«Βία είναι να ξυπνάς από το χάραμα, να δουλεύεις 10 με 12 ώρες για 700 ευρώ και να μην τολμάς να πεις κουβέντα γιατί ξέρεις ότι 100 βιογραφικά περιμένουν στο γραφείο του αφεντικού σου»
«Βία είναι να είσαι άνεργος, να ψάχνεις ένα χρόνο για δουλειά και να μην σε
προσλαμβάνει κανείς γιατί είσαι πάνω από τα σαράντα»
«Βία είναι να λες στα παιδιά σου ότι δεν τα πας στην θάλασσα γιατί η βενζίνη άγγιξε το 1.75 και πρέπει να κάνεις περικοπές»
«Βία είναι κλείνεις ραντεβού στο ΙΚΑ για μετά από δύο μήνες και όταν πηγαίνεις ο γιατρός να είναι απών»
«Βία είναι να μην τολμάς να γυρίσεις μόνος στο σπίτι μετά τις 9»
«Βία είναι να είσαι 18 χρονών, να έχεις υποστεί του κόσμου τις μεταρρυθμίσεις, να έχεις φτύσει αίμα για να μπεις σε μια σχολή και να βγαίνεις και άνεργος και αμόρφωτος»
«Βία είναι να στέκεσαι 5 ώρες στην ουρά στην εφορεία για να πληρώσεις, να έχεις ανεβοκατέβει σε 3 ορόφους και τέλος ο υπάλληλος να δηλώνει αναρμόδιος»
«Βία είναι να παρακολουθείς τα σκάνδαλα να περνούν από μπροστά σου σαν παραμύθι, να κουκουλώνονται από όλους, να μην μπαίνει κανείς φυλακή και να τελειώνουν με ένα ζήσαμε εμείς καλά και αυτοί καλύτερα»
«Βία είναι να πληρώνεις 1.40 ενώ περιμένεις μια ώρα ένα λεωφορείο που όταν φτάνει χωράς μόνο στα πόδια του οδηγού»
«Βία είναι να σε παίρνουν 20 τηλέφωνα την μέρα από εισπρακτικές εταιρίες επειδή καθυστέρησες την δόση του στεγαστικού»
«Βία είναι να κόβεις τα παιδιά από το φροντιστήριο γιατί δεν φτάνουν τα λεφτά ενώ έχεις ήδη πληρώσει για δωρεάν παιδεία»
«Βία είναι να βλέπεις τους πολιτικούς σου να τσακώνονται με μόνο γνώμονα τα ποσοστά του κόμματος τους ενώ εσύ αγωνιάς για το μέλλον των παιδιών σου»
«Βία είναι ενώ σου ζητούν να πληρώσεις επίδομα αλληλεγγύης να διαβάζεις ότι οι εφορίες έχουν να κάνουν ελέγχους και να εισπράξουν από το 1995»
«Βία είναι να είσαι 45 χρονών, να δουλεύεις και να πληρώνεις μια ζωή και να καταντήσεις να ζεις από την σύνταξη των γονιών»
«Βία είναι το παραμύθιασμα από τα μέσα ενημέρωσης που συγκαλύπτουν ή αποκαλύπτουν ανάλογα με τα deal που γίνονται κάτω από το τραπέζι και τις επιχορηγήσεις»
«Βία είναι να σε ληστεύουν για τρίτη φορά και το όργανο της τάξεως να σου λέει μην ελπίζεται πολλά, αφού δεν ήσασταν μέσα πάλι καλά να λέτε»
«Βία είναι να σου στερούν το δικαίωμα της διαμαρτυρίας, να τρως τόνους τα χημικά και να σε αναγκάζουν σε σιωπή παρακρατικοί, αντιεξουσιαστές, χρυσαυγίτες , πληρωμένοι ή προστατευόμενοι από όπου και αν προέρχονται»
«Βία είναι να πληρώνεις 3 ευρώ διόδια για να διανύσεις μια απόσταση 100 χιλ και ταυτόχρονα να κάνεις τάμα στον Άγιο Χριστόφορο να φθάσεις ζωντανός»
«Βία είναι να βλέπεις όσους εμπλέκονται σε σκάνδαλα πάσης φύσεως να κυκλοφορούν ελεύθεροι, να παρουσιάζονται στην δικαιοσύνη όποτε θέλουν και αν τελικά παραπεμφθούν να συνεχίζουν το έργο τους μέσα από την φυλακή»
«Βία είναι να ακούς τον Πρωθυπουργό και τους βουλευτές να ανησυχούν για την βία μόνο όταν αγγίζει το δικό τους σπίτι και να ανακοινώνει επιτροπές στις οποίες ο κάθε βουλευτής θα πληρώνεται με 245 ευρώ για να παραβρεθεί στην συζήτηση»
πηγή : www.anti-ntp.blogspot.com
Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011
Αυτός είναι ο λόγος που η Ισλανδία δεν είναι στις ειδήσεις.
Η ιστορία ή οποία αποκαλύφθηκε από ένα ιταλικό ραδιοφωνικό σταθμό για την συνεχιζόμενη επανάσταση στην Ισλανδία είναι ένα χαρακτηριστικότατο παράδειγμα για το πόσο λίγο τα δικά μας Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μας ενημερώνουν πραγματικά ή όχι για τα γεγονότα στον κόσμο. Το 2008, κατά την έναρξη της «κρίσης», η Ισλανδία κυριολεκτικά πτώχευσε. Από τότε αυτό το ελάχιστα γνωστό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης «έχει χαθεί από τα ραντάρ της ενημέρωσης».
Κατά την διάρκεια που οι ευρωπαϊκές χώρες, η μια μετά την άλλη, απειλούνται από την πτώχευση, η οποία (η πτώχευση) απειλεί την ύπαρξη του Ευρώ, το πέσιμο της οποίας θα έχει ανεξέλεγκτες συνέπειες για όλο τον κόσμο, το τελευταίο πράγμα που θα ήθελαν οι εξουσιαστές αυτού κόσμου είναι να γίνει η Ισλανδία παράδειγμα για άλλες χώρες.
Ας δούμε γιατί.
Η Ισλανδία (πληθυσμός 320 χιλιάδες) ήταν μια από της πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Το 2003 με την τελική επικράτηση του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος όλες οι τράπεζες ιδιωτικοποιήθηκαν και, με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, οι τράπεζες αυτές προσέφεραν το ονλαϊν-μπάνκινκ και με την συνδρομή του χαμηλότερου δυνατού κόστους οι τράπεζες αυτές έδειχναν μεγάλα ποσοστά κερδών. Οι λογαριασμοί, οι οποίοι ονομάστηκαν IceSave, προσέλκυσαν πολλούς μικρούς Βρετανούς και Ολλανδούς επενδυτές. Αλλά παράλληλα με την αύξηση των επενδύσεων αυξανόταν και το εξωτερικό χρέος των τραπεζών.
Το 2003 το χρέος της Ισλανδίας ήταν ίσο με το 200% του ΑΕΠ, ενώ το 2007 είχε φτάσει στο 900%. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 έκανε το τελικό χτύπημα. Οι τρείς βασικές τράπεζες της Ισλανδίας ( Landbanki, Kapthing και η Glitnir) πτώχευσαν. Η κρόνα έχασε 85% της αξίας της έναντι του Ευρώ. Στο τέλος του χρόνου η Ισλανδία κήρυξε πτώχευση.
Η κρίση οδήγησε την Ισλανδία, με την διαδικασία της άμεσης δημοκρατίας, στην αποκατάσταση των κυριαρχικών δικαιωμάτων των Ισλανδών μέσον του νέου συντάγματος. Αλλά αυτό επιτεύχθηκε με μεγάλο πόνο.
Να πως έγινε αυτό.
Ο πρωθυπουργός της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης συνασπισμού Γκέιρ Χόρντε βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις για την παροχή δανείου ύψους 2.1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο οποίο (στο δάνειο) η Βρετανία και η Ολλανδία πρόσθεσαν ακόμα 2.5 δισεκατομμύρια. Η διεθνής οικονομικοί κύκλοι πίεζαν την Ισλανδία για δραστικά μέτρα. Το ΔΝΤ και η ΕΕ ήθελαν να πάρουν το πιο πάνω χρέος «πάνω τους» με επιχείρημα ότι αυτός ο τρόπος είναι ο μόνος για να μπορέσει η Ισλανδία να ξεπληρώσει την Βρετανία και την Ολλανδία.
Οι συνεχόμενες διαμαρτυρίες και ταραχές ανάγκασαν την κυβέρνηση να παραιτηθεί. Οι πρόωρες εκλογές του Απριλίου του 2009 ανέδειξαν στην κυβέρνηση έναν αριστερό συνασπισμό το οποίο καταδίκασε το νεοφιλελεύθερο οικονομικό σύστημα, αλλά αμέσως παραδόθηκε στις απαιτήσεις η Ισλανδία να επιστρέψει συνολικά τρία και πλέον δισεκατομμύρια Ευρώ. Έπρεπε ο κάθε Ισλανδός τα επόμενα 15 χρόνια να πληρώνει 100 Ευρώ κάθε μίνα. Έπρεπε δηλ. ο λαουτζίκος να θυσιαστεί για χρέη κάποιον ιδιωτών προς κάποιους άλλους ιδιώτες. Αυτό ήταν η σταγόνα η οποία υπερχείλισε το ποτήρι.
Αυτό που συνέβη ήταν πρωτοφανές. Η γνώμη ότι οι Ισλανδοί πρέπει να πληρώνουν για τα λάθη των οικονομικών μονοπωλίων, ότι το σύνολο της χώρας πρέπει να πολιορκείται για αποπληρωμή ιδιωτικών χρεών, άλλαξε την σχέση μεταξύ πολιτών και πολιτικών θεσμών, γεγονός το οποίο τελικά οδήγησε την πολιτική ελίτ της Ισλανδίας να πάρει μέρος του εκλογικού σώματος. Ο πρωθυπουργός Όλαφ Ραγκνάρ Γκρίμσον αρνήθηκε να επικυρώσει τον νόμο το οποίο ανάγκαζε τους πολίτες να σηκώσουν τα βάρη των Ισλανδών τραπεζιτών και συμφώνησε να συγκαλέσει δημοψήφισμα.
Φυσικά η διεθνής κοινότητα αύξησε την πίεση στην Ισλανδία. Η Βρετανία και η Ολλανδία απειλούσαν με σκληρή καταστολή η οποία θα οδηγούσε σε απομόνωση της χώρας. Όταν η Ισλανδία ετοιμαζόταν για δημοψήφισμα, το ΔΝΤ απειλούσε την χώρα να στερήσει οποιαδήποτε βοήθεια. Η Βρετανική κυβέρνηση απειλούσε να παγώσει τις καταθέσεις και τις αποταμιεύσεις των Ισλανδών. Όπως έλεγε ο Γκρίμσον: «Μας έλεγαν αν δεν δεχθούμε τους όρους τους, θα γίνουμε η Κούβα του Βορρά. Ναι, αλλά αν συμφωνούσαμε θα γινόμασταν η Αϊτή του Βορρά».
Στο δημοψήφισμα του Μαρτίου του 2010 το 93% των Ισλανδών ψήφισαν κατά των πληρωμή των χρεών. Το ΔΝΤ πάγωσε τους δανεισμούς αμέσως. Αλλά η επανάσταση (για την οποία δεν έγραψε κανένα από τα ΜΜ«Ε», περιλαμβανομένου και του Εβραιονιούζ-Evronews) δεν πτοήθηκε. Με την υποστήριξη των οργισμένων πολιτών η κυβέρνηση ξεκίνησε έρευνες για αστικές και ποινικές ευθύνες κατά των υπευθύνων για την οικονομική κρίση. Το Ιντερπόλ εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τον πρώην πρόεδρο της τράπεζας Kaupthing Σιγκιζμούντ Έϊναρδσον. Αλλά και πολλοί τραπεζίτες, εγκατέλειψαν εσπευσμένα την χώρα.
Όμως οι Ισλανδοί δεν σταμάτησαν εκεί: αποφάσισαν να υιοθετήσουν νέο σύνταγμα, το οποίο θα απαλλάξει την χώρα από την δύναμη της Διεθνής οικονομίας και των εικονικών νομισμάτων.
Για να γραφτεί νέο σύνταγμα ο Λαός της Ισλανδίας εξέλεξε 25 άτομα μεταξύ 522 ενήλικων, οι οποίοι δεν ανήκαν σε κανένα από τα πολιτικά κόμματα του κατεστημένου. Οι αντιπρόσωποι αυτοί έπρεπε να είχαν προταθεί τουλάχιστον από 30 άτομα. Το έγγραφο γράφτηκε μέσα από το διαδίκτυο. Οι πολίτες μπορούσαν να κάνουν προτάσεις και σχόλια, βλέποντας με τα ίδια τους τα μάτια την διαμόρφωση του συντάγματος. Το σύνταγμα το οποίο τελικά γεννήθηκε μέσα από συμμετοχή των πολιτών, θα παρουσιαστεί στο κοινοβούλιο προς έγκριση μετά από τις επόμενες εκλογές.
Σήμερα οι ίδιες λύσεις προτείνονται σε άλλα Έθνη. Λένε στο Έθνος των Ελλήνων ότι η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας είναι η μοναδική διέξοδος από το οικονομικό τέλμα. Τώρα τα ίδια λένε και στους Ιταλούς, Ισπανούς και Πορτογάλους.
Ας ρίξουν μια ματιά στην Ισλανδία. Στην άρνησή τους να υποκύψουν στα ξένα συμφέροντα: όταν μια μικρή χώρα με δύναμη και με σαφήνεια διακηρύσσει ότι ο Λαός τους είναι κυρίαρχος….
Αυτός είναι ο λόγος που η Ισλανδία δεν είναι στις ειδήσεις.
http://anoixti-matia.blogspot.com/2011/12/blog-post_3964.html
Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2011
ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του Περικλή.
ΘΟΥΚΙ∆Ι∆ΗΣ
Ο επιτάφιος λόγος του Περικλή
34. Τον ίδιο χειµώνα οι Αθηναίοι, ακολουθώντας την πατροπαράδοτη συνήθεια, τέλεσαν
δηµόσια την ταφή εκείνων που πρώτοι σκοτώθηκαν σε αυτόν τον πόλεµο. Η ταφή γίνεται µε
τον ακόλουθο τρόπο. Φτιάχνουν µια σκηνή κι εκθέτουν τα οστά των νεκρών για δυο µέρες, κι
ο καθένας φέρνει στον δικό του κάτι, αν θέλει. Κι όταν έρθει η ώρα της εκφοράς, αµάξια
µεταφέρουν κυπαρισσένια φέρετρα, ένα για κάθε φυλή
.
τα οστά του καθενός είναι µέσα στο
φέρετρο της φυλής του. Ένα όµως φέρετρο άδειο, στρωµένο, το µεταφέρουν στα χέρια
.
είναι
των αφανών, εκείνων που τα σώµατα δε βρέθηκαν να τα σηκώσουν. Την εκφορά
παρακολουθεί όποιος θέλει, πολίτης και ξένος
.
στον τάφο βρίσκονται και περιµένουν και
γυναίκες από το συγγενολόι που στήνουν θρήνο. Τους αποθέτουν λοιπόν στο δηµόσιο
νεκροταφείο, που βρίσκεται στο πιο ωραίο προάστιο της πόλης και σ’αυτό κάθε φορά θάβουν
τους νεκρούς του πολέµου, εκτός από εκείνους που έπεσαν στο Μαραθώνα
.
εκείνων την
παλικαριά την έκριναν ξεχωριστή και τους έκαµαν τον τάφο στον τόπο της µάχης. Κι όταν
τους σκεπάσουν µε το χώµα, ένας άντρας ορισµένος από την πολιτεία, που και για πολύ
συνετό τον ξέρουν κι επιβάλλεται µε το κύρος του, λέει γι’αυτούς τον επαινετικό λόγο που
ταιριάζει
.
ύστερα φεύγουν. Έτσι γίνεται η ταφή
.
κι όσο κρατούσε ο πόλεµος, όσες φορές τους
τύχαινε να’χουν νεκρούς, ακολουθούσαν τη συνήθεια. Γι’αυτούς λοιπόν τους πρώτους
νεκρούς ορίστηκε να µιλήσει ο Περικλής του Ξανθίππου. Κι όταν ήρθε η ώρα, προχώρησε
από τον τάφο σ’ένα βήµα καµωµένο ψηλό, για ν’ακούγεται όσο γινόταν πιο µακριά στο
συγκεντρωµένο πλήθος, κι έλεγε στην ουσία τ’ακόλουθα.
35. «Οι περισσότεροι απ’αυτούς που έχουν µιλήσει εδώ ως τώρα επαινούν κείνον που
πρόστεσε στην καθιερωµένη τελετή το λόγον τούτον, γιατί νοµίζουν πως είναι ωραίο να
εκφωνείται για να τιµηθούνε στην ταφή τους οι νεκροί των πολέµων. Εγώ θα είχα τη γνώµη
πως σε ανθρώπους που δείχτηκαν γενναίοι µε έργα, θα’ταν αρκετό µε έργα να δειχτούν κι οι
τιµές, όπως αυτά που και τώρα βλέπετε ότι ετοιµάστηκαν µε τη φροντίδα της πολιτείας γύρω
από τούτη την ταφή, και να µην κινδυνεύουν αν γίνουν πιστευτές οι παλικαριές πολλών από
ένα µονάχα άντρα, αν µιλήσει καλά ή άσχηµα. Γιατί είναι δύσκολο να µιλήσει κανείς µε το
σωστό µέτρο σε θέµα στο οποίο µε πολύ κόπο γίνεται πιστευτό ότι λέει την αλήθεια. Γιατί
όποιος ξέρει καλά τα γεγονότα κι είναι ευνοϊκός ακροατής, θα θεωρήσει ίσως ότι λέγονται
αυτά κάπως κατώτερα απ’όσα ξέρει και θέλει ν’ακούσει, κι όποιος πάλι δεν τα γνωρίζει, θα
νοµίσει, από φθόνο, ότι µερικά είναι υπερβολές, αν τύχει κι ακούσει κάτι που ξεπερνά τη
δύναµή του. Γιατί οι έπαινοι, όταν λέγονται για άλλους, είναι ανεχτοί µονάχα ως εκεί που
καθένας νοµίζει ότι κι ο ίδιος είναι ικανός να κάµει κάτι απ’όσα άκουσε
.
για τα παραπάνω
απ’τη δύναµή του, επειδή αµέσως τον πιάνει η ζήλια, δε δίνει πίστη. Αφού όµως οι πρόγονοι
έκριναν πως έτσι αυτά είναι καλά, πρέπει κι εγώ, ακολουθώντας τη συνήθεια, να
προσπαθήσω να ικανοποιήσω όσο µπορώ πιο πολύ, του καθενός σας την επιθυµία και τη
γνώµη.
36. «Θα αρχίσω από τους προγόνους πρώτα
.
είναι αλήθεια, δίκαιο µαζί και ταιριαστό σε
τέτοια τελετή να τους δίνεται η τιµή αυτής της µνηµόνευσης. Γιατί ζώντας στη χώρα αυτή οι
ίδιοι πάντα, η µια γενιά ύστερα απ’την άλλη, χάρη στην αντρεία τους µας την παρέδωσαν
ελεύθερη ως σήµερα. Και κείνοι λοιπόν είναι άξιοι για έπαινο κι ακόµη περισσότερο οι
πατέρες µας
αυτοί, κοντά σ’εκείνα που κληρονόµησαν, απόχτησαν την ηγεµονία που έχουµε,
όχι χωρίς κόπο, και την άφησαν σ’εµάς τους τωρινούς. Της ηγεµονίας αυτής τη δύναµη
αυξήσαµε περισσότερο εµείς εδώ, όσοι σήµερα βρισκόµαστε ακόµη κάπου στην ώριµη
ηλικία, κι ετοιµάσαµε την πόλη να’χει απόλυτη αυτάρκεια σε όλα και για πόλεµο και για
ειρήνη. Αυτών εγώ τα πολεµικά κατορθώµαταµε τα οποία αποχτήθηκε το καθένα, ή αν
κάποτε εµείς οι ίδιοι ή οι πατέρες µας αποκρούσαµε θαρραλέα κάποιον επιδροµέα βάρβαρο ή
Έλληνα, θα τα παραλείψω, γιατί δε θέλω να µακρηγορώ ’ανθρώπους που τα ξέρουν. Ποιες
όµως αρχές ακολουθώντας φτάσαµε σ’αυτήν την ακµή και µε ποιό πολίτευµα και τρόπο ζωής
έγινε η πόλη πιο µεγάλη, αυτά θα παρουσιάσω πρώτα κι ύστερα θα προχωρήσω και στων
νεκρών των τωρινών τον έπαινο, γιατί νοµίζω πως µια τέτοια ώρα δε θα’ταν άπρεπο να
ειπωθούν αυτά, κι ακόµη πως είναι ωφέλιµο όλο το συγκεντρωµένο εδώ πλήθος πολιτών και
ξένων να τ’ακούσει.
37. «Έχουµε πολίτευµα που δεν αντιγράφει των άλλων τους νόµους, αλλά πιο πολύ είµαστε
εµείς παράδειγµα σε µερικούς παρά µιµητές τους. Κι έχει τούτο το πολίτευµα το όνοµα
∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, γιατί δε διοικούν οι λίγοι, αλλά οι περισσότεροι
.
κι είναι όλοι οι πολίτες
µπροστά στους νόµους ίσοι για τις ιδιωτικές τους διαφορές
.
για την προσωπική όµως
ανάδειξη και τις τιµές, καταπώς ξεχωρίζει καθένας σε κάτι προτιµιέται στα δηµόσια
αξιώµατα, πιο πολύ γιατί είναι ικανός παρά γιατί τον ανάδειξε ο κλήρος
.
ούτε πάλι κάποιος,
επειδή είναι φτωχός, κι ενώ µπορεί να κάµει κάτι καλό στην πολιτεία, εµποδίζεται απ’αυτήν
την ασήµαντη κοινωνική του θέση. Κι όχι µονάχα στη δηµόσια ζωή µας ζούµε ελεύθεροι,
αλλά και στις καθηµερινές µας σχέσεις είµαστε λυτρωµένοι από την καχυποψία µεταξύ µας
και δεν θυµώνουµε µε το γείτονά µας, αν κάτι καταπώς τον ευχαριστεί, ούτε παίρνουµε
απέναντί του το ύφος του ενοχληµένου, πράγµα που µπορεί βέβαια να µην τον βλάφτει,
σίγορα όµως τον στενοχωρεί. Κι ενώ στην ιδιωτική µας ζωή δεν ενοχλούµε ο ένας τον άλλο,
στα δηµόσια πράγµατα δεν κάνουµε παρανοµίες από εσωτερική προπάντων παρόρµηση,
υπακούοντας στους κάθε φορά άρχοντες µας και στους νόµους, ιδιαίτερα σε κείνους
απ’αυτούς που έχουν ψηφιστεί για την προστασία των αδικηµένων και σ’όσους, αν κι
άγραφοι, όµως φέρνουν ντροπή αναµφισβήτητη στους παραβάτες.
38. «Αλλά και για το πνεύµα µας φροντίσαµε και βρήκαµε πάρα πολλούς τρόπους
ξεκούρασης, µε τη συνήθεια να τελούµε αγώνες και γιορτές απανωτά όλον το χρόνο και
να’χουµε, καθένας για τον εαυτό του, τα καλοσυγυρισµένα σπιτικά µας
.
η καθηµερινή
ευχαρίστηση που δίνουν αυτά αποδιώχνει τη στεναχώρια. Ακόµη φτάνουν, µια και η πόλη
µας είναι τόσο δυνατή, από κάθε γωνιά της γης τα πάντα κι έτσι συµβαίνει εµείς να µη
χαιρόµαστε σαν περισσότερο δικά µας τ’αγαθά της χώρας µας απ’ό,τι κείνα των άλλων
ανθρώπων.
39. «∆ιαφέρουµε απ’τους αντιπάλους µας και στη µελέτη των πολεµικών στ’ακόλουθα. Την
πόλη µας την έχουµε ανοιχτή σ’όλους και ποτέ µε ξενηλασίες δεν εµποδίζουµε κάποιον να
δει ή ν’ακούσει κάτι, που αν δεν έµενε κρυφό και το ‘βλεπε κάποιος εχθρός θα µπορούσε να
ωφεληθεί, γιατί πιο πολύ στηριζόµαστε όχι στις ετοιµασίες και στα στρατηγήµατα παρά στην
προσωπική µας ευψυχία την ώρα της δράσης. Και στην ανατροφή, ενώ εκείνοι, µε επίπονες
ασκήσεις, από παιδιά ακόµη κυνηγούν την αντρεία, εµείς, µόλο που ζούµε άνετα, βαδίζουµε
µ’όχι λιγότερο θάρρος στους ίδιους κινδύνους. Και να η απόδειξη
.
οι Λακεδαιµόνιοι δεν
εκστρατεύουν µονάχοι τους στη χώρα µας, αλλά µ’όλους τους συµµάχους τους, ενώ εµείς
µονάχοι εισβάλλουµε στη χώρα των άλλων και, µ’ όλο που πολεµούµε σε ξένη γη, χωρίς
δυσκολία, τις περισσότερες φορές, νικούµε αυτούς που υπερασπίζουν τα σπίτια τους. Και
συγκεντρωµένη τη δύναµή µας κανείς εχθρός ως τώρα δεν αντιµετώπισε, γιατί εµείς,
ταυτόχρονα, και το ναυτικό φροντίζουµε και στη στεριά στρατό, σε πολλά µέρη, από µας
τους ίδιους στέλνουµε. Κι αν κάπου οι εχθροί συγκρουστούν µε κανένα µικρό µας τµήµα, αν
νικήσουν µερικούς από µας, καυχιούνται πως µας απόκρουσαν όλους, αν πάλι νικηθούν, λένε
πως νικήθηκαν απ’όλους µας µαζί. Κι όµως, αν έχουµε τη θέληση ν’αντικρίζουµε τον κίνδυνο πιο πολύ ζώντας ανέµελα παρά µ’επίπονες ασκήσεις, και µε αντρεία που δεν την
επιβάλλει τόσο ο νόµος όσο ο τρόπος της ζωής µας, µας µένει το κέρδος και να µην
καταπονιόµαστε απ’τα πριν για τα µελλοντικά δεινά κι όταν έρθουµε σ’αυτά να µη
δειχνόµαστε κατώτεροι στην τόλµη από κείνους που αδιάκοπα µοχθούν. Και γι’αυτά η πόλη
µας αξίζει να τη θαυµάζει κανείς κι ακόµη για άλλα.
40. «Αγαπούµε το ωραίο στην απλότητα, αγαπούµε τα γράµµατα χωρίς να καταντούµε
µαλθακοί
.
(Φιλοκαλούµεν δε µετ ευτελείας και φιλοσοφούµεν άνευ µαλακίας). Τον πλούτο
πιο πολύ τον έχουµε σαν ευκαιρία για έργα παρά σαν αφορµή για καυχησιές
.
τη φτώχεια του
να παραδέχεται κανείς δεν είναι ντροπή
.
µεγαλύτερη ντροπή είναι να µην πασχίζει µε τη
δουλειά να γλιτώσει απ’αυτήν. Μπορούµε οι ίδιοι να φροντίζουµε για τις δικές µας υποθέσεις
και µαζί για τις δηµόσιες και µόλο που καθένας µας είναι απασχοληµένος µε τη δουλειά του,
άλλος τούτη άλλος κείνη, δεν είµαστε γι’αυτό λιγότερο κατατοπισµένοι και στα πολιτικά.
Γιατί µονάχοι εµείς αυτόν που δεν παίρνει καθόλου µέρος σ’αυτά τον θεωρούµε όχι
φιλήσυχο, αλλά άχρηστο, κι εµείς οι ίδιοι ή κάνουµε ορθές σκέψεις και προτάσεις πάνω στις
υποθέσεις της πολιτείας ή, τουλάχιστον, παίρνουµε σωστές αποφάσεις γι’αυτές, γιατί δε
νοµίζουµε πως τα λόγια βλάφτουν τα έργα, αλλά ότι πιο πολύ βλάφτει να µη διαφωτιστούµε
πιο µπροστά µε το λόγο για τα όσα πρέπει να κάνουµε. Γιατί και σε τούτο, αλήθεια,
ξεχωρίζουµε, ώστε οι ίδιοι και πολύ τολµηροί να’µαστε και πολύ να συλλογιζόµαστε όσα θα
επιχειρήσουµε
.
ως προς αυτό, στους άλλους η άγνοια φέρνει τόλµη απερίσκεπτη κι η γνώση
δισταγµό (αµάθεια µεν θράσος, λογισµός δε όκνον φέρει). Και πιο δυνατή ψυχή δίκαια θα
λογαριαστεί πως έχουν εκείνοι που ξέρουν πεντακάθαρα και τα φοβερά και τα ευχάριστα κι
όµως γι’αυτό δεν προσπαθούν ν’αποφύγουν τους κινδύνους. Και στην εκδήλωση φιλικής
διάθεσης απέναντι στους άλλους, είµαστε αντίθετοι µε τους πολλούς, γιατί αποχτούµε τους
φίλους µας όχι µε το να µας ευεργετούν αλλά µε το να τους ευεργετούµε (ου γαρ πάσχοντες
ευ, αλλα δρώντες κτώµεθα φίλους). Κι είναι ο ευεργέτης φίλος πιο σταθερός, γιατί προσπαθεί
να διατηρεί τη χάρη που του χρωστιέται µε τη συµπάθειά του σ’αυτόν που έχει κάµει το
καλό, ενώ κείνος που χρωστάει χάρη είναι λιγότερο πρόθυµος, επειδή ξέρει ότι την καλοσύνη
του θα την κάµει όχι για να του χρωστούν χάρη, αλλά για να ξοφλήσει χρέος. Και µονάχοι
εµείς βοηθούµε άφοβα τους άλλους, όχι τόσο από συµφεροντολογικούς υπολογισµούς όσο
από τις άδολες φιλελεύθερες πεποιθήσεις µας.
41. «Συνοψίζοντας λέω ότι και η πόλη µας στο σύνολό της, είναι η παιδευτική εστία της
Ελλάδας και καθένας από µας, ο ίδιος άντρας, έχω τη γνώµη πως θα µπορούσε, µε την πιο
µεγάλη άνεση και χάρη, να παρουσιάσει τον εαυτό του ολοκληρωµένο σε πάρα πολλές
εκδηλώσεις της ζωής. Κι ότι αυτά που λέω δεν είναι καυχησιές για την περίσταση, αλλά
πραγµατική αλήθεια, το φανερώνει η ίδια η δύναµη της πόλης µας που την αποχτήσαµε µε
αυτούς τους τρόπους ζωής. Γιατί µονάχη αυτή, από της τωρινές πόλεις, στη δοκιµασία
αποδείχνεται ανώτερη από τη φήµη της, και µονάχη αυτή, ούτε στους εχθρούς που ήρθαν
εναντίον της δίνει αφορµή να αγαναχτήσουν από ποιούς κακοπαθούν, ούτε στους υπηκόους
να παραπονεθούν ότι τάχα τους κυβερνούν ανάξιοι. Και επειδή παρουσιάσαµε τη δύναµή µας
µε µεγάλα σηµάδια, κι όχι, αλήθεια, δίχως µάρτυρες, κι οι σύγχρονοι κι οι µεταγενέστεροι θα
µας θαυµάζουν, χωρίς να’χουµε καθόλου ανάγκη ούτε από έναν Όµηρο για να µας υµνήσει,
ούτε από κανέναν άλλο που µε τα λόγια του για µια στιγµή θα τέρψει, την ιδέα όµως που
σχηµατιζόταν για τα έργα µας θα’ρχόταν να τη ζηµιώσει αργότερα η πραγµατική αλήθεια.
Εξαναγκάσαµε κάθε στεριά και θάλασσα να ανοίξει διάβα στην τόλµη µας και στήσαµε
παντού µνηµεία αθάνατα, µαζί για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες µας. Για µια τέτοια λοιπόν
πόλη κι αυτοί εδώ, έχονας τη δίκαιη απαίτηση να µην τη στερηθούν, πολέµησαν γενναία και
σκοτώθηκαν, κι από µας που µένουµε καθένας είναι φυσικό να θέλει να υποφέρει οτιδήποτε
για χάρη της.
42. «Γι’αυτό ακριβώς και µίλησα πλατιά για την πόλη, γιατί ήθελα και να σας διαφωτίσω
πως δεν αγωνιζόµαστε για τα ίδια πράγµατα εµείς κι όσοι δεν έχουν τίποτε παρόµοιο µ’αυτά,
και ταυτόχρονα να στηρίξω σε φανερές αποδείξεις τον έπαινο αυτών για τους οποίους τώρα
µιλώ. Και πραγµατικά έχει ειπωθεί από µένα του επαίνου τούτου το πιο µεγάλο µέρος
.
γιατί
µε όσα εγώ την πόλη ύµνησα, τα κατορθώµατα αυτών εδώ και των οµοίων τους τη στόλισαν
.
και για λίγους Έλληνες, όπως γι’αυτούς εδώ, θα φαινόταν ο έπαινος ισόβαρος µε τα έργα
τους. Και νοµίζω πως ο τωρινός θάνατος αυτών εδώ φανερώνει την αντρεία τους είτε τούτος
είναι το πρώτο µήνυµά της είτε η τελευταία επισφράγησή της. Γιατί, αλήθεια, σε κείνους που
στ’άλλα φαίνονται κάπως κατώτεροι, είναι δίκαιο, η παλικαριά που δείχνουν στους πολέµους
για την πατρίδα να µπαίνει µπροστά και να τα σκεπάζει όλα
.
γιατί µε την αντρεία τους
εξαφάνισαν τ’άλλα κακά, κι έτσι, όλοι µαζί, πιο πολύ ωφέλησαν παρά ο καθένας, µε τα
ατοµικά σφάλµατά του, έβλαψε. Απ’αυτούς εδώ τους νεκρούς όµως, κανείς, ούτε πλούσιος
προτίµησε να χαίρεται κι άλλο τα πλούτη και δείχτηκε δειλός, ούτε φτωχός, µε την ελπίδα
που δίνει η φτώχεια, πως µπορεί µελλοντικά να γλιτώσει απ’αυτήν και να γίνει πλούσιος,
προσπάθησε να αναβάλει τη συµφορά
.
αντίθετα, έκριναν πως πιο ποθητή απ’αυτά είναι η
τιµωρία των εχθρών και µαζί νόµισαν ότι αυτός ο κίνδυνος είναι ο πιο ωραίος, κι έτσι
θέλησαν, αντιµετωπίζοντάς τον, τούτους να τους εκδικηθούν, εκείνα να τα επιθυµούν. Για το
άγνωστο της επιτυχίας του αγώνα βασίστηκαν στην ελπίδα, γι’αυτό όµως που αντιµετώπισαν
στην πράξη θεώρησαν χρέος τους να βασιστούν στον εαυτό τους. Και µέσα πια σ’αυτόν τον
κίνδυνο προτίµησαν να αγωνιστούν και να πεθάνουν παρά να υποχωρήσουν και να σωθούν,
κι έτσι την ντροπή να τους λένε δειλούς απόφυγαν, βάσταξαν όµως τον αγώνα, δίνοντας τη
ζωή τους, και πάνω σε µιαν ελάχιστη στιγµή, κείνην ακριβώς που κρινόταν η τύχη τους,
γλίτωσαν όχι από το φόβο, πιο πολύ απ’την ιδέα του φόβου.
43. «Κι αυτοί εδώ, αλήθεια, σαν άξια παιδιά της πόλης, τέτοιοι δείχτηκαν
.
όσοι όµως
µένουµε πρέπει βέβαια να ευχόµαστε να’χουµε καλύτερη τύχη, να θεωρούµε όµως χρέος µας
να µην έχουµε καθόλου πιο άτολµο φρόνηµα απένατι στους εχθρούς, λογαριάζοντας όχι
µονάχα µε το νου την ωφέλεια από την αντρεία, για την οποία, µόλο που την ξέρετε οι ίδιοι
καλά, θα µπορούσε κανείς να µακρολογά, αναφέροντας πόσα καλά υπάρχουν στο
ν’αντιστέκεσαι στους εχθρούς, αλλά πιο πολύ θωρώντας κάθε µέρα στην πράξη τη δύναµη
της πόλης κι αγαπώντας τη µε πάθος
.
κι όταν σας φανεί ότι είναι µεγάλη, να συλλογίζεστε
πως αυτά τ’απόχτησαν άντρες τολµηροί που ήξεραν το χρέος τους κι είχαν φιλότιµο την ώρα
της δράσης
.
κι αν καµιά φορά αποτύχαιναν σε κάποια προσπάθειά τους, όµως γι’αυτό δεν
έκριναν άξιο να στερήσουν την πόλη απ’τη δική τους αντρεία, αλλά την πρόσφεραν σ’αυτή
σαν την πιο ωραία συνεισφορά τους. Γιατί προσφέροντας όλοι µαζί τη ζωή τους, έπαιρναν
ξεχωριστά ο καθένας τον αγέραστο έπαινο και τον πιο λαµπρό τάφο, όχι τόσο αυτόν που
κείτονται, όσο κείνον στον οποίο η δόξα τους µένει και µνηµονεύεται αιώνια σε κάθε
ευκαιρία που παρουσιάζεται, είτε πρόκειται για λόγο είτε για δράση. Γιατί των µεγάλων
αντρών τάφος είναι όλη η γη και σηµάδι της ύπαρξής τους δεν είναι µονάχα η επιγραφή µιας
στήλης στην πατρίδα τους, αλλά και στις ξένες χώρες, µες στην ψυχή καθενός. ζει άγραφη
θύµηση, πιο πολύ για την απόφασή τους παρά για το έργο τους. Αυτοί λοιπόν εδώ, αφού σας
γίνουν τώρα παράδειγµακαι σκεφτείτε πως ευτυχία σηµαίνει ελευθερία και ελευθερία
σηµαίνει αντρεία, να µην δειλιάζεται µπροστά στους κινδύνους του πολέµου. Γιατί δε θα’ταν
και τόσο δίκαιο να µη λογαριάζουν τη ζωή τους, όσοι δυστυχούν και δεν ελπίζουν σε κανένα
καλό, αλλά όσοι στη ζωή που τους µένει κινδυνεύουν να πέσουν απ’την ευτυχία στη
δυστυχία, και που γι’αυτούς η διαφορά θα είναι εξαιρετικά µεγάλη, αν συµβεί και
αποτύχουν.Γιατί σ’έναν άντρα µε φρόνηµα, είναι πιο πικρή η ταπείνωση που ακολουθεί τη
δειλία, παρά ο θάνατος που έρχεται χωρίς να τον νιώσει σε στιγµή δύναµης και κοινής
ελπίδας.
44. «Γι’αυτό και τους γονείς των τωρινών νεκρών, όσοι βρίσκεσται εδώ τόσο δε σας κλαίω
όσο θέλω να σας παρηγορήσω. Ξέρουν πια καλά πως τη ζωή τους την πέρασαν µέσα σε
λογιών αλλαγές της τύχης
.
κι ευτυχία είναι όσοι βρουν το πιο τιµηµένο τέλος, όπως σήµερα
αυτοί εδώ, ή την πιο τιµηµένη λύπη, όπως σεις, κι όσων απ’τη µοίρα η ζωή µετρήθηκε έτσι,
ώστε να είναι καλότυχοι όσο ζουν και να τους βρει ένας ωραίος θάνατος να συµπέσουν.
Ξέρω, αλήθεια, πως είναι δύσκολο µ’όσα είπα να σας πείσω γι’αυτούς, που πολλές φορές
θα’χετε αφορµή να τους θυµάστε στις χαρές των άλλων, χαρές τις οποίες και σεις κάποτε
χαιρόσαστε
.
και λυπάτε κανείς όχι αν δεν έχει αγαθά που δεν τα δοκίµασε, αλλά αν κάτι που
το έχει συνηθίσει κατόπιν το χάσει. Πρέπει όµως να δείχνετε εγκαρτέρηση και µε την ελπίδα
απόχτησης άλλων γιων, όσοι ακόµη είστε σε ηλικία να κάνετε παιδιά
.
γιατί και ατοµικά οι
γιοι που θα γεννηθούν κατόπι θα κάµουν µερικούς να ξεχάσουν αυτούς που δεν υπάρχουν,
και στην πόλη θα είναι αυτό ωφέλιµο διπλά, και γιατί δε θα ερηµώνεται και γιατί θα είναι
ασφαλής. Γιατί δεν είναι δυνατό να αποφασίζουν για την πόλη ορθά και δίκαια όσοι δεν
κινδυνεύουν σαν τους άλλους προσφέροντας κι αυτοί το ίδιο παιδιά. Όσοι πάλι είστε
περασµένης ηλικίας, και το µεγαλύτερο µέρος της ζωής σας που ζήσατε ευτυχισµένοι να το
θαρρείτε κέρδος και το υπόλοιπο ότι θα είναι µικρό, και να ανακουφίζεστε µε τη δόξα αυτών
εδώ. Γιατί µονάχα η αγάπη για τις τιµές δεν γερνάει ποτέ, και στ’άχρηστα γηρατειά
µεγαλύτερη τέρψη δε δίνει, όπως λένε µερικοί, το κέρδος, αλλά οι τιµές.
45. «Για τους γιους πάλι των νεκρών, όσοι βρίσκεσται εδώ, ή για τους αδελφούς βλέπω πιο
δύσκολο τον αγώνα (γιατί κείνον που δεν υπάρχει, καθένας συνηθίζει να τον παινεύει) και µε
δυσκολία, αν δείξετε υπέρµετρη αντρεία, µπορεί να σας κρίνουν όχι όµοιους, αλλά λίγο
κατώτερους. Γιατί οι ζωντανοί φθονούν τους ανταγωνιστές τους, ενώ κείνους που δεν τους
στέκονται πια εµπόδιο τους τιµούν µε αδιαφιλονίκητη εύνοια. Αν είναι ανάγκη να κάµω
κάποια µνεία και για την αρετή των γυναικών, όσες τώρα θα µείνουν χήρες, θα πω ό,τι πρέπει
µε µια σύντοµη παραίνεση
.
να µη δειχτείτε κατώτερες από τη γυναικεία σας φύση, µεγάλη θα
είναι η δόξα σας, το ίδιο και για όποιαν θα µιλάνε οι άντρες ανάµεσά τους όσο γίνεται
λιγότερο, είτε για να την παινέψουν είτε για να την κατηγορήσουν.
46. «Είπα κι εγώ, σύµφωνα µε τη συνήθεια, όσα είχα κατάλληλα και µε έργα, αυτοί που
τάφηκαν, από τη µια τιµήθηκαν, απ’την άλλη τα παιδιά τους, από σήµερα κι ώσπου να γίνουν
έφηβοι, η πόλη µε δηµόσια δαπάνη θ’αναθρέψει, προβάλλοντας έτσι ως βραβείο στους
τέτοιους αγώνες ένα ωφέλιµο στεφάνι και για τους νεκρούς τούτους και για όσους µένουν
.
γιατί όπου υπάρχουν νοµοθετηµένα έπαθλα πολύ µεγάλα για την αντρεία, εκεί ζουν κι
άριστοι πολίτες. Και τώρα, αφού καθένας αποτελειώσει το θρήνο του δικού του, ας πάτε στα
σπίτια σας.»
Ο επιτάφιος λόγος του Περικλή
34. Τον ίδιο χειµώνα οι Αθηναίοι, ακολουθώντας την πατροπαράδοτη συνήθεια, τέλεσαν
δηµόσια την ταφή εκείνων που πρώτοι σκοτώθηκαν σε αυτόν τον πόλεµο. Η ταφή γίνεται µε
τον ακόλουθο τρόπο. Φτιάχνουν µια σκηνή κι εκθέτουν τα οστά των νεκρών για δυο µέρες, κι
ο καθένας φέρνει στον δικό του κάτι, αν θέλει. Κι όταν έρθει η ώρα της εκφοράς, αµάξια
µεταφέρουν κυπαρισσένια φέρετρα, ένα για κάθε φυλή
.
τα οστά του καθενός είναι µέσα στο
φέρετρο της φυλής του. Ένα όµως φέρετρο άδειο, στρωµένο, το µεταφέρουν στα χέρια
.
είναι
των αφανών, εκείνων που τα σώµατα δε βρέθηκαν να τα σηκώσουν. Την εκφορά
παρακολουθεί όποιος θέλει, πολίτης και ξένος
.
στον τάφο βρίσκονται και περιµένουν και
γυναίκες από το συγγενολόι που στήνουν θρήνο. Τους αποθέτουν λοιπόν στο δηµόσιο
νεκροταφείο, που βρίσκεται στο πιο ωραίο προάστιο της πόλης και σ’αυτό κάθε φορά θάβουν
τους νεκρούς του πολέµου, εκτός από εκείνους που έπεσαν στο Μαραθώνα
.
εκείνων την
παλικαριά την έκριναν ξεχωριστή και τους έκαµαν τον τάφο στον τόπο της µάχης. Κι όταν
τους σκεπάσουν µε το χώµα, ένας άντρας ορισµένος από την πολιτεία, που και για πολύ
συνετό τον ξέρουν κι επιβάλλεται µε το κύρος του, λέει γι’αυτούς τον επαινετικό λόγο που
ταιριάζει
.
ύστερα φεύγουν. Έτσι γίνεται η ταφή
.
κι όσο κρατούσε ο πόλεµος, όσες φορές τους
τύχαινε να’χουν νεκρούς, ακολουθούσαν τη συνήθεια. Γι’αυτούς λοιπόν τους πρώτους
νεκρούς ορίστηκε να µιλήσει ο Περικλής του Ξανθίππου. Κι όταν ήρθε η ώρα, προχώρησε
από τον τάφο σ’ένα βήµα καµωµένο ψηλό, για ν’ακούγεται όσο γινόταν πιο µακριά στο
συγκεντρωµένο πλήθος, κι έλεγε στην ουσία τ’ακόλουθα.
35. «Οι περισσότεροι απ’αυτούς που έχουν µιλήσει εδώ ως τώρα επαινούν κείνον που
πρόστεσε στην καθιερωµένη τελετή το λόγον τούτον, γιατί νοµίζουν πως είναι ωραίο να
εκφωνείται για να τιµηθούνε στην ταφή τους οι νεκροί των πολέµων. Εγώ θα είχα τη γνώµη
πως σε ανθρώπους που δείχτηκαν γενναίοι µε έργα, θα’ταν αρκετό µε έργα να δειχτούν κι οι
τιµές, όπως αυτά που και τώρα βλέπετε ότι ετοιµάστηκαν µε τη φροντίδα της πολιτείας γύρω
από τούτη την ταφή, και να µην κινδυνεύουν αν γίνουν πιστευτές οι παλικαριές πολλών από
ένα µονάχα άντρα, αν µιλήσει καλά ή άσχηµα. Γιατί είναι δύσκολο να µιλήσει κανείς µε το
σωστό µέτρο σε θέµα στο οποίο µε πολύ κόπο γίνεται πιστευτό ότι λέει την αλήθεια. Γιατί
όποιος ξέρει καλά τα γεγονότα κι είναι ευνοϊκός ακροατής, θα θεωρήσει ίσως ότι λέγονται
αυτά κάπως κατώτερα απ’όσα ξέρει και θέλει ν’ακούσει, κι όποιος πάλι δεν τα γνωρίζει, θα
νοµίσει, από φθόνο, ότι µερικά είναι υπερβολές, αν τύχει κι ακούσει κάτι που ξεπερνά τη
δύναµή του. Γιατί οι έπαινοι, όταν λέγονται για άλλους, είναι ανεχτοί µονάχα ως εκεί που
καθένας νοµίζει ότι κι ο ίδιος είναι ικανός να κάµει κάτι απ’όσα άκουσε
.
για τα παραπάνω
απ’τη δύναµή του, επειδή αµέσως τον πιάνει η ζήλια, δε δίνει πίστη. Αφού όµως οι πρόγονοι
έκριναν πως έτσι αυτά είναι καλά, πρέπει κι εγώ, ακολουθώντας τη συνήθεια, να
προσπαθήσω να ικανοποιήσω όσο µπορώ πιο πολύ, του καθενός σας την επιθυµία και τη
γνώµη.
36. «Θα αρχίσω από τους προγόνους πρώτα
.
είναι αλήθεια, δίκαιο µαζί και ταιριαστό σε
τέτοια τελετή να τους δίνεται η τιµή αυτής της µνηµόνευσης. Γιατί ζώντας στη χώρα αυτή οι
ίδιοι πάντα, η µια γενιά ύστερα απ’την άλλη, χάρη στην αντρεία τους µας την παρέδωσαν
ελεύθερη ως σήµερα. Και κείνοι λοιπόν είναι άξιοι για έπαινο κι ακόµη περισσότερο οι
πατέρες µας
αυτοί, κοντά σ’εκείνα που κληρονόµησαν, απόχτησαν την ηγεµονία που έχουµε,
όχι χωρίς κόπο, και την άφησαν σ’εµάς τους τωρινούς. Της ηγεµονίας αυτής τη δύναµη
αυξήσαµε περισσότερο εµείς εδώ, όσοι σήµερα βρισκόµαστε ακόµη κάπου στην ώριµη
ηλικία, κι ετοιµάσαµε την πόλη να’χει απόλυτη αυτάρκεια σε όλα και για πόλεµο και για
ειρήνη. Αυτών εγώ τα πολεµικά κατορθώµαταµε τα οποία αποχτήθηκε το καθένα, ή αν
κάποτε εµείς οι ίδιοι ή οι πατέρες µας αποκρούσαµε θαρραλέα κάποιον επιδροµέα βάρβαρο ή
Έλληνα, θα τα παραλείψω, γιατί δε θέλω να µακρηγορώ ’ανθρώπους που τα ξέρουν. Ποιες
όµως αρχές ακολουθώντας φτάσαµε σ’αυτήν την ακµή και µε ποιό πολίτευµα και τρόπο ζωής
έγινε η πόλη πιο µεγάλη, αυτά θα παρουσιάσω πρώτα κι ύστερα θα προχωρήσω και στων
νεκρών των τωρινών τον έπαινο, γιατί νοµίζω πως µια τέτοια ώρα δε θα’ταν άπρεπο να
ειπωθούν αυτά, κι ακόµη πως είναι ωφέλιµο όλο το συγκεντρωµένο εδώ πλήθος πολιτών και
ξένων να τ’ακούσει.
37. «Έχουµε πολίτευµα που δεν αντιγράφει των άλλων τους νόµους, αλλά πιο πολύ είµαστε
εµείς παράδειγµα σε µερικούς παρά µιµητές τους. Κι έχει τούτο το πολίτευµα το όνοµα
∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, γιατί δε διοικούν οι λίγοι, αλλά οι περισσότεροι
.
κι είναι όλοι οι πολίτες
µπροστά στους νόµους ίσοι για τις ιδιωτικές τους διαφορές
.
για την προσωπική όµως
ανάδειξη και τις τιµές, καταπώς ξεχωρίζει καθένας σε κάτι προτιµιέται στα δηµόσια
αξιώµατα, πιο πολύ γιατί είναι ικανός παρά γιατί τον ανάδειξε ο κλήρος
.
ούτε πάλι κάποιος,
επειδή είναι φτωχός, κι ενώ µπορεί να κάµει κάτι καλό στην πολιτεία, εµποδίζεται απ’αυτήν
την ασήµαντη κοινωνική του θέση. Κι όχι µονάχα στη δηµόσια ζωή µας ζούµε ελεύθεροι,
αλλά και στις καθηµερινές µας σχέσεις είµαστε λυτρωµένοι από την καχυποψία µεταξύ µας
και δεν θυµώνουµε µε το γείτονά µας, αν κάτι καταπώς τον ευχαριστεί, ούτε παίρνουµε
απέναντί του το ύφος του ενοχληµένου, πράγµα που µπορεί βέβαια να µην τον βλάφτει,
σίγορα όµως τον στενοχωρεί. Κι ενώ στην ιδιωτική µας ζωή δεν ενοχλούµε ο ένας τον άλλο,
στα δηµόσια πράγµατα δεν κάνουµε παρανοµίες από εσωτερική προπάντων παρόρµηση,
υπακούοντας στους κάθε φορά άρχοντες µας και στους νόµους, ιδιαίτερα σε κείνους
απ’αυτούς που έχουν ψηφιστεί για την προστασία των αδικηµένων και σ’όσους, αν κι
άγραφοι, όµως φέρνουν ντροπή αναµφισβήτητη στους παραβάτες.
38. «Αλλά και για το πνεύµα µας φροντίσαµε και βρήκαµε πάρα πολλούς τρόπους
ξεκούρασης, µε τη συνήθεια να τελούµε αγώνες και γιορτές απανωτά όλον το χρόνο και
να’χουµε, καθένας για τον εαυτό του, τα καλοσυγυρισµένα σπιτικά µας
.
η καθηµερινή
ευχαρίστηση που δίνουν αυτά αποδιώχνει τη στεναχώρια. Ακόµη φτάνουν, µια και η πόλη
µας είναι τόσο δυνατή, από κάθε γωνιά της γης τα πάντα κι έτσι συµβαίνει εµείς να µη
χαιρόµαστε σαν περισσότερο δικά µας τ’αγαθά της χώρας µας απ’ό,τι κείνα των άλλων
ανθρώπων.
39. «∆ιαφέρουµε απ’τους αντιπάλους µας και στη µελέτη των πολεµικών στ’ακόλουθα. Την
πόλη µας την έχουµε ανοιχτή σ’όλους και ποτέ µε ξενηλασίες δεν εµποδίζουµε κάποιον να
δει ή ν’ακούσει κάτι, που αν δεν έµενε κρυφό και το ‘βλεπε κάποιος εχθρός θα µπορούσε να
ωφεληθεί, γιατί πιο πολύ στηριζόµαστε όχι στις ετοιµασίες και στα στρατηγήµατα παρά στην
προσωπική µας ευψυχία την ώρα της δράσης. Και στην ανατροφή, ενώ εκείνοι, µε επίπονες
ασκήσεις, από παιδιά ακόµη κυνηγούν την αντρεία, εµείς, µόλο που ζούµε άνετα, βαδίζουµε
µ’όχι λιγότερο θάρρος στους ίδιους κινδύνους. Και να η απόδειξη
.
οι Λακεδαιµόνιοι δεν
εκστρατεύουν µονάχοι τους στη χώρα µας, αλλά µ’όλους τους συµµάχους τους, ενώ εµείς
µονάχοι εισβάλλουµε στη χώρα των άλλων και, µ’ όλο που πολεµούµε σε ξένη γη, χωρίς
δυσκολία, τις περισσότερες φορές, νικούµε αυτούς που υπερασπίζουν τα σπίτια τους. Και
συγκεντρωµένη τη δύναµή µας κανείς εχθρός ως τώρα δεν αντιµετώπισε, γιατί εµείς,
ταυτόχρονα, και το ναυτικό φροντίζουµε και στη στεριά στρατό, σε πολλά µέρη, από µας
τους ίδιους στέλνουµε. Κι αν κάπου οι εχθροί συγκρουστούν µε κανένα µικρό µας τµήµα, αν
νικήσουν µερικούς από µας, καυχιούνται πως µας απόκρουσαν όλους, αν πάλι νικηθούν, λένε
πως νικήθηκαν απ’όλους µας µαζί. Κι όµως, αν έχουµε τη θέληση ν’αντικρίζουµε τον κίνδυνο πιο πολύ ζώντας ανέµελα παρά µ’επίπονες ασκήσεις, και µε αντρεία που δεν την
επιβάλλει τόσο ο νόµος όσο ο τρόπος της ζωής µας, µας µένει το κέρδος και να µην
καταπονιόµαστε απ’τα πριν για τα µελλοντικά δεινά κι όταν έρθουµε σ’αυτά να µη
δειχνόµαστε κατώτεροι στην τόλµη από κείνους που αδιάκοπα µοχθούν. Και γι’αυτά η πόλη
µας αξίζει να τη θαυµάζει κανείς κι ακόµη για άλλα.
40. «Αγαπούµε το ωραίο στην απλότητα, αγαπούµε τα γράµµατα χωρίς να καταντούµε
µαλθακοί
.
(Φιλοκαλούµεν δε µετ ευτελείας και φιλοσοφούµεν άνευ µαλακίας). Τον πλούτο
πιο πολύ τον έχουµε σαν ευκαιρία για έργα παρά σαν αφορµή για καυχησιές
.
τη φτώχεια του
να παραδέχεται κανείς δεν είναι ντροπή
.
µεγαλύτερη ντροπή είναι να µην πασχίζει µε τη
δουλειά να γλιτώσει απ’αυτήν. Μπορούµε οι ίδιοι να φροντίζουµε για τις δικές µας υποθέσεις
και µαζί για τις δηµόσιες και µόλο που καθένας µας είναι απασχοληµένος µε τη δουλειά του,
άλλος τούτη άλλος κείνη, δεν είµαστε γι’αυτό λιγότερο κατατοπισµένοι και στα πολιτικά.
Γιατί µονάχοι εµείς αυτόν που δεν παίρνει καθόλου µέρος σ’αυτά τον θεωρούµε όχι
φιλήσυχο, αλλά άχρηστο, κι εµείς οι ίδιοι ή κάνουµε ορθές σκέψεις και προτάσεις πάνω στις
υποθέσεις της πολιτείας ή, τουλάχιστον, παίρνουµε σωστές αποφάσεις γι’αυτές, γιατί δε
νοµίζουµε πως τα λόγια βλάφτουν τα έργα, αλλά ότι πιο πολύ βλάφτει να µη διαφωτιστούµε
πιο µπροστά µε το λόγο για τα όσα πρέπει να κάνουµε. Γιατί και σε τούτο, αλήθεια,
ξεχωρίζουµε, ώστε οι ίδιοι και πολύ τολµηροί να’µαστε και πολύ να συλλογιζόµαστε όσα θα
επιχειρήσουµε
.
ως προς αυτό, στους άλλους η άγνοια φέρνει τόλµη απερίσκεπτη κι η γνώση
δισταγµό (αµάθεια µεν θράσος, λογισµός δε όκνον φέρει). Και πιο δυνατή ψυχή δίκαια θα
λογαριαστεί πως έχουν εκείνοι που ξέρουν πεντακάθαρα και τα φοβερά και τα ευχάριστα κι
όµως γι’αυτό δεν προσπαθούν ν’αποφύγουν τους κινδύνους. Και στην εκδήλωση φιλικής
διάθεσης απέναντι στους άλλους, είµαστε αντίθετοι µε τους πολλούς, γιατί αποχτούµε τους
φίλους µας όχι µε το να µας ευεργετούν αλλά µε το να τους ευεργετούµε (ου γαρ πάσχοντες
ευ, αλλα δρώντες κτώµεθα φίλους). Κι είναι ο ευεργέτης φίλος πιο σταθερός, γιατί προσπαθεί
να διατηρεί τη χάρη που του χρωστιέται µε τη συµπάθειά του σ’αυτόν που έχει κάµει το
καλό, ενώ κείνος που χρωστάει χάρη είναι λιγότερο πρόθυµος, επειδή ξέρει ότι την καλοσύνη
του θα την κάµει όχι για να του χρωστούν χάρη, αλλά για να ξοφλήσει χρέος. Και µονάχοι
εµείς βοηθούµε άφοβα τους άλλους, όχι τόσο από συµφεροντολογικούς υπολογισµούς όσο
από τις άδολες φιλελεύθερες πεποιθήσεις µας.
41. «Συνοψίζοντας λέω ότι και η πόλη µας στο σύνολό της, είναι η παιδευτική εστία της
Ελλάδας και καθένας από µας, ο ίδιος άντρας, έχω τη γνώµη πως θα µπορούσε, µε την πιο
µεγάλη άνεση και χάρη, να παρουσιάσει τον εαυτό του ολοκληρωµένο σε πάρα πολλές
εκδηλώσεις της ζωής. Κι ότι αυτά που λέω δεν είναι καυχησιές για την περίσταση, αλλά
πραγµατική αλήθεια, το φανερώνει η ίδια η δύναµη της πόλης µας που την αποχτήσαµε µε
αυτούς τους τρόπους ζωής. Γιατί µονάχη αυτή, από της τωρινές πόλεις, στη δοκιµασία
αποδείχνεται ανώτερη από τη φήµη της, και µονάχη αυτή, ούτε στους εχθρούς που ήρθαν
εναντίον της δίνει αφορµή να αγαναχτήσουν από ποιούς κακοπαθούν, ούτε στους υπηκόους
να παραπονεθούν ότι τάχα τους κυβερνούν ανάξιοι. Και επειδή παρουσιάσαµε τη δύναµή µας
µε µεγάλα σηµάδια, κι όχι, αλήθεια, δίχως µάρτυρες, κι οι σύγχρονοι κι οι µεταγενέστεροι θα
µας θαυµάζουν, χωρίς να’χουµε καθόλου ανάγκη ούτε από έναν Όµηρο για να µας υµνήσει,
ούτε από κανέναν άλλο που µε τα λόγια του για µια στιγµή θα τέρψει, την ιδέα όµως που
σχηµατιζόταν για τα έργα µας θα’ρχόταν να τη ζηµιώσει αργότερα η πραγµατική αλήθεια.
Εξαναγκάσαµε κάθε στεριά και θάλασσα να ανοίξει διάβα στην τόλµη µας και στήσαµε
παντού µνηµεία αθάνατα, µαζί για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες µας. Για µια τέτοια λοιπόν
πόλη κι αυτοί εδώ, έχονας τη δίκαιη απαίτηση να µην τη στερηθούν, πολέµησαν γενναία και
σκοτώθηκαν, κι από µας που µένουµε καθένας είναι φυσικό να θέλει να υποφέρει οτιδήποτε
για χάρη της.
42. «Γι’αυτό ακριβώς και µίλησα πλατιά για την πόλη, γιατί ήθελα και να σας διαφωτίσω
πως δεν αγωνιζόµαστε για τα ίδια πράγµατα εµείς κι όσοι δεν έχουν τίποτε παρόµοιο µ’αυτά,
και ταυτόχρονα να στηρίξω σε φανερές αποδείξεις τον έπαινο αυτών για τους οποίους τώρα
µιλώ. Και πραγµατικά έχει ειπωθεί από µένα του επαίνου τούτου το πιο µεγάλο µέρος
.
γιατί
µε όσα εγώ την πόλη ύµνησα, τα κατορθώµατα αυτών εδώ και των οµοίων τους τη στόλισαν
.
και για λίγους Έλληνες, όπως γι’αυτούς εδώ, θα φαινόταν ο έπαινος ισόβαρος µε τα έργα
τους. Και νοµίζω πως ο τωρινός θάνατος αυτών εδώ φανερώνει την αντρεία τους είτε τούτος
είναι το πρώτο µήνυµά της είτε η τελευταία επισφράγησή της. Γιατί, αλήθεια, σε κείνους που
στ’άλλα φαίνονται κάπως κατώτεροι, είναι δίκαιο, η παλικαριά που δείχνουν στους πολέµους
για την πατρίδα να µπαίνει µπροστά και να τα σκεπάζει όλα
.
γιατί µε την αντρεία τους
εξαφάνισαν τ’άλλα κακά, κι έτσι, όλοι µαζί, πιο πολύ ωφέλησαν παρά ο καθένας, µε τα
ατοµικά σφάλµατά του, έβλαψε. Απ’αυτούς εδώ τους νεκρούς όµως, κανείς, ούτε πλούσιος
προτίµησε να χαίρεται κι άλλο τα πλούτη και δείχτηκε δειλός, ούτε φτωχός, µε την ελπίδα
που δίνει η φτώχεια, πως µπορεί µελλοντικά να γλιτώσει απ’αυτήν και να γίνει πλούσιος,
προσπάθησε να αναβάλει τη συµφορά
.
αντίθετα, έκριναν πως πιο ποθητή απ’αυτά είναι η
τιµωρία των εχθρών και µαζί νόµισαν ότι αυτός ο κίνδυνος είναι ο πιο ωραίος, κι έτσι
θέλησαν, αντιµετωπίζοντάς τον, τούτους να τους εκδικηθούν, εκείνα να τα επιθυµούν. Για το
άγνωστο της επιτυχίας του αγώνα βασίστηκαν στην ελπίδα, γι’αυτό όµως που αντιµετώπισαν
στην πράξη θεώρησαν χρέος τους να βασιστούν στον εαυτό τους. Και µέσα πια σ’αυτόν τον
κίνδυνο προτίµησαν να αγωνιστούν και να πεθάνουν παρά να υποχωρήσουν και να σωθούν,
κι έτσι την ντροπή να τους λένε δειλούς απόφυγαν, βάσταξαν όµως τον αγώνα, δίνοντας τη
ζωή τους, και πάνω σε µιαν ελάχιστη στιγµή, κείνην ακριβώς που κρινόταν η τύχη τους,
γλίτωσαν όχι από το φόβο, πιο πολύ απ’την ιδέα του φόβου.
43. «Κι αυτοί εδώ, αλήθεια, σαν άξια παιδιά της πόλης, τέτοιοι δείχτηκαν
.
όσοι όµως
µένουµε πρέπει βέβαια να ευχόµαστε να’χουµε καλύτερη τύχη, να θεωρούµε όµως χρέος µας
να µην έχουµε καθόλου πιο άτολµο φρόνηµα απένατι στους εχθρούς, λογαριάζοντας όχι
µονάχα µε το νου την ωφέλεια από την αντρεία, για την οποία, µόλο που την ξέρετε οι ίδιοι
καλά, θα µπορούσε κανείς να µακρολογά, αναφέροντας πόσα καλά υπάρχουν στο
ν’αντιστέκεσαι στους εχθρούς, αλλά πιο πολύ θωρώντας κάθε µέρα στην πράξη τη δύναµη
της πόλης κι αγαπώντας τη µε πάθος
.
κι όταν σας φανεί ότι είναι µεγάλη, να συλλογίζεστε
πως αυτά τ’απόχτησαν άντρες τολµηροί που ήξεραν το χρέος τους κι είχαν φιλότιµο την ώρα
της δράσης
.
κι αν καµιά φορά αποτύχαιναν σε κάποια προσπάθειά τους, όµως γι’αυτό δεν
έκριναν άξιο να στερήσουν την πόλη απ’τη δική τους αντρεία, αλλά την πρόσφεραν σ’αυτή
σαν την πιο ωραία συνεισφορά τους. Γιατί προσφέροντας όλοι µαζί τη ζωή τους, έπαιρναν
ξεχωριστά ο καθένας τον αγέραστο έπαινο και τον πιο λαµπρό τάφο, όχι τόσο αυτόν που
κείτονται, όσο κείνον στον οποίο η δόξα τους µένει και µνηµονεύεται αιώνια σε κάθε
ευκαιρία που παρουσιάζεται, είτε πρόκειται για λόγο είτε για δράση. Γιατί των µεγάλων
αντρών τάφος είναι όλη η γη και σηµάδι της ύπαρξής τους δεν είναι µονάχα η επιγραφή µιας
στήλης στην πατρίδα τους, αλλά και στις ξένες χώρες, µες στην ψυχή καθενός. ζει άγραφη
θύµηση, πιο πολύ για την απόφασή τους παρά για το έργο τους. Αυτοί λοιπόν εδώ, αφού σας
γίνουν τώρα παράδειγµακαι σκεφτείτε πως ευτυχία σηµαίνει ελευθερία και ελευθερία
σηµαίνει αντρεία, να µην δειλιάζεται µπροστά στους κινδύνους του πολέµου. Γιατί δε θα’ταν
και τόσο δίκαιο να µη λογαριάζουν τη ζωή τους, όσοι δυστυχούν και δεν ελπίζουν σε κανένα
καλό, αλλά όσοι στη ζωή που τους µένει κινδυνεύουν να πέσουν απ’την ευτυχία στη
δυστυχία, και που γι’αυτούς η διαφορά θα είναι εξαιρετικά µεγάλη, αν συµβεί και
αποτύχουν.Γιατί σ’έναν άντρα µε φρόνηµα, είναι πιο πικρή η ταπείνωση που ακολουθεί τη
δειλία, παρά ο θάνατος που έρχεται χωρίς να τον νιώσει σε στιγµή δύναµης και κοινής
ελπίδας.
44. «Γι’αυτό και τους γονείς των τωρινών νεκρών, όσοι βρίσκεσται εδώ τόσο δε σας κλαίω
όσο θέλω να σας παρηγορήσω. Ξέρουν πια καλά πως τη ζωή τους την πέρασαν µέσα σε
λογιών αλλαγές της τύχης
.
κι ευτυχία είναι όσοι βρουν το πιο τιµηµένο τέλος, όπως σήµερα
αυτοί εδώ, ή την πιο τιµηµένη λύπη, όπως σεις, κι όσων απ’τη µοίρα η ζωή µετρήθηκε έτσι,
ώστε να είναι καλότυχοι όσο ζουν και να τους βρει ένας ωραίος θάνατος να συµπέσουν.
Ξέρω, αλήθεια, πως είναι δύσκολο µ’όσα είπα να σας πείσω γι’αυτούς, που πολλές φορές
θα’χετε αφορµή να τους θυµάστε στις χαρές των άλλων, χαρές τις οποίες και σεις κάποτε
χαιρόσαστε
.
και λυπάτε κανείς όχι αν δεν έχει αγαθά που δεν τα δοκίµασε, αλλά αν κάτι που
το έχει συνηθίσει κατόπιν το χάσει. Πρέπει όµως να δείχνετε εγκαρτέρηση και µε την ελπίδα
απόχτησης άλλων γιων, όσοι ακόµη είστε σε ηλικία να κάνετε παιδιά
.
γιατί και ατοµικά οι
γιοι που θα γεννηθούν κατόπι θα κάµουν µερικούς να ξεχάσουν αυτούς που δεν υπάρχουν,
και στην πόλη θα είναι αυτό ωφέλιµο διπλά, και γιατί δε θα ερηµώνεται και γιατί θα είναι
ασφαλής. Γιατί δεν είναι δυνατό να αποφασίζουν για την πόλη ορθά και δίκαια όσοι δεν
κινδυνεύουν σαν τους άλλους προσφέροντας κι αυτοί το ίδιο παιδιά. Όσοι πάλι είστε
περασµένης ηλικίας, και το µεγαλύτερο µέρος της ζωής σας που ζήσατε ευτυχισµένοι να το
θαρρείτε κέρδος και το υπόλοιπο ότι θα είναι µικρό, και να ανακουφίζεστε µε τη δόξα αυτών
εδώ. Γιατί µονάχα η αγάπη για τις τιµές δεν γερνάει ποτέ, και στ’άχρηστα γηρατειά
µεγαλύτερη τέρψη δε δίνει, όπως λένε µερικοί, το κέρδος, αλλά οι τιµές.
45. «Για τους γιους πάλι των νεκρών, όσοι βρίσκεσται εδώ, ή για τους αδελφούς βλέπω πιο
δύσκολο τον αγώνα (γιατί κείνον που δεν υπάρχει, καθένας συνηθίζει να τον παινεύει) και µε
δυσκολία, αν δείξετε υπέρµετρη αντρεία, µπορεί να σας κρίνουν όχι όµοιους, αλλά λίγο
κατώτερους. Γιατί οι ζωντανοί φθονούν τους ανταγωνιστές τους, ενώ κείνους που δεν τους
στέκονται πια εµπόδιο τους τιµούν µε αδιαφιλονίκητη εύνοια. Αν είναι ανάγκη να κάµω
κάποια µνεία και για την αρετή των γυναικών, όσες τώρα θα µείνουν χήρες, θα πω ό,τι πρέπει
µε µια σύντοµη παραίνεση
.
να µη δειχτείτε κατώτερες από τη γυναικεία σας φύση, µεγάλη θα
είναι η δόξα σας, το ίδιο και για όποιαν θα µιλάνε οι άντρες ανάµεσά τους όσο γίνεται
λιγότερο, είτε για να την παινέψουν είτε για να την κατηγορήσουν.
46. «Είπα κι εγώ, σύµφωνα µε τη συνήθεια, όσα είχα κατάλληλα και µε έργα, αυτοί που
τάφηκαν, από τη µια τιµήθηκαν, απ’την άλλη τα παιδιά τους, από σήµερα κι ώσπου να γίνουν
έφηβοι, η πόλη µε δηµόσια δαπάνη θ’αναθρέψει, προβάλλοντας έτσι ως βραβείο στους
τέτοιους αγώνες ένα ωφέλιµο στεφάνι και για τους νεκρούς τούτους και για όσους µένουν
.
γιατί όπου υπάρχουν νοµοθετηµένα έπαθλα πολύ µεγάλα για την αντρεία, εκεί ζουν κι
άριστοι πολίτες. Και τώρα, αφού καθένας αποτελειώσει το θρήνο του δικού του, ας πάτε στα
σπίτια σας.»
Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2011
LETS. Ο τρόπος να ζεις χωρίς λεφτά
ΘΕΜΑΤΑ - Ένας άλλος κόσμος
LETS-ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ. Στην Αγγλία, την εποχή των σκληρών μέτρων της Θάτσερ, ολόκληρες πόλεις βιώνουν την περιθωριοποίηση, τη φτώχεια και η ανεργία είναι ο κανόνας. Τότε εμφανίζονται τα LETS
Τι κάνουν οι άνθρωποι όταν τους χτυπάει η φτώχεια και η ανεργία, όταν το μέλλον τους μοιάζει σκοτεινό και τα σκληρά οικονομικά μέτρα τούς πετάνε στο περιθώριο και την απόγνωση; Κάποιοι δανείζονται από τις τράπεζες και μπλέκουν σε μια οικονομική περιπέτεια με τόκους, που τις περισσότερες φορές τους καταδικάζει ακόμα περισσότερο, κάποιοι άλλοι βγαίνουν στην παρανομία και μερικοί αποφασίζουν να ανακαλύψουν έξυπνους τρόπους επιβίωσης, όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για την κοινωνία όπου ζουν. Στην Αγγλία, την εποχή των σκληρών μέτρων της Θάτσερ, ολόκληρες πόλεις βιώνουν την περιθωριοποίηση, τη φτώχεια και η ανεργία είναι ο κανόνας. Τότε εμφανίζονται τα LETS, με σκοπό να ανακουφίσουν τους ανθρώπους από τις παρενέργειες των οικονομικών μέτρων της «σιδηράς κυρίας».
Τα LETS, δηλαδή Local Exchange Trading Systems (Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών), είναι μια μορφή συναλλαγής, που όμως δεν τοκίζεται, δεν παράγει κέρδος, αλλά βοηθάει τις τοπικές κοινωνίες να αναπνεύσουν, να ζήσουν και να αναπτυχθούν μέσα σε δύσκολες οικονομικά εποχές. Είναι με λίγα λόγια ένας τρόπος να ζεις και να εργάζεσαι χωρίς λεφτά. Η μυθολογία της εποχής θέλει αυτά τα συστήματα να έχουν πάρει το όνομά τους από τα πάρτι που διοργάνωναν οι άνεργοι εκείνη την εποχή, σε μια προσπάθεια να κρατήσουν ψηλά το ηθικό τους. Το σύνθημα «lets party», που χρησιμοποιούσαν για να αντέξουν τα αδιέξοδα που είχαν εμφανιστεί στις πόλεις τους, αλλά και η προσπάθεια να μαζέψουν κάποια χρήματα μέσα από αυτά τα πάρτι, έγιναν ο νονός αυτών των συστημάτων.
Ιστορία
Η ιδέα αυτών των εναλλακτικών συναλλαγματικών συστημάτων δεν γεννήθηκε όμως την εποχή της Θάτσερ, αλλά τη συναντάμε το 1819 στο Guerney, όπου κυκλοφορούν για πρώτη φορά κυβερνητικά μη τοκιζόμενα ομόλογα. Την ίδια χρονολογία, ανάλογα ομόλογα κυκλοφορούν στο Τόκιο και τη Σιγκαπούρη. Το εκπληκτικό αυτής της κίνησης που έγινε τότε και ζει μέχρι τις μέρες μας, είναι πως, ακόμα και σήμερα, σε αυτές τις περιοχές οι φόροι έχουν κρατηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Το 1930 ένας Γερμανός επιχειρηματίας, ο Siluio Gesell, που ζούσε τότε στην Αργεντινή, επινοεί τέτοια συστήματα συναλλαγών και η μεγάλη επιτυχία που έχουν, κάνει χώρες όπως η Αυστρία, η Σουηδία, ο Καναδάς και η Αμερική να τα εφαρμόσουν και αυτές. Στην πόλη Worgl της Αυστρίας, εκείνη την εποχή, αυτά τα συστήματα δημιούργησαν ένα θαύμα. Η πόλη υπέφερε από ανεργία και η εξαφάνισή της από το χάρτη έμοιαζε αναπόφευκτη. Ο δήμαρχος της πόλης, τότε, έβγαλε στην αγορά 5.000 μη τοκιζόμενα ομόλογα, που αν δεν τα χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι άμεσα, έχαναν 1% το μήνα από την αξία τους. Αυτό είχε αποτέλεσμα οι κάτοικοι να πληρώνουν γρήγορα τις υποχρεώσεις τους (ενώ μπορούσαν να πληρώνουν ακόμα και τους φόρους τους με αυτόν τον τρόπο), οι έμποροι έκαναν ιδιαίτερα συμφέρουσες προσφορές και το αποτέλεσμα ήταν μέσα σε ένα χρόνο η ανεργία να πέσει 25%.
Η πόλη άρχισε να ζει μια πραγματική αναγέννηση, φωταγωγήθηκαν οι δρόμοι, χτίστηκαν γέφυρες, κατασκευάστηκαν υπόνομοι και αρδευτικά έργα, ενώ η κίνηση του γενικού εμπορίου με αυτές τις υπηρεσίες αυξήθηκε κατά 65%.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι αυτά τα μη τοκιζόμενα ομόλογα ανανεώθηκαν μέσα σε ένα χρόνο 463 φορές, αντίθετα με τα «νόμιμα» που ανανεώθηκαν μόλις 213 φορές. Τα νέα δεν άργησαν να ταξιδέψουν σε ολόκληρη την Αυστρία και αμέσως 300 αυστριακές πόλεις θέλησαν να ακολουθήσουν αυτό το σύστημα. Η αυστριακή τράπεζα, τότε, άρχισε να φοβάται πολύ για τη θέση της και πήρε νομικά μέτρα.
Τελικά κέρδισε τη δίκη και το 1933 αυτά τα μη τοκιζόμενα συστήματα σταματούν στην Αυστρία. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον Καναδά, όπου η Πολιτεία της Alberta είχε εκδώσει τέτοια ομόλογα, για να τα σταματήσει όμως η Καναδική Τράπεζα με δίκες. Καλύτερη τύχη είχαν αυτά τα συστήματα στην Αργεντινή και ιδιαίτερα στη βόρεια Αργεντινή, στην Πολιτεία Salta, όπου φτάνουν μέχρι τις μέρες μας. Μάλιστα το διάστημα 1984 - 86, εφαρμόζοντας το σύστημα και στα μαγαζιά, η οικονομία της περιοχής ανέβηκε 60%. Ηταν τέτοια η οικονομική άνοδος της περιοχής, που η κυβέρνηση της Αργεντινής αναγκάστηκε να δεχθεί να πληρώνονται ακόμα και οι φόροι με αυτά τα συστήματα. Αξίζει ακόμα να αναφερθεί ότι πολλές κυβερνήσεις, όπως η αγγλική και η αμερικανική, σε περιόδους κρίσεων και πολέμων, εξέδιδαν τέτοια ομόλογα για να καλύπτουν τις ανάγκες τους, να πληρώνουν το στρατό κ.λπ., αλλά αργότερα αυτά τα ομόλογα άρχιζαν να τοκίζονται κανονικά και να παίρνουν άλλες μορφές.
Lets link U.K.
Μέχρι το 1990 στη Μεγάλη Βρετανία υπήρχαν πολλά τέτοια τοπικά συστήματα, φυσικά μη κυβερνητικά, που χρησιμοποιούνταν από διάφορες ομάδες ανθρώπων, με πολλά ή λιγότερα μέλη η κάθε μία. Υπήρχαν τέτοια συστήματα ακόμα και σε ομάδες μόλις 50 ανθρώπων που συναλλάσσοντανμέσω αυτών μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας υπηρεσίες. Πολλές τέτοιες ομάδες υπάρχουν και στις μέρες μας, αν και το 1991 η Liz Shephart κατάφερε να ενώσει όλα αυτά τα σωματεία σε ένα εθνικό και δημιούργησε το πρώτο επίσημο σωματείο LETS στον κόσμο. Δημιουργήθηκε καταστατικό, μηχανογράφηση και ό,τι άλλο χρειάζεται ένας «οικονομικός οργανισμός» στις μέρες μας. Κάποιες μικρές ομάδες όμως, φοβούμενες ότι η μηχανογράφηση θα καθυστερούσε τη βοήθεια στα μέλη, λειτουργούν ακόμα αυτόνομα και χωρίς μηχανογράφηση. Την ίδια εποχή, ο Gay Dauncey έγραψε το πρώτο βιβλίο για τα LETS κάνοντας πάρα πολύ κόσμο, που δεν γνώριζε την ύπαρξη αυτών των συστημάτων, να ενδιαφερθεί και να ενταχθεί στο σύστημα, με αποτέλεσμα τα μέλη να πληθαίνουν μέρα με τη μέρα. Η Liz Shephart, οργανώνοντας όλες αυτές τις ομάδες σε εθνικό επίπεδο, προσπάθησε και τελικά κατάφερε τα κάτωθι αποτελέσματα.
1) Να αναπτύξει αποτελεσματικά, κατάλληλα για κάθε περιοχή και λειτουργικά συστήματα LETS.
2) Να παράξει πηγές πολιτισμού, όπως το θέατρο και να δώσει τις κατάλληλες συμβουλές στα μέλη του συστήματος.
3) Να προωθήσει τα συστήματα LETS ώστε να ενεργοποιήσουν ξανά τοπικές κοινότητες που υπέφεραν από ανεργία και είχαν χάσει την τοπική παραγωγή των αγαθών.
4) Να βοηθήσει τα τοπικά γκρουπ να κατανοήσουν τους κανόνες του συστήματος, τα πρότυπα που θα έπρεπε να ακολουθήσουν και την πρακτική των συστημάτων.
5) Να χειριστεί στρατηγικές, νομικά θέματα, καθώς και διεθνή θέματα που θα προέκυπταν.
Την ίδια άλλωστε στιγμή το 1990, αυτά τα συστήματα αναπτύσσονται σε όλες τις αγγλόφωνες χώρες, όπως στην Αυστραλία, στον Καναδά και στην Αμερική, αλλά εξαπλώνονται σχεδόν και σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και στην Ιαπωνία και την Ινδία.
Η λειτουργία του συστήματος LETS
Η αρχή γίνεται από μια ομάδα ανθρώπων που αποφασίζει να δημιουργήσει ένα σύστημα. Καταγράφει τις ικανότητες των μελών και τις ανάγκες που έχουν. Κάποιος είναι ηλεκτρολόγος, κάποιος είναι υδραυλικός, ζωγράφος, γιατρός και ό,τι άλλο επάγγελμα υπάρχει στην ομάδα. Κάποιοι από αυτούς, όμως, έχουν και αυτοκίνητο και μπορούν να μεταφέρουν ανθρώπους σε διάφορους προορισμούς, ή έχουν ελεύθερο χρόνο να προσέξουν το παιδί κάποιου, ή ακόμα και να πληρώσουν λογαριασμούς, που κάποιος δεν έχει το χρόνο να τρέξει να πληρώσει. Ολα αυτά καταγράφονται, όπως και ο χρόνος που μπορεί κάποιος να δώσει τις υπηρεσίες του και κάθε μέλος ξέρει σε ποιον μπορεί να απευθυνθεί και να ζητήσει μια υπηρεσία. Ενα μέλος μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του το απόγευμα, αν εργάζεται το πρωί, ενώ ένα άλλο εργάζεται βράδυ και υπηρετεί το σύστημα το πρωί. Εδώ πρέπει να πούμε ότι κάθε μονάδα LETS ισούται με το τοπικό νόμισμα. Στην Αγγλία έχει την αξία της λίρας, στην Αμερική του δολαρίου και στην Ευρώπη του ευρώ. Οι διαφορές όμως είναι πολλές. Τα LETS δεν τοκίζονται, δεν παράγουν πληθωρισμό, δεν δίνουν κέρδος. Δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος με τα LETS.
Για να το καταλάβουμε καλύτερα αυτό, ας υποθέσουμε ότι ένα μέλος του συστήματος θέλει να πάει στο αεροδρόμιο και καλεί ένα ταξί. Θα πληρώσει ένα ποσόν που περιέχει και το κέρδος του αυτοκινητιστή που τον μεταφέρει. Αν όμως καλέσει ένα μέλος του συστήματος LETS, χρεώνεται σε LETS, αλλά μόνο τη βενζίνη που έκαψε το αυτοκίνητο, κάτι που γνωρίζουν τα μέλη, γιατί στο βιβλίο που έχουν, αναφέρεται ακόμα και πόση βενζίνη καίει το συγκεκριμένο αυτοκίνητο και θα ανταποδώσει αυτό το ποσόν με μια εργασία ανάλογης αξίας, όχι αναγκαστικά σε αυτόν που του πρόσφερε την υπηρεσία, αλλά σε όποιο μέλος του συστήματος έχει ανάγκη τις ικανότητές του.
Ας υποθέσουμε, ακόμα, ότι μια χήρα γυναίκα, που ζει με μια μικρή σύνταξη, έχει πρόβλημα με τα υδραυλικά του σπιτιού της και δεν έχει τα χρήματα να πληρώσει κάποιον υδραυλικό. Ερχεται ένα μέλος του συστήματος και κάνει τη δουλειά και η γυναίκα χρεώνεται και θα αποπληρώσει κάνοντας κάποιες δουλειές σε κάποια μέλη του συστήματος. Μπορεί να μαγειρέψει για κάποιους, ή να διαβάσει και να προσέξει τα παιδιά κάποιων άλλων. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι κάθε υπηρεσία έχει διαφορετική αξία. Οταν καλέσεις κάποιον να βάψει το σπίτι σου ή να φτιάξει μια βλάβη στο αυτοκίνητό σου, δεν την ξεχρεώνεις με το να προσέξεις μία ώρα το παιδί κάποιου.
Με τα LETS, απλά κρατάς ζωντανό το εισόδημά σου, δεν πληρώνεις το κέρδος που θέλουν οι επαγγελματίες και φυσικά εξαφανίζεις από τη ζωή σου όλους τους κρυφούς και φανερούς φόρους που υπάρχουν παντού. Μια πρόσφατη γερμανική έρευνα έδειξε ότι οι φόροι, που κρύβονται παντού, φτάνουν στο 75% του ενοικίου που πληρώνουμε για ένα καλό σπίτι.
Αλλες έρευνες αναφέρουν ότι αν μπορούσε το 0,3% από τους τόκους που εισπράττουν οι τράπεζες να επιστραφεί στους ανθρώπους, θα είχαμε μια τρομερή ανάπτυξη από μικρές βιώσιμες επιχειρήσεις, που θα έκαναν πολλές περιοχές, που τώρα χάνονται από τη μετανάστευση, να ζουν και να αναπτύσσονται παραγωγικά. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι 30.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο μόνο από πείνα, αποτέλεσμα της οικονομίας όπως λειτουργεί. Στο σύστημα LETS μπορείς να μπεις χωρίς κανένα κεφάλαιο, μπορείς να ξεκινήσεις από το μηδέν.
Τα LETS δεν εκδίδονται από κάποια τράπεζα, αλλά από το ίδιο το άτομο κατά τη διαδικασία της συναλλαγής και του εμπορίου. Αυτό κάνει τα LETS να ξεχωρίζουν από όλες τις άλλες μορφές συναλλαγής. Στην πραγματικότητα έχεις ένα μπλοκάκι όπου καταγράφονται πόσα LETS κοστίζουν οι υπηρεσίες που προσφέρεις και που δέχεσαι και αυτό, μετά, μεταφέρεται και καταγράφεται στην «τράπεζα» του συστήματος. Το σύστημα είναι ένας τέλειος ενδιάμεσος μεταξύ της προμήθειας υπαρκτών αγαθών και της ζήτησης. Τα μέλη σε τακτά χρονικά διαστήματα κάνουν συνελεύσεις για διάφορα θέματα και έχουν το δικαίωμα να διαγράψουν κάποιο μέλος, αν αυτό δεν ανταποδίδει τις υπηρεσίες που δέχεται.
Πρέπει ακόμα να αναφερθεί ότι το LETS δεν ανταλλάσσεται με χρήματα. Οσοι χρησιμοποιούν το σύστημα, δεν αφήνουν το τοπικό νόμισμα και τις δουλειές τους, αλλά έχουν έναν παράλληλο δρόμο, που βοηθάει το εισόδημά τους και στην πράξη είναι σαν να γίνεται μεγαλύτερο.
Το LETS στην πράξη
Οι άνθρωποι, που ζουν μέσα σε αυτό το σύστημα, υποστηρίζουν ότι εκτός από τη βοήθεια που έχουν, το σύστημα βοηθάει πολύ και το περιβάλλον. Κάνοντας τις τοπικές κοινωνίες να παράγουν τα δικά τους αγαθά, γλιτώνουν την άσκοπη μεταφορά προϊόντων και τη μόλυνση που συνεπάγεται, ενώ προστατεύεται το τοπικό νόμισμα, γιατί οι κάτοικοι ξέρουν ακριβώς τι αγαθά έχουν και δεν υπάρχουν μεγάλες εισαγωγές.
Στη Νότια Αγγλία μάλιστα, στο νησί Ασκοτ, οι κάτοικοι ζουν σχεδόν αποκλειστικά με το σύστημα LETS. Ομως συναντάμε πια αυτό το σύστημα ακόμα και στις μεγαλύτερες πόλεις, δηλαδή μιλάμε για ένα φαινόμενο που πλέον δεν αφορά μόνο κάποιες τοπικές κοινωνίες, αλλά ολόκληρες χώρες. Ολο και περισσότερα μαγαζιά στις μεγάλες πόλεις δέχονται πλέον τα LETS, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τη γιγάντωση του συστήματος και τρανό παράδειγμα είναι τα σουπερμάρκετ Tesko, μια τεράστια αλυσίδα σε όλη την Αγγλία, που δέχεται να πληρώνεται με LETS.
Η διαφορά που υπάρχει εδώ, είναι ότι τα αγαθά που αγοράζεις σου κοστίζουν όσο κοστίζουν και με το νόμισμα της χώρας. Δεν γλιτώνεις με λίγα λόγια το φόρο, αλλά τον πληρώνεις σε LETS αντί για ευρώ. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Poul Volker, πρώην πρόεδρο του αμερικανικού ομοσπονδιακού αποθέματος, είναι πιο εύκολο να βγάλεις χρήματα με «χαρτί που κυνηγάει χαρτί», παρά να επενδύσεις σε αγαθά και υπηρεσίες. Αυτό ακριβώς είναι που δεν θέλουν τα μέλη του LETS. Υποστηρίζουν, και ίσως όχι άδικα, ότι ο κόσμος έχει παρασυρθεί από την αξία του χρήματος για το χρήμα και ξεχνάει τις υπηρεσίες για τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα συνολικά. Το κεφάλαιο είναι εκτός ελέγχου τοπικά και παγκόσμια και θα έπρεπε, λένε, να γυρίσουμε στις πραγματικές αξίες των υπηρεσιών και των αγαθών που παράγουμε.
Ο άκρατος ανταγωνισμός οδηγεί τον πλανήτη σε αδιέξοδα και αδυνατεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα και τα προβλήματα του κόσμου. Κάθε μέρα σχεδόν, σε κάποιο μέρος στον πλανήτη, ζούμε και από ένα οικονομικό κραχ. Παρακολουθούμε το ψηφιακό χρήμα να πηγαίνει από τη μία οθόνη κάποιου υπολογιστή στην άλλη, χρήμα που στην ουσία δεν υπάρχει και μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει ολόκληρο το οικονομικό σύστημα. Κανένας δεν μπορεί να το ελέγξει και όλοι οι οικονομικοί μάνατζερ είναι νευρικοί και αναρωτιούνται αν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση.
Οι άνθρωποι του LETS δεν υποστηρίζουν ότι βρήκαν το φάρμακο για κάθε αρρώστια του πλανήτη, αλλά πιστεύουν ότι με το σύστημά τους δίνουν εργασία και πόρους στις τοπικές οικονομίες χωρίς να χρειάζονται εξωτερικά κεφάλαια, καθώς και αναζωογόνηση τοπικών προϊόντων για τις τοπικές ανάγκες. Πρέπει τέλος να αναφέρουμε ότι υπάρχει καταστατικό που κάθε μέλος μπορεί να έχει, γίνονται συνελεύσεις και κάθε άλλη νόμιμη ενέργεια που έχει κάθε σωματείο και, τέλος, κάθε μέλος έχει μία ψήφο. Απαγορεύεται να γίνει κερδοφόρος επιχείρηση και κανένα μέλος δεν πρέπει να κερδίσει μέσα από αυτή τη διαδικασία. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να βρουν κάποιον τρόπο να καταφέρουν να φορολογήσουν αυτό το σύστημα, αλλά οι άνθρωποι που το έφτιαξαν, έχοντας την πείρα από παλαιότερες προσπάθειες, καλύφθηκαν νομικά σαν αστικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και έκαναν εφοριακούς, τραπεζικούς και πολιτικούς να τραβάνε τα μαλλιά τους.
Το κράτος μπορεί να φορολογήσει μόνο το μισθό των ανθρώπων που έχουν αναλάβει τη μηχανογράφηση του συστήματος και κάποιες άλλες εργασίες, όπως τα έντυπα που εκδίδονται. Ενα κόστος όμως που καλύπτεται από τη συνδρομή των μελών, που ανέρχεται από 2,5-10 λίρες.
Στην Ελλάδα δεν έχει αναφερθεί, ή τουλάχιστον δεν γνωρίζω αν έγινε ποτέ μια τέτοια προσπάθεια, αλλά με τη φτώχεια και την ανεργία που βλέπω γύρω μου, καλό είναι να μην παραξενευτεί ο υπουργός Οικονομίας, αν μια μέρα δούμε και εδώ να αναπτύσσονται τέτοια συστήματα.
Από τον ΧΡΙΣΤΟ ΛΟΓΑΡΙΔΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/06/2007
Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών
Μια ομάδα ανθρώπων που θέλουν να ανεξαρτητοποιηθούν από το χρήμα και τις τιμές της προσφοράς και της ζήτησης της αγοράς φτιάχνουν ένα ανεξάρτητο σύστημα ανταλλαγής υπηρεσιών. Σε αυτό ο καθένας δηλώνει τι μπορεί να προσφέρει και τι έχει ανάγκη. Η ανταλλαγή αφορά αγαθά, υπηρεσίες ή γνώσεις. Ολοι προσφέρουν και όλοι έχουν κάποια στιγμή ανάγκη. Δεν αγοράζουν, όμως, ούτε πουλούν. Ανταλλάσσουν. Τα συστήματα αυτά ονομάζονται LETS (Local Exchange Trading Systems) ή Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών.
Lets υπάρχουν σε πολλές χώρες του κόσμου. Από την Αυστραλία μέχρι το Εκουαδόρ και από τον Καναδά μέχρι την Ιαπωνία. Στην Ευρώπη το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία αλλά και η Ουγγαρία έχουν δημιουργήσει LETS την τελευταία 20ετία. Η Ελλάδα έχει ένα τέτοιο σύστημα, την Τράπεζα Χρόνου Αττικής.
Επιστροφή, λοιπόν, στο παρελθόν, όταν δεν υπήρχαν νομίσματα και τιμές και οι άνθρωποι αντάλλασσαν αγαθά, υπηρεσίες και γνώσεις.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/06/2007
LETS-ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ. Στην Αγγλία, την εποχή των σκληρών μέτρων της Θάτσερ, ολόκληρες πόλεις βιώνουν την περιθωριοποίηση, τη φτώχεια και η ανεργία είναι ο κανόνας. Τότε εμφανίζονται τα LETS
Τι κάνουν οι άνθρωποι όταν τους χτυπάει η φτώχεια και η ανεργία, όταν το μέλλον τους μοιάζει σκοτεινό και τα σκληρά οικονομικά μέτρα τούς πετάνε στο περιθώριο και την απόγνωση; Κάποιοι δανείζονται από τις τράπεζες και μπλέκουν σε μια οικονομική περιπέτεια με τόκους, που τις περισσότερες φορές τους καταδικάζει ακόμα περισσότερο, κάποιοι άλλοι βγαίνουν στην παρανομία και μερικοί αποφασίζουν να ανακαλύψουν έξυπνους τρόπους επιβίωσης, όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για την κοινωνία όπου ζουν. Στην Αγγλία, την εποχή των σκληρών μέτρων της Θάτσερ, ολόκληρες πόλεις βιώνουν την περιθωριοποίηση, τη φτώχεια και η ανεργία είναι ο κανόνας. Τότε εμφανίζονται τα LETS, με σκοπό να ανακουφίσουν τους ανθρώπους από τις παρενέργειες των οικονομικών μέτρων της «σιδηράς κυρίας».
Τα LETS, δηλαδή Local Exchange Trading Systems (Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών), είναι μια μορφή συναλλαγής, που όμως δεν τοκίζεται, δεν παράγει κέρδος, αλλά βοηθάει τις τοπικές κοινωνίες να αναπνεύσουν, να ζήσουν και να αναπτυχθούν μέσα σε δύσκολες οικονομικά εποχές. Είναι με λίγα λόγια ένας τρόπος να ζεις και να εργάζεσαι χωρίς λεφτά. Η μυθολογία της εποχής θέλει αυτά τα συστήματα να έχουν πάρει το όνομά τους από τα πάρτι που διοργάνωναν οι άνεργοι εκείνη την εποχή, σε μια προσπάθεια να κρατήσουν ψηλά το ηθικό τους. Το σύνθημα «lets party», που χρησιμοποιούσαν για να αντέξουν τα αδιέξοδα που είχαν εμφανιστεί στις πόλεις τους, αλλά και η προσπάθεια να μαζέψουν κάποια χρήματα μέσα από αυτά τα πάρτι, έγιναν ο νονός αυτών των συστημάτων.
Ιστορία
Η ιδέα αυτών των εναλλακτικών συναλλαγματικών συστημάτων δεν γεννήθηκε όμως την εποχή της Θάτσερ, αλλά τη συναντάμε το 1819 στο Guerney, όπου κυκλοφορούν για πρώτη φορά κυβερνητικά μη τοκιζόμενα ομόλογα. Την ίδια χρονολογία, ανάλογα ομόλογα κυκλοφορούν στο Τόκιο και τη Σιγκαπούρη. Το εκπληκτικό αυτής της κίνησης που έγινε τότε και ζει μέχρι τις μέρες μας, είναι πως, ακόμα και σήμερα, σε αυτές τις περιοχές οι φόροι έχουν κρατηθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Το 1930 ένας Γερμανός επιχειρηματίας, ο Siluio Gesell, που ζούσε τότε στην Αργεντινή, επινοεί τέτοια συστήματα συναλλαγών και η μεγάλη επιτυχία που έχουν, κάνει χώρες όπως η Αυστρία, η Σουηδία, ο Καναδάς και η Αμερική να τα εφαρμόσουν και αυτές. Στην πόλη Worgl της Αυστρίας, εκείνη την εποχή, αυτά τα συστήματα δημιούργησαν ένα θαύμα. Η πόλη υπέφερε από ανεργία και η εξαφάνισή της από το χάρτη έμοιαζε αναπόφευκτη. Ο δήμαρχος της πόλης, τότε, έβγαλε στην αγορά 5.000 μη τοκιζόμενα ομόλογα, που αν δεν τα χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι άμεσα, έχαναν 1% το μήνα από την αξία τους. Αυτό είχε αποτέλεσμα οι κάτοικοι να πληρώνουν γρήγορα τις υποχρεώσεις τους (ενώ μπορούσαν να πληρώνουν ακόμα και τους φόρους τους με αυτόν τον τρόπο), οι έμποροι έκαναν ιδιαίτερα συμφέρουσες προσφορές και το αποτέλεσμα ήταν μέσα σε ένα χρόνο η ανεργία να πέσει 25%.
Η πόλη άρχισε να ζει μια πραγματική αναγέννηση, φωταγωγήθηκαν οι δρόμοι, χτίστηκαν γέφυρες, κατασκευάστηκαν υπόνομοι και αρδευτικά έργα, ενώ η κίνηση του γενικού εμπορίου με αυτές τις υπηρεσίες αυξήθηκε κατά 65%.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι αυτά τα μη τοκιζόμενα ομόλογα ανανεώθηκαν μέσα σε ένα χρόνο 463 φορές, αντίθετα με τα «νόμιμα» που ανανεώθηκαν μόλις 213 φορές. Τα νέα δεν άργησαν να ταξιδέψουν σε ολόκληρη την Αυστρία και αμέσως 300 αυστριακές πόλεις θέλησαν να ακολουθήσουν αυτό το σύστημα. Η αυστριακή τράπεζα, τότε, άρχισε να φοβάται πολύ για τη θέση της και πήρε νομικά μέτρα.
Τελικά κέρδισε τη δίκη και το 1933 αυτά τα μη τοκιζόμενα συστήματα σταματούν στην Αυστρία. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον Καναδά, όπου η Πολιτεία της Alberta είχε εκδώσει τέτοια ομόλογα, για να τα σταματήσει όμως η Καναδική Τράπεζα με δίκες. Καλύτερη τύχη είχαν αυτά τα συστήματα στην Αργεντινή και ιδιαίτερα στη βόρεια Αργεντινή, στην Πολιτεία Salta, όπου φτάνουν μέχρι τις μέρες μας. Μάλιστα το διάστημα 1984 - 86, εφαρμόζοντας το σύστημα και στα μαγαζιά, η οικονομία της περιοχής ανέβηκε 60%. Ηταν τέτοια η οικονομική άνοδος της περιοχής, που η κυβέρνηση της Αργεντινής αναγκάστηκε να δεχθεί να πληρώνονται ακόμα και οι φόροι με αυτά τα συστήματα. Αξίζει ακόμα να αναφερθεί ότι πολλές κυβερνήσεις, όπως η αγγλική και η αμερικανική, σε περιόδους κρίσεων και πολέμων, εξέδιδαν τέτοια ομόλογα για να καλύπτουν τις ανάγκες τους, να πληρώνουν το στρατό κ.λπ., αλλά αργότερα αυτά τα ομόλογα άρχιζαν να τοκίζονται κανονικά και να παίρνουν άλλες μορφές.
Lets link U.K.
Μέχρι το 1990 στη Μεγάλη Βρετανία υπήρχαν πολλά τέτοια τοπικά συστήματα, φυσικά μη κυβερνητικά, που χρησιμοποιούνταν από διάφορες ομάδες ανθρώπων, με πολλά ή λιγότερα μέλη η κάθε μία. Υπήρχαν τέτοια συστήματα ακόμα και σε ομάδες μόλις 50 ανθρώπων που συναλλάσσοντανμέσω αυτών μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας υπηρεσίες. Πολλές τέτοιες ομάδες υπάρχουν και στις μέρες μας, αν και το 1991 η Liz Shephart κατάφερε να ενώσει όλα αυτά τα σωματεία σε ένα εθνικό και δημιούργησε το πρώτο επίσημο σωματείο LETS στον κόσμο. Δημιουργήθηκε καταστατικό, μηχανογράφηση και ό,τι άλλο χρειάζεται ένας «οικονομικός οργανισμός» στις μέρες μας. Κάποιες μικρές ομάδες όμως, φοβούμενες ότι η μηχανογράφηση θα καθυστερούσε τη βοήθεια στα μέλη, λειτουργούν ακόμα αυτόνομα και χωρίς μηχανογράφηση. Την ίδια εποχή, ο Gay Dauncey έγραψε το πρώτο βιβλίο για τα LETS κάνοντας πάρα πολύ κόσμο, που δεν γνώριζε την ύπαρξη αυτών των συστημάτων, να ενδιαφερθεί και να ενταχθεί στο σύστημα, με αποτέλεσμα τα μέλη να πληθαίνουν μέρα με τη μέρα. Η Liz Shephart, οργανώνοντας όλες αυτές τις ομάδες σε εθνικό επίπεδο, προσπάθησε και τελικά κατάφερε τα κάτωθι αποτελέσματα.
1) Να αναπτύξει αποτελεσματικά, κατάλληλα για κάθε περιοχή και λειτουργικά συστήματα LETS.
2) Να παράξει πηγές πολιτισμού, όπως το θέατρο και να δώσει τις κατάλληλες συμβουλές στα μέλη του συστήματος.
3) Να προωθήσει τα συστήματα LETS ώστε να ενεργοποιήσουν ξανά τοπικές κοινότητες που υπέφεραν από ανεργία και είχαν χάσει την τοπική παραγωγή των αγαθών.
4) Να βοηθήσει τα τοπικά γκρουπ να κατανοήσουν τους κανόνες του συστήματος, τα πρότυπα που θα έπρεπε να ακολουθήσουν και την πρακτική των συστημάτων.
5) Να χειριστεί στρατηγικές, νομικά θέματα, καθώς και διεθνή θέματα που θα προέκυπταν.
Την ίδια άλλωστε στιγμή το 1990, αυτά τα συστήματα αναπτύσσονται σε όλες τις αγγλόφωνες χώρες, όπως στην Αυστραλία, στον Καναδά και στην Αμερική, αλλά εξαπλώνονται σχεδόν και σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς και στην Ιαπωνία και την Ινδία.
Η λειτουργία του συστήματος LETS
Η αρχή γίνεται από μια ομάδα ανθρώπων που αποφασίζει να δημιουργήσει ένα σύστημα. Καταγράφει τις ικανότητες των μελών και τις ανάγκες που έχουν. Κάποιος είναι ηλεκτρολόγος, κάποιος είναι υδραυλικός, ζωγράφος, γιατρός και ό,τι άλλο επάγγελμα υπάρχει στην ομάδα. Κάποιοι από αυτούς, όμως, έχουν και αυτοκίνητο και μπορούν να μεταφέρουν ανθρώπους σε διάφορους προορισμούς, ή έχουν ελεύθερο χρόνο να προσέξουν το παιδί κάποιου, ή ακόμα και να πληρώσουν λογαριασμούς, που κάποιος δεν έχει το χρόνο να τρέξει να πληρώσει. Ολα αυτά καταγράφονται, όπως και ο χρόνος που μπορεί κάποιος να δώσει τις υπηρεσίες του και κάθε μέλος ξέρει σε ποιον μπορεί να απευθυνθεί και να ζητήσει μια υπηρεσία. Ενα μέλος μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του το απόγευμα, αν εργάζεται το πρωί, ενώ ένα άλλο εργάζεται βράδυ και υπηρετεί το σύστημα το πρωί. Εδώ πρέπει να πούμε ότι κάθε μονάδα LETS ισούται με το τοπικό νόμισμα. Στην Αγγλία έχει την αξία της λίρας, στην Αμερική του δολαρίου και στην Ευρώπη του ευρώ. Οι διαφορές όμως είναι πολλές. Τα LETS δεν τοκίζονται, δεν παράγουν πληθωρισμό, δεν δίνουν κέρδος. Δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος με τα LETS.
Για να το καταλάβουμε καλύτερα αυτό, ας υποθέσουμε ότι ένα μέλος του συστήματος θέλει να πάει στο αεροδρόμιο και καλεί ένα ταξί. Θα πληρώσει ένα ποσόν που περιέχει και το κέρδος του αυτοκινητιστή που τον μεταφέρει. Αν όμως καλέσει ένα μέλος του συστήματος LETS, χρεώνεται σε LETS, αλλά μόνο τη βενζίνη που έκαψε το αυτοκίνητο, κάτι που γνωρίζουν τα μέλη, γιατί στο βιβλίο που έχουν, αναφέρεται ακόμα και πόση βενζίνη καίει το συγκεκριμένο αυτοκίνητο και θα ανταποδώσει αυτό το ποσόν με μια εργασία ανάλογης αξίας, όχι αναγκαστικά σε αυτόν που του πρόσφερε την υπηρεσία, αλλά σε όποιο μέλος του συστήματος έχει ανάγκη τις ικανότητές του.
Ας υποθέσουμε, ακόμα, ότι μια χήρα γυναίκα, που ζει με μια μικρή σύνταξη, έχει πρόβλημα με τα υδραυλικά του σπιτιού της και δεν έχει τα χρήματα να πληρώσει κάποιον υδραυλικό. Ερχεται ένα μέλος του συστήματος και κάνει τη δουλειά και η γυναίκα χρεώνεται και θα αποπληρώσει κάνοντας κάποιες δουλειές σε κάποια μέλη του συστήματος. Μπορεί να μαγειρέψει για κάποιους, ή να διαβάσει και να προσέξει τα παιδιά κάποιων άλλων. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι κάθε υπηρεσία έχει διαφορετική αξία. Οταν καλέσεις κάποιον να βάψει το σπίτι σου ή να φτιάξει μια βλάβη στο αυτοκίνητό σου, δεν την ξεχρεώνεις με το να προσέξεις μία ώρα το παιδί κάποιου.
Με τα LETS, απλά κρατάς ζωντανό το εισόδημά σου, δεν πληρώνεις το κέρδος που θέλουν οι επαγγελματίες και φυσικά εξαφανίζεις από τη ζωή σου όλους τους κρυφούς και φανερούς φόρους που υπάρχουν παντού. Μια πρόσφατη γερμανική έρευνα έδειξε ότι οι φόροι, που κρύβονται παντού, φτάνουν στο 75% του ενοικίου που πληρώνουμε για ένα καλό σπίτι.
Αλλες έρευνες αναφέρουν ότι αν μπορούσε το 0,3% από τους τόκους που εισπράττουν οι τράπεζες να επιστραφεί στους ανθρώπους, θα είχαμε μια τρομερή ανάπτυξη από μικρές βιώσιμες επιχειρήσεις, που θα έκαναν πολλές περιοχές, που τώρα χάνονται από τη μετανάστευση, να ζουν και να αναπτύσσονται παραγωγικά. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι 30.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο μόνο από πείνα, αποτέλεσμα της οικονομίας όπως λειτουργεί. Στο σύστημα LETS μπορείς να μπεις χωρίς κανένα κεφάλαιο, μπορείς να ξεκινήσεις από το μηδέν.
Τα LETS δεν εκδίδονται από κάποια τράπεζα, αλλά από το ίδιο το άτομο κατά τη διαδικασία της συναλλαγής και του εμπορίου. Αυτό κάνει τα LETS να ξεχωρίζουν από όλες τις άλλες μορφές συναλλαγής. Στην πραγματικότητα έχεις ένα μπλοκάκι όπου καταγράφονται πόσα LETS κοστίζουν οι υπηρεσίες που προσφέρεις και που δέχεσαι και αυτό, μετά, μεταφέρεται και καταγράφεται στην «τράπεζα» του συστήματος. Το σύστημα είναι ένας τέλειος ενδιάμεσος μεταξύ της προμήθειας υπαρκτών αγαθών και της ζήτησης. Τα μέλη σε τακτά χρονικά διαστήματα κάνουν συνελεύσεις για διάφορα θέματα και έχουν το δικαίωμα να διαγράψουν κάποιο μέλος, αν αυτό δεν ανταποδίδει τις υπηρεσίες που δέχεται.
Πρέπει ακόμα να αναφερθεί ότι το LETS δεν ανταλλάσσεται με χρήματα. Οσοι χρησιμοποιούν το σύστημα, δεν αφήνουν το τοπικό νόμισμα και τις δουλειές τους, αλλά έχουν έναν παράλληλο δρόμο, που βοηθάει το εισόδημά τους και στην πράξη είναι σαν να γίνεται μεγαλύτερο.
Το LETS στην πράξη
Οι άνθρωποι, που ζουν μέσα σε αυτό το σύστημα, υποστηρίζουν ότι εκτός από τη βοήθεια που έχουν, το σύστημα βοηθάει πολύ και το περιβάλλον. Κάνοντας τις τοπικές κοινωνίες να παράγουν τα δικά τους αγαθά, γλιτώνουν την άσκοπη μεταφορά προϊόντων και τη μόλυνση που συνεπάγεται, ενώ προστατεύεται το τοπικό νόμισμα, γιατί οι κάτοικοι ξέρουν ακριβώς τι αγαθά έχουν και δεν υπάρχουν μεγάλες εισαγωγές.
Στη Νότια Αγγλία μάλιστα, στο νησί Ασκοτ, οι κάτοικοι ζουν σχεδόν αποκλειστικά με το σύστημα LETS. Ομως συναντάμε πια αυτό το σύστημα ακόμα και στις μεγαλύτερες πόλεις, δηλαδή μιλάμε για ένα φαινόμενο που πλέον δεν αφορά μόνο κάποιες τοπικές κοινωνίες, αλλά ολόκληρες χώρες. Ολο και περισσότερα μαγαζιά στις μεγάλες πόλεις δέχονται πλέον τα LETS, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τη γιγάντωση του συστήματος και τρανό παράδειγμα είναι τα σουπερμάρκετ Tesko, μια τεράστια αλυσίδα σε όλη την Αγγλία, που δέχεται να πληρώνεται με LETS.
Η διαφορά που υπάρχει εδώ, είναι ότι τα αγαθά που αγοράζεις σου κοστίζουν όσο κοστίζουν και με το νόμισμα της χώρας. Δεν γλιτώνεις με λίγα λόγια το φόρο, αλλά τον πληρώνεις σε LETS αντί για ευρώ. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα και τον Poul Volker, πρώην πρόεδρο του αμερικανικού ομοσπονδιακού αποθέματος, είναι πιο εύκολο να βγάλεις χρήματα με «χαρτί που κυνηγάει χαρτί», παρά να επενδύσεις σε αγαθά και υπηρεσίες. Αυτό ακριβώς είναι που δεν θέλουν τα μέλη του LETS. Υποστηρίζουν, και ίσως όχι άδικα, ότι ο κόσμος έχει παρασυρθεί από την αξία του χρήματος για το χρήμα και ξεχνάει τις υπηρεσίες για τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα συνολικά. Το κεφάλαιο είναι εκτός ελέγχου τοπικά και παγκόσμια και θα έπρεπε, λένε, να γυρίσουμε στις πραγματικές αξίες των υπηρεσιών και των αγαθών που παράγουμε.
Ο άκρατος ανταγωνισμός οδηγεί τον πλανήτη σε αδιέξοδα και αδυνατεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα και τα προβλήματα του κόσμου. Κάθε μέρα σχεδόν, σε κάποιο μέρος στον πλανήτη, ζούμε και από ένα οικονομικό κραχ. Παρακολουθούμε το ψηφιακό χρήμα να πηγαίνει από τη μία οθόνη κάποιου υπολογιστή στην άλλη, χρήμα που στην ουσία δεν υπάρχει και μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταρρεύσει ολόκληρο το οικονομικό σύστημα. Κανένας δεν μπορεί να το ελέγξει και όλοι οι οικονομικοί μάνατζερ είναι νευρικοί και αναρωτιούνται αν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση.
Οι άνθρωποι του LETS δεν υποστηρίζουν ότι βρήκαν το φάρμακο για κάθε αρρώστια του πλανήτη, αλλά πιστεύουν ότι με το σύστημά τους δίνουν εργασία και πόρους στις τοπικές οικονομίες χωρίς να χρειάζονται εξωτερικά κεφάλαια, καθώς και αναζωογόνηση τοπικών προϊόντων για τις τοπικές ανάγκες. Πρέπει τέλος να αναφέρουμε ότι υπάρχει καταστατικό που κάθε μέλος μπορεί να έχει, γίνονται συνελεύσεις και κάθε άλλη νόμιμη ενέργεια που έχει κάθε σωματείο και, τέλος, κάθε μέλος έχει μία ψήφο. Απαγορεύεται να γίνει κερδοφόρος επιχείρηση και κανένα μέλος δεν πρέπει να κερδίσει μέσα από αυτή τη διαδικασία. Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να βρουν κάποιον τρόπο να καταφέρουν να φορολογήσουν αυτό το σύστημα, αλλά οι άνθρωποι που το έφτιαξαν, έχοντας την πείρα από παλαιότερες προσπάθειες, καλύφθηκαν νομικά σαν αστικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και έκαναν εφοριακούς, τραπεζικούς και πολιτικούς να τραβάνε τα μαλλιά τους.
Το κράτος μπορεί να φορολογήσει μόνο το μισθό των ανθρώπων που έχουν αναλάβει τη μηχανογράφηση του συστήματος και κάποιες άλλες εργασίες, όπως τα έντυπα που εκδίδονται. Ενα κόστος όμως που καλύπτεται από τη συνδρομή των μελών, που ανέρχεται από 2,5-10 λίρες.
Στην Ελλάδα δεν έχει αναφερθεί, ή τουλάχιστον δεν γνωρίζω αν έγινε ποτέ μια τέτοια προσπάθεια, αλλά με τη φτώχεια και την ανεργία που βλέπω γύρω μου, καλό είναι να μην παραξενευτεί ο υπουργός Οικονομίας, αν μια μέρα δούμε και εδώ να αναπτύσσονται τέτοια συστήματα.
Από τον ΧΡΙΣΤΟ ΛΟΓΑΡΙΔΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/06/2007
Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών
Μια ομάδα ανθρώπων που θέλουν να ανεξαρτητοποιηθούν από το χρήμα και τις τιμές της προσφοράς και της ζήτησης της αγοράς φτιάχνουν ένα ανεξάρτητο σύστημα ανταλλαγής υπηρεσιών. Σε αυτό ο καθένας δηλώνει τι μπορεί να προσφέρει και τι έχει ανάγκη. Η ανταλλαγή αφορά αγαθά, υπηρεσίες ή γνώσεις. Ολοι προσφέρουν και όλοι έχουν κάποια στιγμή ανάγκη. Δεν αγοράζουν, όμως, ούτε πουλούν. Ανταλλάσσουν. Τα συστήματα αυτά ονομάζονται LETS (Local Exchange Trading Systems) ή Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών.
Lets υπάρχουν σε πολλές χώρες του κόσμου. Από την Αυστραλία μέχρι το Εκουαδόρ και από τον Καναδά μέχρι την Ιαπωνία. Στην Ευρώπη το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία αλλά και η Ουγγαρία έχουν δημιουργήσει LETS την τελευταία 20ετία. Η Ελλάδα έχει ένα τέτοιο σύστημα, την Τράπεζα Χρόνου Αττικής.
Επιστροφή, λοιπόν, στο παρελθόν, όταν δεν υπήρχαν νομίσματα και τιμές και οι άνθρωποι αντάλλασσαν αγαθά, υπηρεσίες και γνώσεις.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/06/2007
Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011
Μια εξήγηση σε όσους απορούν γιατί ο κόσμος δεν ξεσηκώνεται ...
Οταν επι δεκαετίες και συστηματικά μας έμαθαν να μετράμε όλες τις αξίες μας σαν άνθρωποι, σε ΧΡΗΜΑ ...
Οταν μας έκαναν να σκεφτόμαστε ατομικά και οφελημιστικά...
Οταν μας έμαθαν να θαυμάζουμε ως έξυπνο και όχι ως απατεώνα τον κατεργάρη πολιτικό και τον φοοδιαφέυγοντα κομπιναδόρο επιχειρηματία...
Οταν μας έπεισαν να διαπαιδαγωγούμε τους νέους να φερθούν έξυπνα και να προσαρμοστούν στο σύστημα της ρουφιανιάς του συναδέλφου και του μέσου που
θα τους ανεβάσει κοινωνικά...
Οταν μας έπεισαν οτι δημοκρατία είναι να είμαστε οπαδοί των προβαλλόμενων απο τα ΜΜΕ λαοπλάνων και υποκριτών πολιτικών...
Οταν μας έβαλαν να σκεφτόμαστε τί θα χάσουμε και τι θα κερδίσουμε σε χρήμα απο μια απεργία...
Οταν μας 'επεισαν οτι η επιβίωση του εκμεταλευτικού καπιταλισμού είναι το μόνο
εφικτό πολιτικοοικονομικό κοινωνικό σύστημα...
Οταν μας μετέτρεψαν απο πολίτες σε οπαδούς ...
Οταν μας έπεισαν οτι οι λίγοι διαμαρτυρόμενοι είναι ταραξίες και ορθώς καταστέλλονται οι διαδηλώσεις προκειμένου να μή διαταραχθεί η ομαλή εμπορευματική μας καθημερινότητα...
Οταν με τη παθητική μας συναίνεση θεσπίστηκαν νόμοι που νομιμοποιούν την αστυνομική βία και αυθαιρεσία...
Οταν φρόντισαν να σε πεισουν οτι τίποτα δεν μπορείς να κάνεις για να αλλάξεις ριζικά τα πράγματα εσύ ο ίδιος...
Οταν σε 'εκλεισαν στο σπίτι για να μή συζητάς ζωντανά με το γείτονα ...
Οταν σε μετέτρεψαν σε τηλεθεατή της πολιτικής σκηνής...
Οταν σου έβαλαν το φόβο οτι μπορεί να χάσεις και τα λίγα που σου έχουν απομείνει ...
Οταν η τρομοκρατία της ανεργείας σου χτυπά τη πόρτα ...
Οταν αισθάνεσαι μόνος και προδωμένος απο τους επαγγελματίες συνδικαλιστές ...
Οταν διαπιστώνεις οτι οι πολιτικές των "αριστερών" κομμάτων είναι πολιτικές εντυπώσεων και επενδύσεις μελλοντικών ψήφων μόνο ...
ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΛΜΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ...
ΟΜΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΙΑ ΑΡΧΗ : ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΛΕΥΤΕΡΑ ...
"Όποιος συλλογάται λεύτερα - συλλογάται καλά ..." ΡΗΓΑΣ.
http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=80&aid=433325&cid=122
Οταν μας έκαναν να σκεφτόμαστε ατομικά και οφελημιστικά...
Οταν μας έμαθαν να θαυμάζουμε ως έξυπνο και όχι ως απατεώνα τον κατεργάρη πολιτικό και τον φοοδιαφέυγοντα κομπιναδόρο επιχειρηματία...
Οταν μας έπεισαν να διαπαιδαγωγούμε τους νέους να φερθούν έξυπνα και να προσαρμοστούν στο σύστημα της ρουφιανιάς του συναδέλφου και του μέσου που
θα τους ανεβάσει κοινωνικά...
Οταν μας έπεισαν οτι δημοκρατία είναι να είμαστε οπαδοί των προβαλλόμενων απο τα ΜΜΕ λαοπλάνων και υποκριτών πολιτικών...
Οταν μας έβαλαν να σκεφτόμαστε τί θα χάσουμε και τι θα κερδίσουμε σε χρήμα απο μια απεργία...
Οταν μας 'επεισαν οτι η επιβίωση του εκμεταλευτικού καπιταλισμού είναι το μόνο
εφικτό πολιτικοοικονομικό κοινωνικό σύστημα...
Οταν μας μετέτρεψαν απο πολίτες σε οπαδούς ...
Οταν μας έπεισαν οτι οι λίγοι διαμαρτυρόμενοι είναι ταραξίες και ορθώς καταστέλλονται οι διαδηλώσεις προκειμένου να μή διαταραχθεί η ομαλή εμπορευματική μας καθημερινότητα...
Οταν με τη παθητική μας συναίνεση θεσπίστηκαν νόμοι που νομιμοποιούν την αστυνομική βία και αυθαιρεσία...
Οταν φρόντισαν να σε πεισουν οτι τίποτα δεν μπορείς να κάνεις για να αλλάξεις ριζικά τα πράγματα εσύ ο ίδιος...
Οταν σε 'εκλεισαν στο σπίτι για να μή συζητάς ζωντανά με το γείτονα ...
Οταν σε μετέτρεψαν σε τηλεθεατή της πολιτικής σκηνής...
Οταν σου έβαλαν το φόβο οτι μπορεί να χάσεις και τα λίγα που σου έχουν απομείνει ...
Οταν η τρομοκρατία της ανεργείας σου χτυπά τη πόρτα ...
Οταν αισθάνεσαι μόνος και προδωμένος απο τους επαγγελματίες συνδικαλιστές ...
Οταν διαπιστώνεις οτι οι πολιτικές των "αριστερών" κομμάτων είναι πολιτικές εντυπώσεων και επενδύσεις μελλοντικών ψήφων μόνο ...
ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΑΛΜΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ...
ΟΜΩΣ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΙΑ ΑΡΧΗ : ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΛΕΥΤΕΡΑ ...
"Όποιος συλλογάται λεύτερα - συλλογάται καλά ..." ΡΗΓΑΣ.
http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=80&aid=433325&cid=122
Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011
ΤΙ ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΕΙΣ ;;
Για όνομα του Θεού, τι δεν καταλαβαίνετε μωρέ;;; Ότι όλα γέρνουν υπέρ τους; Ότι θα έρθουν και άλλα μέτρα με την 7η δόση;;Ότι όλοι όσοι φοβάστε μη χάσετε δουλειά σπίτι αυτοκίνητο στο τέλος θα τα χάσετε;;; Ότι όσοι βλέπετε το διπλανό σπίτι να καίγεται το δικό σας δεν θα καεί;;; Πιστεύετε ειλικρινά ότι αν δεν κινηθούμε όλοι μαζί και γρήγορα θα αλλάξει κάτι περιμένοντας κάποιος άλλος να βγάλει το φίδι από την τρύπα;;;Έλεος ρε σεις....παιδιά δεν έχετε;;; Ζωή δεν έχετε;;; Όνειρα δεν κάνετε;;;;
Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2011
ΠΟΤΕ ΠΑΛΙ 24ωρο ΡΕΠΟ;
Η ερώτηση που θα είχε ενδιαφέρον να απαντηθεί είναι εάν το Σ/Κ (συνδικαλιστικό κίνημα) έχει κάποια δράση που να μπορεί να αντιπαλέψει την εκάστοτε δοτή κυβέρνηση, του χρηματιστικού υπερεθνικού κεφαλαίου(καθώς και του βιομηχανικού και εφοπλιστικού) όπου ρίχνει τις εργαζόμενες-λαϊκές μάζες στην ανεργία στην πείνα και την εξαθλίωση. Και αυτό δεν είναι υπερβολή. Όπως δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το Σ/Κ και τα κόμματα που το ελέγχουν είναι τόσο εξαρτημένα από το καθεστώς, οικονομικά και πολιτικά, όπου δεν τολμούν να δώσουν τους απαιτούμενους για την εποχή επαναστατικούς αγώνες.
Σε τη αποσκοπούσε μια 24ωρη απεργία, όταν στο προηγούμενο διάστημα είχαμε δύο αναποτελεσματικές 48 ωρες; Και γιατί να συμμετέχουν μαζικά οι εργαζόμενοι σε μία απεργία όταν είναι σίγουρη η αναποτελεσματικότητα της; Αντίθετα οι εργαζόμενοι θα ήταν διατεθειμένοι να στηρίξουν μαζικά μια ηγεσία που θα την εμπιστεύονταν και που θα τους καλούσε, ως συνδικαλιστικό κίνημα και ως κόμματα,να κατέβουν έξω από την Βουλή και να διαδηλώνουν αποφασιστικά. Όχι μόνο μία μέρα αλλά όσο θα χρειαστεί για να ανατραπούν οι Παπαδήμιοι βουλευτές των τριών ξενόδουλων κομμάτων.
Σε αυτή την περίπτωση, τα συνδικάτα και τα κόμματα της αριστεράς, θα έπρεπε να προτάξουν ένα πρόγραμμά Εθνικής Ανεξαρτησίας και σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης της χώρας μας, αντί να βασίζονται και να στηρίζουν τους μηχανισμούς τους στον κρατικό και ευρωπαϊκό κορβανά.
http://www.facebook.com/apofasismenoisedrasi
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
ΑΚΜΗ βοτανική θεραπευτική προσέγγιση
Με σχεδόν 2 τετραγωνικά μέτρα επιφάνεια, το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας. Είναι το προστατευτικό τοίχος του οργανισμού...
-
Ο καρπός FeiJoa για κάποιο λόγο δεν είναι πολύ δημοφιλής στις ΗΠΑ , κυρίως στα βορειοδυτικά , πιθανώς επειδή απαιτεί ένα ζεστό κλίμα. F... -
ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΚΕΡΙΑ καίγονται κατά τη διάρκεια της περιόδου που τελούμε γητείες για την αγάπη. Χρησιμοποιούνται για να προσελκύσουν περισσότερ... -
Με σχεδόν 2 τετραγωνικά μέτρα επιφάνεια, το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας. Είναι το προστατευτικό τοίχος του οργανισμού...