Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012

Ενεργειακός πυρετός στη Μεσόγειο


Από NEWS 247 | News247.gr

Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ ενώνουν τις δυνάμεις τους, με στόχο να αποτελέσουν την τρίτη πηγή προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Οι υπουργοί των τριών χωρών, σύμφωνα με δημοσίευμα του "Έθνους", τόνισαν στο ενεργειακό συνέδριο του Economist με θέμα "Ενεργειακές Επενδύσεις - Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ - Ξανασχεδιάζοντας τον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη" πως ο στόχος αυτός είναι εφικτός .
Ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων Ούζι Λαντάου εκτίμησε ότι "η λεκάνη της Μεσογείου περιλαμβάνει περισσότερα από 3,5 τρισ. κ.μ. αερίου και το 40% αφορά το Ισραήλ. Η παρουσία τριών υπουργών στο συνέδριο υπογραμμίζει τη βούληση για συνεχιζόμενη συνεργασία", σημείωσε.
Υπογράμμισε μάλιστα την αναγκαιότητα της μεταφοράς των ποσοτήτων αερίου των κοιτασμάτων του Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Κύπρου, είτε με την κατασκευή αγωγού είτε με σταθμούς υγροποιημένου αερίου (LNG).
Από την πλευρά του ο υπουργός ΠΕΚΑ Γιώργος Παπακωνσταντίνου επεσήμανε ότι "σε λίγα χρόνια με βάση τα κοιτάσματα της Κύπρου, του Ισραήλ, κι ελπίζουμε και με τα δικά μας, θα μιλάμε για τον τρίτο διάδρομο ενέργειας προς την Ευρώπη, μετά από αυτόν του ρωσικού κι εκείνον του αζέρικου αερίου".
Εκτίμησε ότι στο τέλος του χρόνου ίσως και στην αρχή του 2013 θα πέσουν τα πρώτα γεωτρύπανα στα "οικόπεδα" των Ιωαννίνων, του Πατραϊκού Κόλπου και του Κατάκολου.
Αναφερόμενος στο χρονοδιάγραμμα των ενεργειών της χώρας μας για τις έρευνες υδρογονανθράκων, σημείωσε ότι μέσα στον Απρίλιο θα έχει αναδειχθεί ο ανάδοχος ή οι ανάδοχοι για τις σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο Πέλαγος και νότια της Κρήτης και σε τρεις με έξι μήνες θα υπάρχουν τα αποτελέσματα. Ταυτόχρονα, στις 2 Ιουλίου λήγει ο διαγωνισμός για τα τρία "οικόπεδα" και αμέσως μετά θα προκηρυχθεί νέος για την παραχώρηση 10 με 15 χερσαίων περιοχών προς έρευνες.
Ο Κύπριος υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Νεοκλής Συλικιώτης τόνισε πως "η Ελλάδα και η Κύπρος ως μέλη της Ε.Ε. μπορούν να εγγυηθούν τον απρόσκοπτο εφοδιασμό της".
Ανέφερε ακόμη τις συζητήσεις που υπάρχουν με το Ισραήλ για συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων, ενώ έκανε λόγο για θετικές ενδείξεις από τον δεύτερο γύρο παραχωρήσεων "οικοπέδων" της χώρας του, με καταληκτική ημερομηνία την 11η Μαΐου του 2012.
Οφέλη από τον "χρυσό" της Μεσογείου
"Χρυσός" υπάρχει στη Μεσόγειο και από την αξιοποίησή του μπορούν να έχουν οφέλη όλα τα κράτη της περιοχής, σημείωσε ο Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ, ειδικός απεσταλμένος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τα ενεργειακά θέματα στην Ευρώπη και την Ασία, αναφερόμενος στα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Μιλώντας στο συνέδριο του "Economist", συνέστησε στις κυβερνήσεις των χωρών να "κρατήσουν χαμηλούς τόνους".
Κάλεσε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να κοιτάξουν το συμφέρον τους, να κάνουν συζητήσεις και να βρουν λογικές λύσεις στα προβλήματα ώστε να επωφεληθούν όλοι. Διαφορετικά, όπως είπε, ο "χρυσός που βρίσκεται στην περιοχή θα παραμείνει ανεκμετάλλευτος".
Ο αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ κι έμπειρος στα ενεργειακά θέματα, επανέλαβε πως "η Κύπρος έχει κάθε δικαίωμα να κάνει έρευνες εντός της ΑΟΖ της, όπως και οι αμερικανικές εταιρείες να δραστηριοποιούνται στην περιοχή". Πρόσθεσε δε ότι "τα έσοδα από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου θα πρέπει να μοιραστούν και στις δύο κοινότητες".
"Η κυβέρνηση Ομπάμα υποστηρίζει κάθε αγωγό που θα μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη, αρκεί να περνά από τα κράτη των Βαλκανίων και να έχει τη δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητας για τη διέλευση μελλοντικών επιπλέον ποσοτήτων", σημείωσε αναφορικά με το θέμα των αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου.

Το "επαχθές" χρέος, μηχανισμός οικονομικής εκμετάλλευσης και εθνικής κηδεμονίας


του Γιάννη Τόλιου*

[...]

6. Η έννοια του "επαχθούς/απεχθούς" χρέους και οι διεθνείς εμπειρίες από την "αθέτηση πληρωμών"

Πριν προχωρήσουμε στην εξέταση των εναλλακτικών "σεναρίων" αντιμετώπισης του ελληνικού δημόσιου χρέους, χρειάζονται ορισμένες αποσαφηνίσεις που έχουν σχέση με τις πολιτικές αντιμετώπισης του. Ειδικότερα στη διεθνή θεωρία και πρακτική υπάρχουν τρεις σχηματικά προσεγγίσεις για τη νομική φύση του δημόσιου χρέους και την αθέτηση πληρωμής του [1]. Η πρώτη των αγγλοσαξόνων θεωρητικών, αντιμετωπίζει το χρέος ως μια συνηθισμένη εμπορική πράξη και στις περιπτώσεις αδυναμίας πληρωμής εφαρμόζεται το πτωχευτικό δίκαιο με τις διάφορες μορφές αναδιάρθρωσης που καθορίζουν οι πιστωτές [2]. Η δεύτερη, θα λέγαμε η "κρατούσα", θεωρεί ότι ένα κράτος έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την πληρωμή χρέους επικαλούμενο την "κατάσταση ανάγκης" (state of necessity), η οποία υιοθετείται από την Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου του ΟΗΕ και αναφέρει ότι «ένα κράτος δεν μπορεί να κλείσει τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα δικαστήρια, να διαλύσει την αστυνομία, να παραμελήσει τις δημόσιες υπηρεσίες και να εκθέσει το λαό του σε συνθήκες χάους και αναρχίας, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τους δανειστές του, αλλοδαπούς ή ημεδαπούς» [3].
Τέλος, η τρίτη, η πιο ριζοσπαστική, θεωρεί ότι ένας λαός δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώσει χρέη τα οποία δεν ήταν σε όφελός του και ξεκίνησε με την άρνηση της σοβιετικής κυβέρνησης το 1921 να πληρώσει τα τσαρικά χρέη με την αιτιολογία ότι «κανένας λαός δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώσει την αξία των αλυσίδων που ο ίδιος φορούσε στην διάρκεια των αιώνων». Η τρίτη προσέγγιση μας οδηγεί στην έννοια του "επαχθούς/απεχθούς" χρέους (odious debt). Tο "επαχθές" χρέος είναι το "βαρύ", "ασήκωτο", "αβάσταχτο" χρέος που συνοδεύεται και από άλλες δεσμεύσεις. Το "απεχθές" ή "επονείδιστο", είναι εν πολλοίς και "αθέμιτο", "μη νόμιμο", "παράνομο", "ανυπόφορο", κ.ά. Για την απόδοση του όρου "odious debt" θεωρούμε ως πλέον δόκιμο όρο το "απεχθές" χρέος. Ωστόσο η χρήση του όρου "επαχθές" στον τίτλο του άρθρου έχει την έννοια να σηματοδοτήσει την "κατάσταση ανάγκης" (state of necessity) η οποία δικαιολογεί με βάση το διεθνές δίκαιο την νόμιμη άρνηση πληρωμής του χρέους, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος του πέρα από "απεχθές" είναι και "επαχθές" και δεν μπορεί να αποπληρωθεί!
Ειδικότερα όσον αφορά το "απεχθές" χρέος, στο συγκεκριμένο προσδιορισμό του δεν υπάρχει πλήρης ομοφωνία, αλλά γίνεται κατ' αρχήν δεκτός ο ορισμός που έδωσε ο Alexander N. Shack [4] ο οποίος εισήγαγε την έννοιά του στο διεθνές δίκαιο, ως εκείνο το χρέος που είναι σε βάρος του λαού μιας χώρας στο οποίο δεν υπήρξε συναίνεσή του και το οποίο γνώριζαν οι πιστωτές. Ωστόσο, η κατ' εξοχήν έμπρακτη εφαρμογή του στις διεθνείς σχέσεις, έγινε στην περίπτωση του χρέους του Ισημερινού (2008), παρότι η ντε φάκτο εφαρμογή του είχε προηγηθεί σε διάφορες διενέξεις από το 19ο αιώνα ως το τέλος του 20ού αιώνα [5]. Στη διευρυμένη έννοια του "απεχθούς" χρέους εντάσσονται όλα τα δάνεια που παραβιάζουν βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου (άδικος πλουτισμός, κατάχρηση δικαιώματος, δόλος, τοκογλυφία, βλάβη, υπερβολικό κόστος δανεισμού, χρήση ή απειλή χρήσης βίας κ.ά.), οι οποίες απορρέουν από τη Χάρτα των Ηνωμένων Εθνών, την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τη Διεθνή Σύμβαση για τα Πολιτικά Δικαιώματα, τη Σύμβαση για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, τη Διακήρυξη για το Δικαίωμα στην Ανάπτυξη, τη Συνθήκη της Βιέννης που διέ¬πει το δίκαιο των διεθνών συμβάσεων, κ.ά.
Από την πλούσια βιβλιογραφία γύρω από το "απεχθές" χρέος, θα περιοριστούμε σε εκείνες τις πηγές που προσδιορίζουν καλύτερα το περιεχόμενό του [6] και οριοθετούν ταυτόχρονα το πεδίο ελέγχου του (audit). Ειδικότερα σύμφωνα με τον Jeff King, η απουσία "συναίνεσης" του λαού δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στα τυραννικά, δεσποτικά ή δικτατορικά καθεστώτα. Αν μια εκλεγμένη κυβέρνηση παραχαράξει τη λαϊκή εντολή και προβεί σε μη νόμιμες ενέργειες κατά το δανεισμό (όπως φαινόμενα διαφθοράς, προσωπικού πλουτισμού, δόλιες πράξεις, αγορά όπλων που χρησιμοποιούνται στην καταπίεση του λαού, υπερτιμολογημένες κρατικές προμήθειες και δημόσια έργα, συμμετοχή σε επιθετι¬κούς πολέμους, δημιουργία υποδομών που ωφελούν μικρές μειοψηφίες, κ.ά.), μπορεί να γίνει αιτία δημιουργίας "απεχθούς χρέους".
Χρειάζεται ωστόσο να αποδειχθεί ότι ο δανεισμός δεν ήταν σε όφελος του λαού και ότι δεν είχε τη συναίνεσή του. Ειδικότερα, στα πλαίσια ενός διαιτητικού δικαστηρίου, η κυβέρνηση της χώρας (οφειλέτης), πρέπει να αποδείξει ότι πολλά χρέη που δημιούργησαν προηγούμενες κυβερνήσεις, ανήκουν στην κατηγορία του "απεχθούς χρέους". Αντίθετα οι πιστωτές πρέπει να αποδείξουν ότι οι απαιτήσεις τους δεν εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία και ότι από την άλλη πήραν υπ' όψη τους την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους-οφειλέτη. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία διότι στο εθνικό δίκαιο των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών, προσδιορίζονται οι ευθύνες των πιστωτών στους όρους και στα όρια δανεισμού. Με βάση τα παραπάνω, θα παραθέσουμε τις διαφορετικές εμπειρίες χωρών και τα αποτελέσματα από την αθέτηση πληρωμής χρέους τη μεταπολεμική περίοδο.
Αργεντινή: Στα 2001-2002 η Αργεντινή πέρασε μια μεγάλη κρίση. Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 21%, η ανεργία ξεπέρασε το 23% και το ποσοστό φτώχειας το 57%, ενώ το δημόσιο χρέος ανήλθε σε 140 δις δολάρια. Η εξέγερση του λαού της Αργεντινής το Δεκέμβρη 2001, ανάγκασε τον πρόεδρο Φερνάρντο ντε λα Ρούα να εγκαταλείψει τη χώρα, φεύγοντας με ελικόπτερο από το προεδρικό μέγαρο. Την προεδρία ανέλαβε ο Αδόλφο Ροντρίγκες Σαά, ο οποίος προσπάθησε να εφαρμόσει ένα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, αλλά αναγκάστηκε να παραιτηθεί και τη θέση του πήρε ο Νέστωρ Κίρχνερ, ο οποίος κήρυξε μονομερή παύση πληρωμών, υποτίμησε το πέσο κατά 28%, εθνικοποίησε σημαντικούς τομείς της οικονομίας και αρνήθηκε να αναγνωρίσει το χρέος, που μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ περικόπηκε κατά 75% ενώ συμφωνήθηκε εξόφληση του υπόλοιπου με δεσμευτικούς όρους. Μετά από μερικά χρόνια η οικονομία της Αργεντινής πέρασε σε φάση ανάκαμψης, ενώ από το 2010 βγήκε και πάλι στις διεθνείς αγορές για δανεισμό [7].
Ισημερινός (Εκουαδόρ): Ο Ισημερινός, όπως αναφέραμε, παρουσιάζει μια άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία. Ο σημερινός πρόεδρος Ραφαέλ Κορέα, καθολικός, πρώην υπουργός οικονομικών και πρόεδρος της χώρας, επικεφαλής της πολιτικής συμμαχίας PAIS, όταν επέστρεψε στην εξουσία το 2007, κάλεσε το ΔΝΤ για επαναδιαπραγμάτευση χρέους. Δεν προχώρησε αμέσως σε άρνηση πληρωμής αλλά πρώτα άνοιξε τη διαδικασία του διεθνούς λογιστικού ελέγχου του χρέους (audit), συγκροτώντας διακομματική επιτροπή υπό το γενικό εισαγγελέα της χώρας, σε συνεργασία με την CADTM (Επιτροπή για τη Διαγραφή του Χρέους του Τρίτου Κόσμου), ξένους οικονομολόγους και νομικούς μεγάλου κύρους. Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, ο Κορέα επικαλούμενος συγκεκριμένες σκανδαλώδεις συμβάσεις κήρυξε στάση πληρωμών το Δεκέμβριο του 2008. Απευθύνθηκε επίσης στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία τον υποστήριξε στην επιλογή του, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα της χώρας να μη πληρώσει χρέη που δημιούργησαν προηγούμενες διεφθαρμένες κυβερνήσεις. Οι πιστωτές αναγκάστηκαν να διαπραγματευτούν, με τελικό αποτέλεσμα να δεχτούν μόλις 35 σεντς για κάθε δολάριο που χρωστούσε η χώρα [8].
Ουρουγουάη: Μια άλλη εμπειρία αναδιάρθρωσης χρέους παρουσιάζει η Ουρουγουάη, την οποία μάλιστα οι αγορές προβάλλουν ως την πλέον "πετυχημένη". Το 2003 με μια ξαφνική ανακοίνωση της κυβέρνησης, όλα τα κρατικά ομόλογα της χώρας σε διάφορα νομίσματα ανταλλάχτηκαν με νέα ομόλογα κατατεθειμένα στο Securities and Exchange Commission των ΗΠΑ. Τα ομόλογα περιείχαν συγκεκριμένες "Ρήτρες Συλλογικής Δράσης" οι οποίες προβλέπουν ότι σε περίπτωση αλλαγής των όρων πληρωμής των ομολόγων, απαιτείται συμφωνία των κατόχων του 85% της αξίας των ομολόγων. Η συνολική αξία του εξωτερικού χρέους, με βάση την αναδιάρθρωση που επίσημα ονομάστηκε "Εθελοντική Αλλαγή Προφίλ Χρέους" (Voluntary Debt Re-Profiling), μειώθηκε μόλις 8% προκειμένου η Ουρουγουάη να μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές. Παρότι το χρέος σε ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε από το 90% το 2004 σε 60% το 2010, ωστόσο τα αλλεπάλληλα προγράμματα λιτότητας έχουν οδηγήσει το 60% του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας, χωρίς η χώρα να ξεφύγει από το φαύλο κύκλο χρέους και εξωτερικού δανεισμού. Η χώρα δεν πτώχευσε επίσημα αλλά πτώχευσε ανεπανόρθωτα ο πληθυσμός [9].
Νορβηγία: Στη δεκαετία του '70 η ναυπηγική βιομηχανία της Νορβηγίας πέρασε μεγάλη κρίση. Η νορβηγική κυβέρνηση πούλησε στα τέλη της τέσσερα πλοία στον Ισημερινό στα πλαίσια μιας εμπορικής καμπάνιας εξαγωγής νορβηγικών πλοίων. Διευκόλυνε την αγορά τους με τη χορήγηση "αναπτυξιακού δανείου" που επωμίστηκε η νορβηγική εταιρία εξαγωγικών πιστώσεων GIEK. Μετά από έρευνα της Επιτροπής Αστικού Ελέγχου και Διαφθοράς του Ισημερινού, η τελευταία προέτρεψε την κυβέρνηση να μην πληρώσει το χρέος γιατί το δάνειο ήταν "άνομο", καθώς δεν είχε δοθεί για να βοηθήσει τον Ισημερινό αλλά για να στηρίξει τη ναυπηγική βιομηχανία της Νορβηγίας. Επίσης δεν υπήρξε αξιολόγηση της τεχνικής και οικονομικής βιωσιμότητας του σχεδίου, ενώ τα πλοία είχαν εξαφανιστεί και κανείς δεν γνώριζε πού ήταν! Κάτω από την πίεση του κινήματος για τα δικαιώματα των πολιτών του Ισημερινού, αλλά και πολλών νορβηγικών οργανώσεων με επικεφαλής τη SLUG, η Νορβηγία δέχτηκε το 2006 ως "μη νόμιμο" (illegitimate debt) το χρέος του Ισημερινού και άλλων τεσσάρων χωρών για τον ίδιο λόγο (Περού, Αιγύπτου, Τζαμάικα και Σιέρα-Λεόνε) αποφασίζοντας τη μονομερή διαγραφή του χρέους ύψους 62 εκατ. €. Η απόφαση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αποτελεί την πρώτη περίπτωση αναγνώρισης της ευθύνης του πιστωτή και της διαγραφής παράνομου χρέους (www.cetim.ch.).
Ρωσία: Μια διαφορετική εμπειρία άρνησης πληρωμής χρέους εμφανίζει η σύγχρονη Ρωσία με την μονομερή διαγραφή 90% του χρέους το 1999 από τον πρόεδρο Πούτιν που συνοδεύτηκε από εκδίωξη της εποπτείας από το ΔΝΤ. Ωστόσο, ποτέ δεν αμφισβήτησε επίσημα το χρέος. Απλά δήλωσε αδυναμία πληρωμής δίνοντας έτσι δικαίωμα στους κα¬τόχους ρωσικών ομολόγων να συνεχίσουν να διεκδικούν την εξόφλησή τους. Αυτό από νομική άποψη σημαίνει, ότι από τη στιγμή που αναγνωρίσεις το χρέος, είτε προχωρήσεις σε παύση πληρωμών, είτε σε μονομερή ολική ή μερική διαγραφή του, οι πιστωτές έχουν δικαίωμα να διεκδικούν εσαεί την αποπληρωμή του. Έτσι σήμερα η Ρωσία αναγκάζεται να δανείζεται από τη διεθνή αγορά προκειμένου να ξεπληρώσει το χρέος [10].
Ελλάδα: Τέλος θα αναφερθούμε σε μία εμπειρία που ανάγεται στο μεσοπόλεμο, αυτή τη φορά της Ελλάδας, και αποτελεί ιστορικό παράδειγμα εφαρμογής της "κατάστασης ανάγκης" και άρνησης πληρωμής χρέους. Το 1936 επί Μεταξά, η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε την εξυπηρέτηση δανείου στη βελγική τράπεζα Societe Commercial de Belgique. Η κυβέρνηση του Βελγίου προσέφυγε στο Διαρκές Δικαστήριο Διεθνούς Δικαίου που είχε ιδρύσει η Κοινωνία των Εθνών, κατηγορώντας την για αθέτηση υποχρεώσεων. Η Ελλάδα με ειδικό υπόμνημα απάντησε ότι με βάση «τα συμφέροντα του ελληνικού λαού για τη διοίκηση, την οικονομική ζωή, την κατάσταση της υγείας και την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της χώρας δεν μπορούσε να προβεί σε άλλη επιλογή». Το Διεθνές Δικαστήριο αποδέχτηκε το σκεπτικό και δικαίωσε την Ελλάδα, δημιουργώντας ένα νομικό προηγούμενο το οποίο αργότερα αξιοποίησαν χώρες όπως η Αργεντινή (2003) στην παύση πληρωμών και στη μονομερή διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους της [11].
Συμπερασματικά, από την εξέταση της διεθνούς εμπειρίας αντιμετώπισης του δημόσιου χρέους, άλλοτε μέσω αναδιαρθρώσεων και άλλοτε μέσω αθέτησης πληρωμών, βγαίνουν ορισμένα συμπεράσματα, τα οποία είναι πολύτιμα στη χάραξη μιας σύγχρονης πολιτικής δημόσιου χρέους. Μια συνολική αξιολόγηση των εμπειριών γίνεται σε ειδική μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας Ισπανίας (2008) [12]. Η συγκεκριμένη μελέτη διαπιστώνει ότι τα κράτη που προχώρησαν προληπτικά σε αναδιάρθρωση χρέους, είχαν μεν μικρότερη μείωση του ΑΕΠ, αλλά το "κούρεμα" του χρέους ήταν σχετικά μικρό, ενώ πέτυχαν σημαντική επιμήκυνση του χρόνου εξόφλησης. Αντίθετα, στις χώρες που προχώρησαν σε αθέτηση πληρωμών και μετά σε αναδιάρθρωση, το "κούρεμα" ήταν μεγαλύτερο. Πιο αναλυτικά, οι χώρες που έκαναν στάση πληρωμών, πέτυχαν μείωση χρέους κατά μέσο όρο 41,8%, ενώ οι χώρες που έκαναν προληπτική αναδιάρθρωση πέτυχαν μόλις 19,2%. Αυτό συνέβη, σύμφωνα με τη μελέτη, διότι «η πράξη της στάσης πληρωμών τείνει να αυξάνει τη διαπραγματευτική δύναμη του κράτους και να μειώνει την ισχύ των πιστωτών». Επίσης, οι χώρες με στάση πληρωμών είχαν πτώση ΑΕΠ μεγαλύτερη (7,5%) αλλά είχαν θεαματική ανάκαμψη την επόμενη χρονιά (6%), ενώ αντίθετα οι χώρες που έκαναν προ¬ληπτική αναδιάρθρωση είχαν πτώση μικρότερη (3,6%) αλλά είχαν επίσης και μικρότερη ανάκαμψη (μόλις 1%). Τέλος, τα κράτη που έκαναν προληπτική αναδιάρθρωση χρέους, βγήκαν γρηγορότερα στις αγορές σε σχέση με αυτά που προχώρησαν σε στάση πληρωμών.

Σημειώσεις
1. Για αναλυτικότερη παρουσίαση βλέπε Κατρούγκαλος Γ., (2010), «Η συνταγματικότητα του νόμου 3845/2010 και του Μνημονίου για τα μέτρα εφαρμογής των συμφωνιών με ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ», εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, www.katrougalos.gr.
2. Οι διάφορες μορφές αναδιάρθρωσης χρέους (αναχρηματοδότηση, παράταση χρόνου αποπληρωμής, μείωση επιτοκίου, ακόμα και διαγραφή μέρους του, κοινώς "κούρεμα"), έχουν πάντα στόχο τη μέγιστη δυνατή εξασφάλιση των πιστωτών. Στα πλαίσια αυτά εφαρμόζεται και η πρακτική της "ρήτρας συλλογικής ευθύνης" (collective action clause) που αποφασίζει το μεγαλύτερο μέρος των πιστωτών (π.χ. 75% και είναι υποχρεωτική η τήρησή της από τους υπόλοιπους πιστωτές
3. Yearbook of the International Law Commission 1980, Vol. II, σελ.13, παρ. 25.
4. Ο Alexander Nahum Sack, ρώσος διεθνολόγος (πρώην υπουργός του Τσάρου και στέλεχος του κόμματος των καντέτων), διατύπωσε το 1927 στο Παρίσι την έννοια του "odious debt" στο έργο του: Les effets de transformations des 'Etas sur leur dettes publiques et antres obligations financieres, Paris, Recueil Sirey (πηγή: www.cisdl.org).
5. Η επίκληση ουσιαστικά της αρχής του "απεχθούς" χρέους στις διεθνείς σχέσεις, ανάγεται στο 1898, όταν στον πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ-Ισπανίας για τον έλεγχο της Κούβας, οι ΗΠΑ ως νικήτρια δύναμη, αρνήθηκαν στις διαπραγματεύσεις του Παρισιού να πληρώσουν τα δάνεια της Ισπανίας προς την Κούβα, ισχυριζόμενες: α) ότι τα δάνεια δεν βοήθησαν το λαό της Κούβας, ενώ ορισμένα χρησιμοποιήθηκαν για την καταπίεσή του, β) ότι η Κούβα ποτέ δεν συμφώνησε σε αυτό το χρέος και γ) οι πιστωτές γνώριζαν την κατάσταση και πήραν το ρίσκο της ενδεχόμενης μη αποπληρωμής τους. Περίπου έναν αιώνα αργότερα οι ΗΠΑ, εφαρμόζοντας την ίδια πρακτική στο Ιράκ, στήριξαν την άρνηση της ιρακινής (κατοχικής) κυβέρνησης να μη πληρώσει τα δάνεια του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν. Παρότι στην αρχή επικαλέστηκαν την έννοια του "απεχθούς" χρέους, μετά άλλαξαν τακτική (για να μην δεσμεύονται σε άλλες περιπτώσεις) και δικαιολόγησαν την άρνησή τους στη βάση της βιωσιμότητας της χώρας, που τελικά οδήγησε στη διαγραφή του 80% του χρέους (www.cisdl.org).
6. Για μεγαλύτερη ανάλυση βλέπε, Khalfan, A., «Sites and Strategic Legal Options for Addressing illegitimate Debt», καθώς King, J., «The Doctrine of Odious Debt Under International Law Definition», του Centre for International Sustainable Development Law, 2002, Montreal Quebec, Canada, www.cisdl.org.
7. Εξπρές, 28.10.2010.
8. Καθημερινή, 28.11.2010.
9. Ποντίκι,11.11.2010.
10. Ποντίκι, 10.6.2010.
11. Για λεπτομέρειες σχετικά με την άρνηση πληρωμής του συγκεκριμένου χρέους και την αξιοποίηση της διεθνούς νομολογίας, βλ. Δ. Καζάκης, Ποντίκι, 25.11.2010.
12. «The Role of the IMF in recent sovereign debt restructuring: Implications for the policy of lending into arrears» (2008). Για αναλυτικότερη παρουσίαση βλ. Μάκη Ντόβολου, Αυγή, 24.11.2010.
«Το επαχθές χρέος μηχανισμός οικονομικής εκμετάλλευσης και εθνικής κηδεμονίας», σελ. 189-93.

http://www.iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=3574:2011-06-03-14-44-21&catid=68:grammata&Itemid=194

*O Γιάννης Τόλιος είναι οικονομολόγος, διδάκτωρ οικονομικών επιστημών (PhD).

Σάββατο 24 Μαρτίου 2012


Ένας χειμώνας ακόμα πέρασε. Ίσως ήταν από τους πιο θλιβερούς των τελευταίων 60 χρόνων. Συνδέθηκε με εικόνες που δύσκολα θα ξεχαστούν: Άνθρωποι που αναζητούν τροφή από τα σκουπίδια, στρατιές αστέγων, στρατιές ανέργων, πλήθη απελπισμένων. Ένας χειμώνας με σπίτια χωρίς θέρμανση και εξώσεις. Ποιών τα μάτια δεν έπεσαν πάνω σε αμέτρητα βλέμματα που έκρυβαν ταυτόχρονα πείνα, ντροπή, οργή, και έκπληξη; Ποιός δεν είδε τις δυνάμεις καταστολής να κάνουν επίδειξη αθλιότητας και βαρβαρότητας με στόχο να προλάβουν την κοινωνία με σκυμμένο το κεφάλι; Όλα αυτά συνθέτουν το παζλ της εικόνας μιας κοινωνίας σε απόγνωση, που αγκομαχά και παραπαίει.. Από τη μια η οικονομική ή/και ψυχολογική βία και από την άλλη η σκέτη και αφτιασίδωτη, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της, ενώ παράλληλα αναζητά διεξόδους. Αυτές οι εικόνες απόγνωσης δεν πρέπει να σβήσουν ποτέ από τη μνήμη μας – αν και κανονικά θα ήταν αδύνατο να χαθούν αφού είναι καθημερινές και, όπως όλα δείχνουν, θα συνεχίζουν ν’ αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας στο εγγύς (και όχι μόνο) μέλλον.

Όμως ήρθε η άνοιξη και μάλιστα με την υπόσχεση πως θα γίνουν εκλογές! Η ύψιστη στιγμή της «Δημοκρατίας» μας κατά την οποία «ο Λαός θα μιλήσει» πλησιάζει. Αλήθεια, ποιός είναι τόσο αφελής ώστε να πιστεύει ότι τα πράγματα μπορεί ν’ αλλάξουν προς το καλύτερο μετά από τις εκλογές στις οποίες απ’ όσο δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, η κεντροδεξιά παράταξη θα βγει νικήτρια για μια ακόμη φορά, σαν να μην έχουν μερίδιο ευθύνης οι βουλευτές της ΝΔ για την σημερινή κατάσταση, και ακόμα χειρότερα, εμείς οι ίδιοι που θα νομιμοποιήσουμε μια κυβέρνηση διεφθαρμένων απατεώνων που δεν έχει στην πραγματικότητα να ζηλέψει τίποτα από την προηγούμενη! Το ερώτημα δεν έχει να κάνει (μόνο) με την κλασσική αναρχική/αντιεξουσιαστική επιχειρηματολογία που στρέφεται κατά των εκλογικών διαδικασιών καταγγέλλοντάς τες ως πολιτική απάτη που στοχεύει να νομιμοποιήσει τις διοικούσες ολιγαρχίες μέσω της υφαρπαγής της κοινωνικής συναίνεσης δια της ψήφου (πράγμα που αληθεύει), αλλά συνδυάζεται και με την εν γένει πολιτική πραγματικότητα. Ας δούμε λοιπόν ενδεικτικά κάποιες μόνο από τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η χώρα με το δεύτερο Μνημόνιο:

Είσπραξη 11 δισ. ευρώ έως τον Ιούνιο 2012. Μάλιστα, το Δ.Ν.Τ., δια στόματος Λαγκάρντ, ζήτησε να ανέλθει το ποσό αυτό στα 14 δισ. ευρώ.
Τουλάχιστον 15.000 απολύσεις από το Δημόσιο.
Μείωση μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Μείωση συντάξεων.
Κατάργηση των εφάπαξ καταβολών
Αύξηση φόρων, τελών, δασμών.
Αύξηση αντικειμενικών αξιών ακινήτων.
Πριν, όμως, προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την σημερινή πολιτική πραγματικότητα, θα ήταν σκόπιμο να θυμηθούμε τί μεσολάβησε τους τελευταίους μήνες

Μια σύντομη κινηματική ανασκόπηση

Το κίνημα των πλατειών αποτελεί, ίσως, ορόσημο για την νεότερη ελληνική ιστορία και όχι μόνο. Τα γεγονότα της 15ης Ιουνίου και της 28ης-29ης είχαν παγκόσμιο αντίκτυπο. Παρά τη κατασυκοφάντηση και την λοιδορία των διαδηλωτών από τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης τα οποία αγνοώντας (ή δικαιολογώντας) την αστυνομική βία, έκαναν λόγο για «τους επιθετικούς Έλληνες που καταστρέφουν το κέντρο της Αθήνας και δεν εργάζονται όσο σκληρά θα έπρεπε» (σε αντίθεση με τις διαδηλώσεις στον Αραβικό κόσμο όπου η κάλυψή τους ήταν πέρα για πέρα θετική), μεγάλο κομμάτι ακτιβιστών και προοδευτικών πολιτών άρχισε να συνειδητοποιεί τις συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα: πλήρης ασυλία και ατιμωρησία της αστυνομικής ασυδοσίας με παράλληλη υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών που με γοργό ρυθμό εξαθλιώνονται, βαδίζοντας από το κακό στο χειρότερο.

Το κίνημα των πλατειών δεν κατάφερε να επιβιώσει μέσα στο κατακαλόκαιρο. Η κόπωση από έναν δίμηνο αγώνα που δεν απέδωσε (με την έννοια ότι δεν είχε άμεσα και απτά αποτελέσματα όπως περίμεναν πολλοί), η κάμψη του φρονήματος όσων τις στήριξαν λόγω της διαρκούς κρατικής βία και η επιθυμία για ολιγοήμερη φυγή από την μιζέρια των πόλεων, ήταν κάποιοι από τους λόγους που χάθηκε η δυναμική ενός κινήματος που είχε αρχίσει να διεκδικεί το αδύνατο: μια καλύτερη και πιο δίκαιη ζωή. Έτσι, όταν τον Σεπτέμβριο έγιναν παρόμοια καλέσματα για ανακατάληψη του Συντάγματος, δεν οδήγησαν πουθενά παρά σε μερικές μικρές διαμαρτυρίες που ξεφούσκωσαν τελείως λίγες μέρες αργότερα. Όπως φαίνεται, οι περισσότεροι από εμάς ακόμη δεν έχουμε αποβάλει την νοοτροπία της καθοδήγησης, την αντίληψη δηλαδή ότι θα πρέπει πάντα να υπάρχει κάποιος χαρισματικός ηγέτης, κάποιος που θα μας πάρει απ’ το χέρι και θα μας οδηγήσει στην χειραφέτηση, κάποιος επαγγελματίας επαναστάτης που οι γνώσεις του θα σταθούν ικανές να μας βγάλουν από την μιζέρια, επιβεβαιώνοντας έτσι την ετερόνομη ηθική μας και την στείρα αναπαραγωγή συντηρητικών αξιών. Έτσι, η 48ωρη απεργία, τα συλλαλητήρια και οι πορείες που διοργάνωσαν η ΓΕΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ [1] στις 19 και 20 Οκτωβρίου, παρά την τεράστια συμμετοχή, στη συνείδηση του κόσμου έμειναν ως ακόμα μία ήττα – αίσθηση που οφείλεται βέβαια, σε μεγάλο βαθμό και στις εσωκινηματικές έριδες: ποιός θα καταφέρει να ελέγξει την πλατεία Συντάγματος, το ΚΚΕ που θέλησε να καρπωθεί την γενικευμένη λαϊκή δυσαρέσκεια ή ο απλός λαός που σήκωσε το βάρος από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 2011;

Οι διαδηλώσεις της 19ης και 20ης Οκτωβρίου ήταν μεγαλειώδεις, μιας και η προσέλευση ξεπέρασε το 1.000.000 κόσμο (ιδιαίτερα την πρώτη ημέρα). Η δεύτερη ημέρα, όμως, αμαυρώθηκε λόγω επεισοδίων που προκλήθηκαν εξαιτίας της στάσης του ΠΑΜΕ. Οι πρακτικές του ΚΚΕ έκαναν αντιληπτό σ’ ολόκληρη την κοινωνία το πόσο αδίστακτοι και κατασταλτικοί θα μπορούσαν να γίνουν οι σταλινικοί, συναγωνιζόμενοι ακόμα και την φασιστοκρατούμενη ΕΛ.ΑΣ., και πως το μοναδικό τους μέλημα δεν είναι οι άνθρωποι του μόχθου και του δρόμου αλλά το πώς θα κατακτηθούν μερικές έδρες παραπάνω στην Βουλή από δικά τους στελέχη και πώς θ’ ακολουθήσει η Ελλάδα μια πορεία αντίστοιχη μ’ αυτήν της «κομμουνιστικής» Βόρειας Κορέας. Το συμπέρασμα που προέκυψε από τα γεγονότα της 20ης Οκτωβρίου είναι ότι η σταλινική Αριστερά έχει πολλά κοινά (όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή των ιδεοληψιών της) με τους προγονόπληκτους εθνικιστές.

Η 20η Οκτωβρίου ήταν η τελική σπίθα για να ξεσηκωθεί η κοινωνία μαζικά και ν’ απονομιμοποιήσει ηθικά την κυβέρνηση Παπανδρέου μετατρέποντας τις παρελάσεις της 28ης Οκτωβρίου σε διαμαρτυρίες οι οποίες άσκησαν πίεση οδηγώντας τον τότε πρωθυπουργό Γ.Α.Παπανδρέου να προτείνει την διεξαγωγή δημοψηφίσματος στην προσπάθειά του να απεγκλωβιστεί από το πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο είχε περιέλθει.

Η μαφιόζικου τύπου αντικατάσταση του Γ.Α.Παπανδρέου από τον Λ.Παπαδήμο, κατέδειξε τον πραγματικό χαρακτήρα ενός αντιδημοκρατικού καθεστώτος που σιγά σιγά αρχίζει να γίνεται όλο και πιο αυταρχικό, εκτελώντας πιστά τις διαταγές των αγορών σε βάρος του απλού πολίτη. Η εξαθλίωση διογκώθηκε και η κοινωνική οργή έδειξε ένα άλλο πρόσωπο την 12η του Φλεβάρη, με δεκάδες κτίρια (κυρίως Τράπεζες και μεγάλα εμπορικά κέντρα) να παραδίδονται στις φλόγες και καταστροφές σε γραφεία του κυβερνώντος κόμματος. Απ’ όλες τις διαμαρτυρίες η 12η Φλεβάρη ήταν η πιο καθοριστική, καθώς κατάφερε να δημιουργήσει μικρές εστίες συμπαράστασης στο εξωτερικό.

Έτσι, για πάνω από δύο εβδομάδες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία Έλληνες του εξωτερικού αλλά και κάποιοι αλλοεθνείς ακτιβιστές, καλούσαν σε εκδηλώσεις αλληλεγγύης μπροστά στις ελληνικές πρεσβείες και τα προξενεία, ή οργάνωσαν διαμαρτυρίες σε μεγάλες πλατείες μητροπόλεων, προσπαθώντας μ’ αυτό τον τρόπο ν’ αλλάξουν την στερεοτυπική και προκατειλημμένη γνώμη των συντηρητικών βορειοευρωπαίων, ενώ πρόσφατα αρκετοί βουλευτές και εκπρόσωποι κομμάτων άρχισαν να παίρνουν ανοιχτά το μέρος της Ελλάδας, καλώντας για φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις. Οι κινητοποιήσεις του περιβόητου “We Are All Greeks” αναμφισβήτητα δεν αποτελούν κομμάτι της πραγματικότητας, μιας και πρόκειται για κατασκευασμένες μιντιακές δράσεις. Ωστόσο, όμως, αυτό δεν εμπόδισε αρκετούς συμμετέχοντες να ξεφύγουν από τα πατριωτικά κιτς, την ακατάσχετη εθνικιστική οχλαγωγία και τις διαδηλώσεις υπερηφάνειας και να δουν την κατάσταση σε μεγαλύτερο βάθος, δημιουργώντας δίκτυα κοινού αγώνα με ντόπιες οργανώσεις.

Αυτό που αξίζει να κρατήσουμε απ’ όλη αυτήν την ιστορία, είναι η πανευρωπαϊκή διάσταση του φαινομένου, οι δυναμικές, δηλαδή, που έχουν οι αντιστάσεις στην Ελλάδα να δημιουργήσουν ντόμινο εξεγέρσεων και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα σε αυτές του νότου, όπου λίγο πολύ, αντιμετωπίζουν εξίσου ανυπέρβλητες δυσκολίες και κατά κάποιον τρόπο αποτελούν αντικείμενο χλευασμού για τους συντηρητικούς του βορρά, ενώ φαίνεται πως θα είναι τα επόμενα θύματα του Νεοφιλελεύθερου προσανατολισμού της Ε.Ε.

Επιστρέφοντας στην Ελληνική πραγματικότητα

Ωστόσο, από την ιστορική 12.2.2012 μέχρι και σήμερα, ελάχιστες μορφές δράσεις υπάρχουν. Όπως όλα δείχνουν, η κοινωνία βρίσκεται σε φάση αναμονής των εκλογών, για να επιλέξει απλά και μόνο κάποιον νέο, λιγότερο εχθρικό, καπιταλιστή.

Η Κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές (αν και όταν γίνουν τελικά αφού αρκετοί είναι αυτοί που δεν θέλουν να γίνουν τώρα ή που διαδίδουν (έστω κινδυνολογώντας) πως μεθοδεύεται η αναβολή τους – βλ. τις δηλώσεις Χρυσοχοίδη για ανάγκη διεξαγωγής των εκλογών το 2013 αφού σύμφωνα με τον ίδιο «προέχει η σταθερότητα και η εφαρμογή των μέτρων» και τις δηλώσεις του Γ.Γ. και βουλευτή Αρκαδίας της Ν.Δ., Α. Λυκουρέντζου για σχέδια που γίνονται από ορισμένους κύκλους προκειμένου «να ναρκοθετήσουν την ομαλή πορεία της χώρας προς τις εκλογές» με ποιό τρόπο θα μπορέσει να χειριστεί αυτή την κατάσταση;

Με την επίσημη ανεργία στο 21% (1.037.000 – στοιχεία Δεκεμβρίου 2011) και την πραγματική περίπου στο 23,5 % (περί τα 1.300.000 άτομα) και μετά τη λήψη ανελέητων μέτρων εδώ και 2 χρόνια, είναι ζήτημα αν το Κράτος θα μπορέσει ν’ αντλήσει από την κοινωνία και τα συνήθη θύματα (μισθωτούς, συνταξιούχους, μικροεπαγγελματίες), πάνω από 3-4 δισ. ευρώ. Η χώρα έχει πτωχεύσει ήδη, τα προαναφερόμενα μέτρα είναι εντελώς ανεφάρμοστα («δεν βγαίνουν») και η επόμενη Κυβέρνηση, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι θ’ ανήκει στο αντιμνημονιακό μέτωπο (πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο όπως προαναφέρθηκε) δεν φαίνεται να έχει τρόπο εξόδου από την οικονομική κρίση, αφού η Ελληνική Κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ρητά και ποικιλοτρόπως για τη λήψη νέων μέτρων, ακόμα πιο επαχθών.

Μετά από αυτούς τους συλλογισμούς, ίσως πρέπει να μεταφέρουμε τη συζήτηση από το πεδίο του οικονομικού προβληματισμού, σ’ αυτό του πολιτικού. Αν η σκέψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική λύση είναι σωστή, τότε θα πρέπει να εξεταστεί ποιες είναι οι ενδεχόμενες πολιτικές εξελίξεις:

Το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι θα προκύψει μια Κυβέρνηση συνεργασίας κομμάτων που αποδέχονται το Μνημόνιο, είτε το δηλώνουν ρητά είτε το υπονοούν
Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα να επικρατήσει τελικά το «αντιμνημονιακό μέτωπο» το οποίο θ’ αποτελείται από κόμματα που καταλαμβάνουν όλο το πολιτικό φάσμα. Από την πατριωτική Αριστερά έως την άκρα δεξιά και τους πάσης φύσεως συνωμοσιολόγους. Είναι εντελώς άγνωστο ποιες συμμαχίες θα μπορούσαν να γίνουν μεταξύ αντιμνημονιακών κομμάτων (ή αυτών που, τέλος πάντων, δηλώνουν «αντιμνημονιακά»). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν: δυσαρεστημένα/διεγραμμένα μέλη του ΠΑ.ΣΟ.Κ, (αναμένεται να δούμε και ποια θα είναι η θέση της κίνησης Καστανίδη-Κατσέλη), το Άρμα Πολιτών του Δημαρά, το ΕΠΑΜ του Καζάκη, το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλες μικρότερες δυνάμεις της «πατριωτικής» Αριστεράς (η θέση της ΔΗΜ.ΑΡ. του Κουβέλη είναι εντελώς ασαφής), αλλά και το νέο κόμμα του Καμμένου, άλλες τάσεις της «Λαϊκής» Δεξιάς (από τον βουλευτή Μανώλη έως το Νομάρχη Ψωμιάδη), ο ΛΑ.Ο.Σ. (ο οποίος φαίνεται πως μετά από αμέτρητες παλινωδίες θα παίξει το αντιμνημονιακό εκλογικό χαρτί), ακόμα και το κόμμα των εγκληματιών/ανεγκέφαλων χρυσών αυγών.
Στην πρώτη περίπτωση, θα ακολουθηθούν οι ίδιες με σήμερα αντικοινωνικές και απάνθρωπες πολιτικές και, πολύ σύντομα, η κατάσταση θα οδηγηθεί εκτός ελέγχου διότι απλούστατα, δεν υπάρχουν περαιτέρω περιθώρια φτωχοποίησης της κοινωνίας. Μπορεί η στιγμή της αποκορύφωσης της κοινωνικής έκρηξης, καθώς και του τρόπου που αυτή θα εκφραστεί και των συνεπειών της, να μην είναι προβλέψιμες, είναι όμως σχεδόν βέβαιο πως το ποτήρι θα ξεχειλίσει. Στην δεύτερη, και εφ’ όσον δεχτούμε ότι τελικά θα μπορέσει να προκύψει μια «αντιμνημονιακή» Κυβέρνηση, τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα. Μέσα απ’ αυτό το εξαιρετικά ανομοιογενές συνοθύλευμα κομμάτων και τάσεων, φαίνεται πως η μόνη κοινή βάση που μπορεί να υπάρξει είναι η εμμονή σε πατριωτικά ιδεολογήματα. Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι λύση στο πρόβλημα της κρίσης δεν μπορεί να δοθεί εντός του οικονομικού κύκλου ή του κοινοβουλευτισμού (μιας και η κρίση που διανύουμε δεν είναι απλώς οικονομική, αλλά κυρίως έχουμε να αντιμετωπίσουμε και την κρίση των αξιών) και πως η μόνη διέξοδος μπορεί να είναι πολιτική, αξίζει να αναρωτηθούμε μήπως και αυτή, η δεύτερη περίπτωση, έχει τους δικούς της μεγάλους κινδύνους: έξαρση εθνικισμού και/ή ξενοφοβίας, ολοκληρωτισμός, απομονωτισμός. Υπάρχουν, άλλωστε, δεκάδες παραδείγματα χωρών, όπως Ιράν, Βόρεια Κορέα, Κούβα και άλλες, που έχοντας αποσπαστεί από τη Δυτική συμμαχία και παρόλο που απελευθερώθηκαν από τη στυγνή εκμετάλλευση των Δυτικών αρπακτικών, όχι μόνο δεν γνώρισαν κοινωνική και πολιτική απελευθέρωση, αλλά, απεναντίας, βρέθηκαν κάτω από την τυραννία ολοκληρωτικών κυβερνήσεων. Στην πραγματικότητα, το ερώτημα έξοδος ή παραμονή στην Ε.Ε. και το Μνημόνιο είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με τα πραγματικά διακυβεύματα της περιόδου.

Σε ότι αφορά την Ελληνική πραγματικότητα, οι λεγόμενες προοδευτικές δυνάμεις, δεν κατάφεραν να θεμελιώσουν ούτε ένα ελάχιστο προοδευτικό πολιτικό πρόγραμμα, πρόταγμα, στόχο, μην έχοντας μάλιστα και καμία απολύτως στρατηγική εκδημοκρατισμού των μαζών. Έτσι, τα παθήματα του καπιταλισμού, που στην πιο βάρβαρη μορφή του εκφράζεται από το Νεοφιλελευθερισμό, φαίνεται πως δεν μπορούν να μετουσιωθούν σε μαθήματα. Κατά συνέπεια, αντί για περαιτέρω διάδοση των ριζοσπαστικών ιδεών και ενδυνάμωση των κινημάτων, παρατηρείται αντίθετα, έξαρση του εθνικισμού. Αντί για αναζήτηση νέων μορφών πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής (αυτο)οργάνωσης, βλέπουμε στροφή σε «αξίες» που ιστορικά έθρεψαν την μισαλλοδοξία, την βία, την καταπίεση και τον πόλεμο. Αντί για την ανάδειξη νέων πρακτικών που θα μπορούσαν αφ’ ενός να δώσουν λύσεις σε αρκετά προβλήματα και αφ’ετέρου να πολιτικοποιήσουν ουσιαστικά τις κοινωνίες ωθώντας τις προς την κατεύθυνση της χειραφέτησής τους, είμαστε για άλλη μια φορά μπροστά σε μια καθολική επιστροφή σε κάθε είδους πολιτική και ιδεολογική κλειστότητα. Αυτού του είδους η κλειστότητα, επίσης, αναπαράγεται μέσω της οικονομικής εξαθλίωσης η οποία καλλιεργεί ένα έντονο κλίμα εσωστρέφειας, φόβου και καχυποψίας – χαρακτηριστικά που ενδέχεται ν’ αποτελέσουν την ταφόπλακα των αγώνων για κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση • την διάβρωση και καταστροφή κάθε μορφής οργανικής επικοινωνίας, του θεμέλιου λίθου, δηλαδή, της δημιουργίας πραγματικά δημοκρατικών κινημάτων εντός των οποίων οι συμμετέχοντες βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση μεταξύ τους, όπου ενώνουν την διαφορετικότητά τους με σκοπό να συνδιαμορφώσουν και να συνθέσουν από κοινού. Η μή επικοινωνία αποτελεί την υλική βάση του ολοκληρωτισμού, γεννώντας καταστάσεις όπου η καχυποψία όλων προς όλους αντικαθιστά την φιλία, σκοτώνοντας παράλληλα κάθε τάση για δημιουργία. Έτσι τα άτομα μετατρέπονται σε μάζες φοβισμένες (φόβος προς τους μετανάστες, τους γείτονες, τους διαφορετικούς), που αναζητούν διεξόδους μέσω της ασφάλειας και της τάξης που συχνά συμβαδίζει με τον εθνικισμό (καθώς η ιδέα μιας «ισχυρής πατρίδας» εμπνέει εμπιστοσύνη). Αυτή είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζεται η νέα πραγματικότητα, (όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σχεδόν στις περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου) την οποία μόνο εμείς μπορούμε να αλλάξουμε.

Κι όμως, φαινόταν (θα θέλαμε να πούμε: φαίνεται) μια τόσο καλή ευκαιρία να εργαστούμε για την ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας, να ξεπεράσουμε το κοινοβουλευτικό τσίρκο, και ν’ αναδείξουμε επιτέλους πραγματικά δημοκρατικά προτάγματα μέσα από θετικές δραστηριότητες και αντιδομές. Ο καπιταλισμός φαίνεται να ψυχορραγεί και εμείς, αντί «να επιταχύνουμε την διαδικασία», όπως έλεγε και ο Νίτσε, έχουμε την τάση να αποτραβηχτούμε ουσιαστικά (αν όχι και τυπικά). Στις παρούσες συνθήκες είναι επιβεβλημένη και ρεαλιστική (και οπωσδήποτε, έστω, ελπιδοφόρα) η προσπάθεια δημιουργίας αυτόνομων πρακτικών που είτε θα παρέκαμπταν τον καπιταλισμό είτε θα συγκρούονταν μαζί του (στο βαθμό που αυτό θα ήταν αναπόφευκτο). Αλλά κινδυνεύουμε να χάσουμε για άλλη μια φορά το τραίνο της εξόδου από την Βαρβαρότητα.

Επίλογος

Υπάρχει σε εξέλιξη μια μη προβλέψιμη, ακόμα, ή πάντως συγκεχυμένη και απροσδιόριστη, φαινομενικά διττή, διαδικασία: αποσύνθεση του καπιταλισμού και την ίδια στιγμή ένταση των χειρότερων εκφάνσεων της καπιταλιστικής ανορθολογικότητας. Για παράδειγμα, ποτέ η κίνηση του κεφαλαίου διεθνώς δεν ήταν τόσο ασύδοτη (πλήρης οικονομική ελευθερία) και ταυτόχρονα η εμμονή των πολιτικών ηγεσιών των κρατών στον μονεταρισμό τόσο έντονη (η πλήρης «οικονομική ελευθερία» τελεί υπό την σιδηρά προστασία των Κυβερνήσεων). Οι τραγικές συνέπειες της φαινομενικής αυτής αντίφασης δεν είναι παρά ακόμα μία εγγενής κρίση του καπιταλισμού την οποία οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε προς όφελός μας προσπαθώντας να εγκαθιδρύσουμε μια κοινωνία όσο περισσότερο ελευθεριακή μπορούμε. Η αντιπαράθεση με έναν καπιταλισμό «βαριά άρρωστο» πρέπει να γίνει με τους δικούς μας όρους, με τα δικά μας πολιτικά προτάγματα όπως αυτά μπορούν να συνδιαμορφωθούν υπό ένα ελευθεριακό πρίσμα. Θα είναι τεράστιο σφάλμα η αντιπαράθεση αυτή να γίνει με πολιτικές στρατηγικές του παρελθόντος και βάσει ιδεολογημάτων και ιδεοληψιών μου έβαψαν την Ιστορία με αίμα και δυστυχία. Θα είναι μεγάλη κατάντια αν στο Νεοφιλελευθερισμό αντιτάξουμε τον Εθνικισμό (ακόμα κι αν προσπαθήσουμε να τον ωραιοποιήσουμε μετονομάζοντάς τον σε πατριωτισμό), τον πατριωτικό – αριστερό ή δεξιό – ολοκληρωτισμό, ή οποιοδήποτε ετερόνομο και αυταρχικό πολιτικό μόρφωμα που τυχόν προκύψει μέσα στις πρωτόγνωρες αυτές πολιτικές συνθήκες. Επιτέλους, ας διεθνοποιηθούμε αντιτασσόμενοι σε κάθε είδους ολοκληρωτισμό και σε κάθε καταστροφικό πολιτικό σύστημα, είτε αυτό είναι σύγχρονο (Νεοφιλελευθερισμός) είτε ιστορικά δοκιμασμένο και γνωστό για το μέγεθος της αθλιότητάς του (Εθνικισμός και κάθε είδους απολυταρχικά καθεστώτα προσηλωμένα στον απομονωτισμό).

[1] Το γεγονός ότι οι διαδηλώσεις της 20 Οκτωβρίου ήταν οργανωμένες από γραφειοκρατικά συνδικάτα δεν σημαίνει ότι στο μέλλον εμείς θα πρέπει να απέχουμε από οποιαδήποτε δραστηριότητα καλεί κάποιο οργανωμένο σωματείο. Η κριτική της γραφειοκρατίας και η προσπάθεια δημιουργίας οριζοντίων κινημάτων σε κοινωνίες, όπως η δική μας (και σχεδόν όλες), που έχουν συνηθίσει (για να μην πούμε εθιστεί) στην καθοδήγηση, αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο που θα πρέπει ν’ αναλυθεί και να συζητηθεί περαιτέρω. Ωστόσο, υπήρξαν φωνές τον καιρό εκείνον, και κυρίως στις κινητοποιήσεις του Δεκέμβρη όπου η προσέλευση ήταν πολύ μικρή, για άρνηση συμμετοχής λόγω της εμπλοκής των οργανωμένων συνδικάτων. Αυτή η προσέγγιση των πραγμάτων θα μπορούσε να είναι, κατά κάποιον τρόπο, από αφελής μέχρι επικίνδυνη καθώς η απαξίωση δεν αποτελεί ουσιώδη και δημιουργική κριτική, αλλά θα μπορούσε να στρέψει την κοινωνία σε ακόμα πιο συντηρητικά/εθνικιστικά μονοπάτια.

Συγγραφή: Julien Febvre, Ian Delta
http://eagainst.com/articles/telos-epoxis/

Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

Η αναφορά ΣΟΚ του ΔΝΤ που καταργεί την Δημοκρατία


Εντολή μνημονίου η συγκυβέρνηση...
Να γιατί μιλούσαν για συγκυβέρνηση και μετά έτρεχαν να τα μπαλώσουν...
Δείτε τι περιλαμβάνεται στην αναφορά του ΔΝΤ (Request for Extended Arrangement Under the Extended Fund Facility) με το νέο μνημόνιο ΙΙ, που θα υπογραφεί από τους νενέκους στην βουλή.
Το ΔΝΤ τα γράφει όχι το Economist ή η Wall Street Journal..
Δείτε τι γράφει για τις εκλογές και την συνεργασία ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ...

Μετά από αυτό να δούμε ποιος θα ψηφίσει αυτό το τερατούργημα, αυτό το έκτρωμα, την ταφόπλακα της οικονομίας και της δημοκρατίας στην Ελλάδα.

http://exomatiakaivlepo.blogspot.com/2012/03/blog-post_7946.html
Σελίδα 37 της αναφοράς του ΔΝΤ για το νέο μνημόνιο (Request for Extended Arrangement Under the Extended Fund Facility)
Πολιτικές διαβεβαιώσεις.
Οι συμφωνίες που συνήφθηκαν με τις αρχές έχουν λάβει ευρεία πολιτική υποστήριξη μέσα από μια μεγάλη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, για ένα πλαίσιο νόμου που καλύπτει τις λεπτομέρειες του ΜΟΧΠ (ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ).
Επιπλέον, οι σημερινοί ηγέτες του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ έχουν δεσμευθεί δημοσίως σχετικά με τους στόχους του προγράμματος και τα βασικά μέτρα πολιτικής για λογαριασμό των κομμάτων τους, τώρα σε όλη την προεκλογική περίοδο και πέρα από αυτήν. Αυτά τα δύο μέλη του σημερινού συνασπισμού, που βρίσκονται αντίστοιχα στα αριστερά και δεξιά του πολιτικού φάσματος, είναι επίσης ιστορικά τα δύο πλέον εξέχοντα ελληνικά πολιτικά κόμματα.
Η Νέα Δημοκρατία σήμερα προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Σε κάθε περίσταση, με δεδομένο το σημερινό πολιτικό κατακερματισμό, το ένα ή τα δύο αυτά κόμματα είναι πιθανό να εμπλακούν σε έναν συνασπισμό μετά τις εκλογές.
Σελίδα 226
Δήλωση Θάνου Κατσάμπα, Αναπληρωτή Εκτελεστικού Διευθυντή για την Ελλάδα, 15, Μάρ, 2012
Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι. Η κρίση είναι οικονομική και κοινωνική, αλλά η κυβέρνηση συνασπισμού με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Λουκά Παπαδήμου, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδα και πρώην Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, έχει καταφέρει να σταθεροποιήσει το πολιτικό τοπίο και να εξασφαλίσει την υποστήριξη των δύο μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων, του Σοσιαλιστικού Κόμματος με επικεφαλή τον κ. Παπανδρέου (ΠΑΣΟΚ), και του Συντηρητικού Κόμματος με επικεφαλή τον κ. Σαμαρά (Νέα Δημοκρατία). Ακόμη και εάν διεξαχθούν εκλογές στο εγγύς μέλλον (η ακριβής ημερομηνία είναι ακόμα αβέβαιη), ο κ. Παπανδρέου και ο κ. Σαμαράς έδωσαν διαβεβαιώσεις ότι όποιος διαδεχθεί τον κ. Παπαδήμο θα συνεχίσει τις πολιτικές που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής στήριξης.
Υ.Γ

Ο κ. Θάνος Κατσάμπας ήταν μέχρι τον Φεβ.201 Βοηθός-Διευθυντή στο Τμήμα Δημοσιονομικών Υποθέσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου
και σήμερα είναι ο εκπρόσωπος της Ελλάδος στο ΔΝΤ.

Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012

Το κρυφτό!


Μια μέρα συγκεντρώθηκαν σε κάποιο μέρος της γης όλα τα συναισθήματα και όλες οι αξίες του ανθρώπου.
Η Τρέλα, επειδή λυπήθηκε την Ανία, πρότεινε να παίξουν κρυφτό.
Το Ενδιαφέρον σήκωσε το φρύδι και περίμενε να ακούσει, ενώ η Περιέργεια που δεν μπορούσε να κρατηθεί ρώτησε: «τι είναι το κρυφτό»;
Ο Ενθουσιασμός άρχισε να χορεύει παρέα με την Ευφορία και η Χαρά άρχισε να πηδάει πάνω κάτω για να καταφέρει να πείσει το Δίλημμα και την Απάθεια να παίξουν κι αυτοί.
Αλλά υπήρχαν πολλοί που δεν ήθελαν να παίξουν :
Η Αλήθεια δεν ήθελε να παίξει γιατί ήξερε ότι ούτως ή άλλως κάποια στιγμή θα την αποκάλυπταν, η Υπεροψία έβρισκε το παιχνίδι χαζό και ο Άνανδρος δεν ήθελε να ρισκάρει.
«Ένα, δύο, τρία» άρχισε να μετράει η Τρέλα.
Η πρώτη που κρύφτηκε πίσω απ΄ τον πρώτο βράχο ήταν η Τεμπελιά που βαριόταν.
Η Πίστη πέταξε στους ουρανούς και η Ζήλια κρύφτηκε στην σκιά του Θριάμβου, που με τη δύναμη του κατάφερε να σκαρφαλώσει στο πιο ψηλό δέντρο.
Ο Αλτρουισμός δεν μπόρεσε να κρυφτεί, γιατί κάθε μέρος που έβρισκε το άφηνε για κάποιον άλλο, ενώ η Γενναιοδωρία κάθε κρυψώνα που έβρισκε την παραχωρούσε σε όποιον της την ζητούσε.
Ο Εγωισμός αντίθετα βρήκε καλή κρυψώνα, αγνοώντας όλους τους γύρω του, ενώ ξοπίσω του έτρεξε η Ρουφιανιά.
Το Ψέμα κρύφτηκε στον πάτο του ωκεανού, ενώ το Πάθος και ο Πόθος κρύφτηκαν μέσα σ΄ ένα ηφαίστειο.
Ο Έρωτας δεν είχε βρει ακόμη κάπου να κρυφτεί. Έβρισκε όλες τις κρυψώνες πιασμένες, ώσπου βρήκε ένα θάμνο από τριαντάφυλλα και κρύφτηκε εκεί.
«....1000» μέτρησε η Τρέλα και άρχισε να ψάχνει.
Την πρώτη που βρήκε ήταν η Τεμπελιά, αφού δεν είχε κρυφτεί και πολύ μακριά. Μετά βρήκε την Πίστη που μίλαγε φωναχτά στον ουρανό με το Θεό.
Ένιωσε το σεισμό του Πόθου και του Πάθους στο βάθος του ηφαιστείου και, αφού βρήκε τη Ζήλια, δεν δυσκολεύτηκε να βρει και το Θρίαμβο που θριαμβολογούσε για την κρυψώνα του.
Βέβαια, βρήκε πολύ εύκολα το Δίλημμα που δεν είχε αποφασίσει ακόμα που να κρυφτεί.
Η Γενναιοδωρία αποκαλύφθηκε μόνη της για να βοηθήσει, οπότε ο Αλτρουισμός φιλοτιμήθηκε και βγήκε δίπλα της.
Στο μεταξύ, η Ρουφιανιά, πηγαίνοντας να καρφώσει τον Εγωϊσμό, αποκαλύφθηκε μαζί του.
Σιγά-σιγά τους βρήκε όλους, εκτός απ΄ τον Έρωτα.
Η Τρέλα έψαχνε παντού, πίσω από κάθε δένδρο, κάτω από κάθε πέτρα, σε κάθε κορφή βουνού, μα τίποτα.
Όταν ήταν σχεδόν έτοιμη να τα παρατήσει βρήκε ένα θάμνο από τριαντάφυλλα κι απ΄ το θυμό της άρχισε να τον κλωτσάει νευρικά, ώσπου ακούστηκε ένα βογγητό πόνου.
Ήταν ο 'Ερωτας, που τα αγκάθια της τριανταφυλλιάς τον είχαν τυφλώσει!
Η Τρέλα ταράχτηκε, δεν ήξερε πως να επανορθώσει, έκλαιγε, ζήταγε συγνώμη.
Στο τέλος, μην μπορώντας να ξαναδώσει το φως του στον Έρωτα, ορκίστηκε να γίνει ο οδηγός του.


Κι από τότε, ο Έρωτας είναι τυφλός και η Τρέλα τον συνοδεύει

Τι είναι η παπαριά;


Η παπαριά είναι ένα δέντρο σαν την αχλαδιά μόνο που δεν κάνει αχλάδια. Ανήκει στην οικογένεια των Papariae στην οποία ανήκει η παπάγια και το αγγούρι. Πρόκειται για δέντρο της ερήμου το οποίο προστατεύει τον καρπό του με πολλά τριχίδια.Με αυτή την μέθοδο τα διάφορα πουλιά-θηρευτές δεν πλησιάζουν. Ο καρπός του εν λόγω δέντρου (παπάρι) παρατηρείται έντονα μετά το 2ο έτος της ηλικίας του. Ακόμα τα παπάρια είναι πολύ ευαίσθητα σε πιέσεις. Μπορεί εύκολα να πρηστούν λόγω μεταβολών του περιβάλλοντος στη θερμοκρασία, το pH, και την υγρασία.

Προτιμούν να αφεθούν σε ηρεμία και μετά από μια μικρή αύξηση θερμοκρασίας που προκαλείται από μικροερεθίσματα εκτοξεύονται τα σπόρια που μεταφέρονται στο άνθος με τον άνεμο (ανεμογκάστρι). Λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου ελάχιστα παπάρια είναι φυσιολογικά και λειτουργικά, για αυτό και πρέπει να τυγχάνουν προσοχής από τους γεωπόνους.

Τα παπάρια και τα δέντρα παπαριές τυγχάνουν μεγάλου σεβασμού στις μέρες μας στην Ελλάδα, αφού πάντα οι Έλληνες τα θυμούνται στην καθημερινή ζωή:

-Ως απάντηση σε σχόλιο βαθυστόχαστο: «παπαριές ».
-Μεγάλη ένδειξη προσφοράς και αλληλεγγύης είναι η προσφορά παπαριών: «Πάρε τα παπάρια μου ».
-Κάτι που τυγχάνει μέγιστης σημασίας από εμάς λέμε « στα παπάρια μου».
-Για άτομα που κάνουν βαρυσήμαντες δηλώσεις ή πράττουν εξίσου σημαντικά έργα, υπάρχει το «φάε ένα παπάρι» ή « τσίμπα ένα παπάρι».
-Σπανιότερα χρησιμοποιείται η μέτρηση παπαριών για ερευνητικούς λόγους « Μέτρησέ μου τα παπάρια».

Βέρυ ιμπόρταντ πέρσονς ορίζονται ως « παπάρες».
http://www.cna.gr/2012/03/%CF%84%CE%B9-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%AC/

Σάββατο 17 Μαρτίου 2012

Ἡ Τεράστια Κοινωνικὴ Σημασία τῶν Βλακῶν ἐν τῷ Συγχρόνῳ Βίῳ

Τὸ πλέον γνωστὸ αὐτὸ ἔργο τοῦ Εὐάγγελου Λεμπέση, δημοσιεύτηκε ἀρχικὰ στὴν «Ἐφημερίδα τῶν Ἑλλήνων Νομικῶν» τὸ ἔτος 1941 μὲ ἀποτέλεσμα τὴν πολεμικὴ συζητήσεων κριτικῶν καὶ ἀντιπαραθέσεων στὶς ἐφημερίδες τῆς ἐποχῆς. Εἶναι γεμάτο ἀπὸ ὀξυδερκεῖς παρατηρήσεις πάνω στὸ τεράστιο θέμα τῆς βλακείας στὶς σύγχρονες κοινωνίες. Εἶναι μακροσκελές, στὴν καθαρεύουσα, ἀλλά, κατὰ κρίση ἀγαθοῦ, ἀνδρὸς ἀξίζει τὸν κόπο νὰ διαβαστεῖ καὶ νὰ γίνει κτῆμα ὅλων.

Πρόλογος

Ἁπλὴ ὑποσημείωσις ἐξ ὀλίγων γραμμῶν εἰς ἄλλην μελέτην μου ἡ παροῦσα μικρὰ ἐργασία ἐξελίχθη εἰς τὸ ἀνὰ χείρας δοκίμιον χάρις εἰς τὴν παρώθησιν τοῦ διαπρεπεστάτου νομικοῦ καὶ ἀγαπητοῦ φίλου Διευθυντοῦ τῆς «Ἐφημερίδος τῶν Ἑλλήνων Νομικῶν», κ. Ν. Π. Θηβαίου. Εἰς αὐτὸν ἑπομένως τὸν ἀνεξάντλητον εἰς ἐμπνεύσεις καὶ εἰς παντοειδῆ πρωτοτυπίαν ἐπιστήμονα καὶ συγγραφέα ὀφείλεται τόσον ἡ συγγραφή, καθὼς καὶ ἡ δημοσίευσις εἰς τὴν «Ἐφημερίδα τῶν Ἑλλήνων Νομικῶν», ὡς καὶ ἡ ἐνταῦθα ἀναδημοσίευσις τῆς παρούσης μικρᾶς πραγματείας. Ὀφείλομεν χάριτας εἰς αὐτόν, ἀπὸ κοινοῦ συγγραφεὺς καὶ ἀνανῶσται, διὰ τὴν σύντομον αὐτὴν ἐντρύφησιν εἰς τὸν χλοερὸν τοῦτον κόσμον μιᾶς κατηγορίας συνανθρώπων, τῶν ὁποίων ἡ κοινωνικὴ σημασία ἔχει δεινῶς ὑποτιμηθῆ καὶ τῶν ὁποίων τὰ δικαιώματα εἶναι ἐξησφαλισμένα οὐ μόνον -φεῦ!- ἐν τῷ βασιλείῳ τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾿ ἔτι πλέον ἐπὶ τοῦ χλοεροῦ τούτου πλανήτου!

Ἐπὶ τοῦ περιεχομένου τοῦ παρόντος δοκιμίου οὐδεμίαν προεργασίαν γνωρίζω καὶ συνεπῶς δέον νὰ κριθῶ ἐπιεικῶς, ὡς πάντη στερούμενος «βοηθημάτων». Τολμῶ ἐν τούτοις νὰ φρονῶ, ὅτι τούτων οὐδόλως παρίσταται ἀνάγκη, διότι ἀληθῶς ἐξαιρετικῶς μέγας εἶναι ὁ πλοῦτος τοῦ ἀμέσου κοινωνικοῦ ἐμπειρικοῦ ὑλικοῦ καὶ ἐλαχίστη ἡ ἐκ τῆς ἐλλείψεως γραπτῶν βοηθημάτων στενοχωρία τοῦ γράψαντος.

Ὡς πρὸς τὴν μέθοδον τέλος δέον νὰ ὑπογραμμίσω, ὅτι κατεβλήθη ἐνδελεχὴς προσπάθεια, ὅπως αὕτη εἶναι αὐστηρῶς ἐπιστημονική. Διότι πράγματι - ὡς ἐλπίζω ν᾿ ἀποδειχθῇ - πλὴν τῶν ἄλλων δεδικαιολογημένων ἀξιώσεων, τὰς ὁποίας δύναται νὰ ἔχη παρὰ τῶν λοιπῶν ἀτυχῶν συνανθρώπων, ἡ εὐτυχὴς καὶ παντοδύναμος κοινωνικὴ κατηγορία, ἥτις ἐξετάζεται ἐνταῦθα, εἶναι καὶ ἡ ἀξίωσις ν᾿ ἀποτελέσῃ σοβαρώτατον θέμα σοβαροῦ ἐπιστημονικοῦ χειρισμοῦ.

Θὰ ἔπρεπεν ἴσως, ἐκ λόγων εὐγνωμοσύνης πρὸς τοὺς ἀποτελοῦντας τὸ θέμα τῆς παρούσης μελέτης δυνάστας τῆς ἀνθρωπότητος ν᾿ ἀφιερωθῇ αὕτη εἰς αὐτούς. Ἐκ λόγων δικαιοσύνης ὅμως ἀφιεροῦται - καὶ οὐκ ἐπ᾿ ἐλάχιστον, πρὸς διδαχήν των - εἰς τοὺς δυναστευομένους: δηλονότι εἰς τοὺς εὐφυεῖς!

I

Εἰς τὴν πολυπληθῆ κατηγορίαν τῶν βλακῶν προσάπτεται ἀσφαλῶς ἄδικος καὶ ἐπιστημονικῶς ἐσφαλμένη μομφή, ὅταν οὗτοι χαρακτηρίζονται εἴτε ὡς ἄχρηστοι καὶ περιττὸν βάρος τῆς κοινωνίας, εἴτε ὡς παρασιτικοί, ἐκφράζεται δὲ συχνὰ ἡ ἀνόητος, ὡς θὰ ἴδωμεν, εὐχὴ ὅπως οὗτοι ἐκλείψουν. Τὸ πρόβλημα τῶν βλακῶν δὲν εἶναι ἐν τούτοις ἁπλοῦν ὅταν ληφθῆ πρώτον ὕπ᾿ ὄψιν ἡ στερεὰ καὶ ἀπολύτως ἀναγκαία θέσις, ἣν οὗτοι ἐπαξίως κατέχουν ἐν τῷ κοινωνικῷ διαφορισμῶ. Οἱ βλᾶκες διαιροῦνται οὕτως εἰς δυὸ ὅλως ἀντιθέτους μεταξὺ τῶν «ὁμάδας», διεπομένας ὅμως ἀμφοτέρας ὑπὸ τοῦ αὐτοῦ νόμου, τοῦ διαφορισμοῦ Ἡ πρώτη ἐκ τούτων ὁμὰς καταλαμβάνει ὡς γνωστὸν τὰς ὑποδεεστέρας ἐν τῇ κοινωνίᾳ θέσεις, ἤτοι εὑρίσκεται εἰς τὰς κατωτάτας βαθμίδας τοῦ κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ. Πόσον εὐεργετικὴ διὰ τὴν κοινωνίαν εἶναι ἡ ὁμὰς αὕτη εἶναι περιττὸν νὰ τονισθῆ, διότι ἄνευ αὐτῆς δὲν θὰ ὑπῆρχεν ἐκμετάλλευσις καὶ ἄνευ ἐκμεταλλεύσεως δὲν θὰ ὑπῆρχε πολιτισμός. Εἰς δὲ τὴν γλῶσσαν τοῦ κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ: Ἄνευ αὐτῆς δὲν θὰ ὑπῆρχε διαφορισμός, διότι ἀντὶ τῆς ἀνισότητος, θὰ ὑπῆρχεν ἰσότης, ἔστω καὶ ἐκ τῶν ἄνω, δηλαδὴ θὰ ἦσαν ὅλοι εὐφυεῖς, ὅπερ ἀπὸ τῆς ἀπόψεως τοῦ διαφορισμοῦ τὸ αὐτό: ὡς νὰ ἦσαν ὅλοι βλᾶκες· διότι ὁ διαφορισμὸς ἀπαιτεῖ ρητῶς καὶ εὐφυεῖς καὶ βλάκας, περικοπτωμένων δὲ οἱονδήποτε ἐκ τῶν δυὸ τούτων σκελῶν του, αἴρεται ὁλόκληρος. Ἄνευ δέ, κατ᾿ ἀκολουθίαν, τοῦ διαφορισμοῦ, καθισταμένου δυνατοῦ μόνον διὰ τῆς σοβαρᾶς συμβολῆς τῶν βλακῶν, δὲν ὑπάρχει κοινωνία. Τοιαύτη λοιπὸν ἡ τεραστία κοινωνικὴ σημασία τῶν βλακῶν, ἥτις ἄλλως τε ὑπὸ πάντων ἀναγνωρίζεται, μολονότι μόνον εἰς τὸν κοινωνιολόγον εἶναι ἐπιστημονικῶς γνωστή.

II

Ἡ κατὰ τῶν βλακῶν καταφορὰ προκαλεῖται ἄλλως τε ὑπὸ τῆς δευτέρας ὁμάδος αὐτῶν, πλέον ἐνοχλητικῆς της πρώτης, ἀλλὰ καὶ ἐνταῦθα ἡ καταφορὰ αὕτη, ἐφ᾿ ὅσον ἐμφανίζεται ὡς λογικὴ κρίσις, εἶναι ἀκοινωνιολόγητος, ἤτοι ἀντεπιστημονική. Κατηγοροῦνται δηλαδὴ οἱ βλᾶκες τῆς δευτέρας ταύτης κατηγορίας ὅτι παναξίως κατέχουν σπουδαίας ἐν τῇ κοινωνίᾳ θέσεις. Ἀλλ᾿ ἡ κρίσις αὕτη προδίδει πλήρη μίας ὠρισμένης μορφῆς τοῦ διαφορισμοῦ ἄγνοιαν. Ἡ μορφὴ αὕτη δεδομένη μὲ φυσικὴν ἀναγκαιότητα ὡς ὁ νόμος τοῦ διαφορισμοῦ εἶναι ὁ στοιχειώδης κανών: «δέκα βλάκες καθ᾿ ἑνὸς εὐφυοῦς· δέκα ἀνίκανοι καθ᾿ ἑνὸς ἱκανοῦ· δέκα ἀδύνατοι καθ᾿ ἑνὸς ἰσχυροῦ κ.ο.κ.». Τὸ φαινόμενον τοῦτο, κλασσικόν, τυπικὸν καὶ αἰώνιον ἀφ᾿ ἧς ὑπάρχει ἀνθρωπίνη κοινωνία, δι᾿ ὅλης της Ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητος, δύνανται νὰ εἶναι «τυχαῖον»; Ἀλλὰ τυχαῖον εἶναι ὅ,τι ἀδυνατεῖ νὰ συλλάβῃ ὁ ἀνθρώπινος νοῦς. Οὐδέποτε ὅμως ὅ,τι πρὸ πολλοῦ ἔχει συλληφθῆ εἰς τὸν θεμελειώδη νόμον τοῦ διαφορισμοῦ. Καὶ τὸ μὲν ψυχολογικὸν ἐλατήριον τοῦ συνασπισμοῦ τῶν ὁπωσδήποτε «κάτω» κατὰ τῶν ὁπωσδήποτε «ἄνω» εἶναι δεδομένη διὰ τοῦ ressentiment.

Ὁ συνασπισμὸς τῶν βλακῶν ἐνταῦθα εἶναι μηχανικὴ ὀργάνωσις βάσει τῆς ἀρχῆς τῆς «ἐλαχίστης προσπαθείας» πρὸς ἀντιμετώπισιν ἰσχυροτέρας δυνάμεως εἰς τὸ πρόσωπον τῶν ὀλίγων ἢ τοῦ ἑνός. Ἡ ὀργάνωσις αὕτη περιωρισμένης ἐκτάσεως καλεῖται κοινωνιολογικῶς κλίκα (clique).

2. Ἡ ἔμφυτος τάσις τοῦ βλακός, ἐξικνουμένη συχνότατα εἰς ἀληθῆ μανίαν ὅπως ἀνήκῃ εἰς ἰσχυρὰς καὶ ὅσον τὸ δυνατὸν περισσοτέρας πάσης φύσεως ὀργανώσεις, ἐξηγεῖται πρώτον μὲν ἐκ τῆς εὐκολίας τῆς ἀγελοποιήσεως, εἰς ἣν μονίμως ὑπόκειται, λόγω ἐλλείψεως ἀτομικότητος (ἐξ οὗ καὶ τὸ μῖσος τοῦ κατὰ τοῦ ἀτόμου καὶ τοῦ ἀτομικισμοῦ), δεύτερον δὲ ἐκ τοῦ ἀτομικοῦ ζῳώδους πανικοῦ, ὑπὸ τοῦ ὁποίου μονίμως κατατρύχεται, ἐκ τοῦ δεδικαιολογημένου φόβου μήπως περιέλθη εἰς τὸ παντὸς εἴδους προλεταριάτον. Ἀποτελεῖ δὲ ἡ τάσις αὕτη ἀμάχητον σχεδὸν τεκμήριον περὶ τοῦ βαθμοῦ τῆς πνευματικῆς του ἀναπηρίας. Τοιουτοτρόπως δημιουργεῖται αὐτόματος συρροὴ βλακῶν εἰς τὰς πάσης φύσεως ὀργανώσεις, αἴτινες, ἐὰν μὲν εἶναι συμφεροντολογικαί, διατηροῦν τουλάχιστον τὴν σοβαρότητα τῶν συμφερόντων των, ἐὰν ὅμως εἶναι «πνευματικαί» περιέρχονται σὺν τῷ χρόνῳ εἰς πλήρη βλακοκρατίαν. Εἰς τὸ φαινόμενον τοῦτο ὀφείλει τὸν ἐκφυλισμὸν τοῦ λ.χ. ὁ μασσωνισμός, oι ἁπανταχοῦ Ῥοταριανοὶ ὅμιλοι, ὅλοι oι «πνευματικοί» σύλλογοι, καὶ αὐτὴ αὕτη ἡ... Κοινωνία τῶν Ἐθνῶν!. Ἑπόμενον εἶναι κατόπιν τούτων, ὅτι ὅπως ἡ λεγεὼν τῶν βλακῶν ὠθεῖται ἀκατανικήτως πρὸς τὴν ἀγέλην καὶ πρὸς τὰς πάσης φύσεως ὀργανώσεις, οὕτω ὑφίσταται ἀκατανίκητον ἕλξιν ἀπὸ τὰς παντὸς εἴδους ἀγελαίας ἀντιατομικὰς καὶ ὁμαδιστικὰς θεωρίας, ἀπὸ τοῦ πάσης φύσεως παρεμβατισμοῦ ἢ διευθυνομένης οἰκονομίας ἢ 4ης Αὐγούστου μέχρι τοῦ σοσιαλισμοῦ καὶ τοῦ κομμουνισμοῦ (Ἄλλοι εἶναι οἱ ἐκμεταλλευταὶ τῶν θεωριῶν αὐτῶν). Τούτων δεδομένων ἐξηγεῖται καὶ ἡ ἀτελεύτητος καὶ αὐστηροτάτη ἐπιλογὴ βλακῶν εἰς τὰ ὁμαδικὰ συστήματα ἡ ὁποία, τὴ βοηθεῖα μίας πολιτικῆς βίας, κατοχυροῦται καὶ ὡς πολιτικὸν καὶ κοινωνικὸν καθεστὼς (4η Αὐγούστου), τόσῳ μᾶλλον, ὅσο ἡ ἐλευθερία τῆς σκέψεως, χρήσιμος μόνον εἰς ἐκείνους, οἵτινες διαθέτουν σκέψιν, εἶναι μονίμως καὶ ἐξόχως ἀντιπαθητικὴ εἰς τοὺς βλάκας, διότι ἀσκουμένη ὑπὸ τῶν ἄλλων στρέφεται ἐναντίον των, ἴδια ὁσάκις οὗτοι κατέχουν ἐξουσιαστικὰς θέσεις, ἢ ἔχουν συνδέση συμφέροντα μὲ τοὺς κατέχοντας αὐτάς. Ἡ ἔλλειψις ἰδίας γνώμης, ἡ κολακεία καὶ ἡ ρᾳδιουργία (ἴδε κατωτέρω) τοὺς προορίζουν ἄλλως τε εἰδικῶς διὰ τὰς καταστάσεις ταύτας. Ἡ ἀκατανίκητος ἐπίσης τάσις τῶν βλακῶν πρὸς τὰς πάσης φύσεως ἀγελαίας ἐμφανίσεις (κοσμικαὶ συγκεντρώσεις καὶ causerie τρεφομένη ἐκ τῶν περιεχομένων τῶν ἐφημερίδων καὶ τῶν ραδιοφώνων, μόδα, κλπ.) καὶ διακρίσεις (τίτλοι, διπλώματα παράσημα) εἶναι κατόπιν τῶν ἀνωτέρω αὐτονόητος.

III

3. Ἀλλὰ πόθεν εἶναι δεδομένη ἡ πραγματικὴ δυνατότης τῆς ἀποτελεσματικῆς δράσεως τῆς βλακικῆς ἀγέλης; Ἡ δυνατότης αὕτη εἶναι δεδομένη ἀπολύτως ἀντικειμενικῶς καὶ ἀνεξαρτήτως τοῦ ψυχολογικοῦ ἐλατηρίου (τοῦ ressentiment), τὸ ὁποῖον ἄλλως οὐδεμίαν θὰ εἶχε κοινωνικὴν δρᾶσιν καὶ ἀκολούθως κοινωνιολογικὴν σημασίαν. Εἶναι δεδομένη ἐκ τῆς μοιραίας θέσεως τὴν ὁποίαν κατέχουν εἰς τὴν κλίμακα τοῦ κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ οἱ βλᾶκες, θέσεως εἰς τὴν ὁποίαν εἶναι ἀναντικατάστατοι, διότι εἶναι θέσις ὑποδεεστέρα, ἀλλὰ καὶ ἀπολύτως ἀπαραίτητος διὰ τὸν ὅλον κοινωνικὸν μηχανισμόν, ὁ ὁποῖος βασίζεται ἀπολύτως εἰς τὰς κατωτέρας αὐτοῦ βαθμίδας. Εὐκρινέστατα διαφαίνεται ἡ ἐξάρτησις αὕτη τῶν ἀνωτέρω βαθμίδων καὶ προσώπων ἀπὸ τῶν κατωτέρων τοιούτων ὅπου αὕτη λαμβάνει μορφὰς καθαρῶς ἐκβιαστικάς, τὰς ὁποίας γνωρίζουν πάντες οἱ κοινωνικοὶ ἄνθρωποι. Ὡς παράδειγμα δύναται νὰ χρησιμεύση ἡ παρέλκυσις ἢ ὁ ἐνταφιασμὸς μίας ὑποθέσεως εἰς οἱανδήποτε ὑπηρεσίαν ὑπὸ κατωτέρων ὑπαλλήλων, ἡ ἔκδοσις ἐντάλματος συλλήψεως κατὰ καταζητουμένου ἐκληματίου, εἰς περίπτωσιν κατὰ τὴν ὁποίαν τὰ κατώτερα ἀστυνομικὰ ὄργανα εἶναι ἀλληλέγγυα πρὸς αὐτὸν κλπ

4. Λαμβανομένης ἤδη ὑπ᾿ ὄψιν τῆς ἐπικαίρου ταύτης θέσεως τῶν κατωτέρων βαθμίδων καὶ προσώπων ἐν τῷ κοινωνικῷ διαφορισμῶ καθίσταται ἀπολύτως νοητὴ καὶ ἡ ἄνοδος αὐτῶν εἰς ἀνωτέρας βαθμίδας διὰ κοινοῦ μεταξὺ τῶν συνασπισμοῦ ἀναδεικνύοντος ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους ἀφ᾿ ἑνὸς μὲν δι᾿ ὀργανωμένης ἀντιστάσεως (boycotage) πρὸς τὰ ἄνω καὶ παραλύσεως τῶν τυχὸν ἀντιθέτων ἐνεργειῶν τῶν ὑπερκειμένων παραγόντων πρὸς ἀνάδειξιν ἄλλου πράγματι ἱκανοῦ, προσώπου, ἀφ᾿ ἑτέρου δὲ δι᾿ ὀργανωμένης προωθήσεως προσώπου ἐκ τῶν κόλπων αὐτῶν, πρὸς τὴν ἀνωτέραν βαθμίδα. Τὸ φαινόμενον τοῦτο καλεῖται κλίκα. Ὅτι τὴν ἐξέλιξιν ταύτην οὐδεὶς δύναται νὰ σταματήση εἶναι φανερόν, ὅσον εἶναι φανερὰ ἡ νομοτελειακὴ συνάρτησις τῶν ὡς ἄνω δεδομένων. Κατὰ τὴν αὐτὴν συνάρτησιν τὸ φαινόμενον συνεχίζεται: «ἑνὸς βλακὸς προκειμένου μύριοι ἕπονται», ὁ δὲ οὕτω ἀνελθῶν βλὰξ θὰ προωθήση ὁ ἴδιος πρόσωπα μόνον κατώτερα ἑαυτοῦ, μέχρις ὅτου ἡ μία βίαια ἔξωθεν ἐπέμβασις, ὑπαγορευομένη ὑπὸ τῆς ἀνάγκης ἄλλου τινὸς κοινωνικοῦ ὀργανισμοῦ, ἢ ὁ φυσικὸς ἐκφυλισμὸς ἑνὸς τοιούτου ὀργανισμοῦ ἐκ τῶν ἔσω, ἐπιφέρει θεμελιώδη τινὰ ἀνατροπὴν ἢ καὶ αὐτὸν τοῦτον τὸν τερματισμὸν τοῦ βίου τοῦ ἐκφυλισθέντος ὀργανισμοῦ. Οὕτω λ.χ., εἰς παρομοίαν περίπτωσιν ἡ τὸ 1910 ἀνελθοῦσα κοινωνικὴ ὁμὰς ἀνέτρεψε τὴν ἱεραρχίαν τῶν ἀξιῶν καὶ τῶν προσώπων καὶ ἐντὸς τοῦ παλαιοκομματισμοῦ, καταστήσασα δυνατὴν τὴν ὑπεφαλάγγισιν τῶν παλαιῶν αὐτοῦ ἀρχηγῶν ὑπὸ νέων (Γούναρη, Στράτου κλπ.)

5. Ἀλλὰ καὶ οἱ ἄνευ συνασπισμοῦ καὶ ὀργανώσεως, ἄνευ«κλίκας», ἀνερχόμενοι βλᾶκες ἢ ἀνίκανοι γενικῶς, ἀτομικῶς καὶ μόνον ἐπικρατοῦντες, εὑρίσκονται ἐν τούτοις δεσμευμένοι ὑπὸ τοῦ κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ εἰς ἴσον βαθμὸν ὡς καὶ οἱ ὀργανωμένοι τοιοῦτοι. Διότι ἀντικειμενικῶς αἱ θέσεις τὰς ὁποίας λαμβάνουν εἶναι τοιαύται, ὥστε ἡ ἀνεπάρκεια τῶν ἢ νὰ εἶναι πλεονεκτικὴ ἢ νὰ εἶναι ἀνεκτή, οὐδέποτε ὅμως θέσεις ἀπαιτούσαι πραγματικὰ προσόντα, ἐκ τῶν ὁποίων, καὶ ἂν ἀκόμη φθάνουν εἰς αὐτάς, ἀνατρέπονται καὶ κρημνίζονται εἰς τὴν πρώτην ἀντίξοον περίστασιν καὶ ὑπὸ μεγάλου τινὸς ἢ μικροῦ πνέοντος ἀνέμου. Οὕτω λ.χ. πολλοὶ ἐξ αὐτῶν κατέλαβον διαδοχικῶς πλεῖστα ἀξιώματα τῆς κοινωνίας καὶ τῆς πολιτείας, ἀπὸ τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, μέχρι τοῦ «Προέδρου τοῦ Συλλόγου Προστασίας Ἐγγύων Μυιῶν», τοῦ «Γενικοῦ Γραμματέως τῆς Γενικῆς Συνομοσπονδίας Πωλητῶν Ποντικοπαγίδων» κ.ο.κ., ἀξιώματα βεβαίως, τὰ ὁποῖα οὐδέποτε θὰ ἐπιδιώξη σοβαρῶς ἀπασχολούμενος ἄνθρωπος. Εἰς τὰ ἀξιώματα ταῦτα προστίθενται φυσικὰ καὶ διακρίσεις οἶον παράσημα, διπλώματα, δεξιώσεις κλπ

Ο causeur συνάδελφος τοῦ ἀνωτέρω ἀποτελεῖ ἀληθῆ κοινωνικὴν μάστιγα, διότι ὡς causerie ἐκλαμβάνει τὸ νὰ λέγῃ εἰς τοὺς χειμαζομένους συνανθρώπους τί ἀνέγνωσεν εἰς τὰς ἐφημερίδας, τί ἤκουσεν εἰς τὸ ραδιόφωνον καὶ τί τοῦ εἶπον διάφοροι καθ᾿ ὁδόν, ἐξικνούμενος ἔστιν ὅτε εἰς τὰ σχόλιά του, ὅταν ἀποφασίση νὰ σχολιάση εἰς δυσθεώρητα ὕψη ὀξυδερκείας καὶ πνευματικῆς χάριτος: ὅτι λ.χ. κατὰ τὴν νύκτα ἀναμφιβόλως ἐπικρατεῖ σκότος, τὴν δὲ βροχὴν ἀκολουθεῖ ὁπωσδήποτε ἡ ὑγρασία... Εἰς ταῦτα προστίθεται ἐνίοτε καὶ ἡ «προστατευτική» στάσις αὐτοῦ ἔναντι τῶν πνευματικῶς ἀνωτέρων του, σκοποῦσα τὴν ὑποτίμησιν αὐτῶν εἰς τὰ ὄμματα τοῦ κόσμου κλπ.

IV

6. Ἐνδιαφέρον εἶναι τέλος ἐνταῦθα τὸ φαινόμενον μερικῶν εὐφυῶν ἀνθρώπων, οἵτινες, ἐνστικτωδῶς διαισθανόμενοι τὸν κοινωνικῶς ἀνυπέρβλητον ρόλον τῶν βλακῶν καὶ τὴν λαμπρὰν κοινωνικὴν αὐτῶν σταδιοδρομίαν - ἐv τῇ «χρυσῇ» μέσῃ ὁδῷ τῆς μετριότητος ἐννοεῖται - ἀποφασίζουν νὰ ὑποδυθοῦν τὸν ρόλον αὐτόν, ὅπως ἀνέλθουν διὰ τῆς μεθόδου τῆς «νύσσης», ὡς αὕτη εὐφυέστατα ἀποκαλεῖται παρὰ τῷ λαῷ. Ἀλλ᾿ ὁ ρόλος οὗτος εἶναι ἐξαιρέτως δύσκολος ἐκ δυὸ λόγων: Πρῶτον ὑποκειμενικῶς ἡ ὕπαρξις πνευματικῆς καὶ ψυχικῆς ζωῆς ἔχει ὡς γνωστὸν ἀναποτρέπτους ἀντανακλάσεις ἐπὶ τῆς ἐξωτερικῆς φυσιογνωμίας, αἴτινες μὲ τὴν τελειοτέραν ὑπόκρισιν, δύσκολον εἶναι ν᾿ ἀποκρυβοῦν, πλὴν τῆς περιπτώσεως καθ᾿ ἣν εἶναι δεδομένον τάλαντον μεγάλου ἠθοποιοῦ. Ἡ ἁπλὴ παρουσία τοῦ εὐφυοῦς ἀνθρώπου εἶναι κατὰ κανόνα διὰ τὸν βλᾶκα εἰς τὸ ἔπακρον προκλητική. Τὸ ψυχολογικὸν σύμπλεγμα τῶν συναισθημάτων, τὸ ὁποῖον αὕτη ἐξαπολύει πάρ᾿ αὐτῶ εἶναι τὸ αὐτὸ ἀκριβῶς μὲ ἐκεῖνο τοῦ καταδιωκομένου καὶ πανικοβλήτου ζῴου ἢ ἀνθρώπου, ἐν καταστάσει φυγῆς ἢ ἀμύνης. Τὸ μῖσος, ὁ φόβος, ὁ φθόνος μετὰ τοῦ θράσους συμπλέκονται κατὰ τρόπον, δηλοῦντα διὰ τὸν ἐξησκημένον ὀφθαλμὸν σαφῶς εἰς πᾶσαν φράσιν, ἴδια ὑποτιμητικὴν ἢ μειωτικήν, τὴν κατάστασιν ἀμύνης. Δεύτερον ἀπὸ τῆς ἀπόψεως τοῦ βλακός, ἡ ἔνστικτος καχυποψία αὐτοῦ εἶναι τοιαύτη, ὥστε ἡ ὑπόκρισις τοῦ εὐφυοῦς ν᾿ ἀποβαίνῃ ματαία, ἡ δὲ πραγματικὴ εἰλικρίνεια αὐτοῦ νὰ ἐκλαμβάνεται ὡς ὑπόκρισις. Ὁ βλὰξ ὡς πλησιέστερος πρὸς τὸ ζωϊκὸν βασίλειον, ἔχει τὴν ἔνστικτον καχυποψίαν οὕτω ἀνεπτυγμένην, ὥστε ν᾿ ἀδυνατῇ νὰ διαγνώσῃ ἢ νὰ ἐννοήση συλλογισμοὺς καὶ λογικοὺς ὑπολογισμοὺς τοῦ εὐφυοῦς, βασιζομένους ὄχι εἰς τὸ ἔνστικτον ἀλλὰ εἰς τὴν διάνοιαν. Ἄοπλος καὶ ἀνυπεράσπιστος ἔναντι τῶν ψυχρῶν ὑπολογισμῶν τῆς ξένης διανοίας, ἢς ὁ μηχανισμὸς τυγχάνει εἰς αὐτὸν νοητικῶς ἀπροσπέλαστος, μίαν μόνην ἄμυναν διαθέτει, ἀκριβῶς ὅπως τὸ ζῷον καὶ ὁ πρωτόγονος ἄνθρωπος: τὴν ἔνστικτον καχυποψίαν. Οὕτω ἐξηγεῖται καὶ ἡ φυσικὴ καὶ πνευματικὴ κατωτερότης τῶν λαῶν, οἵτινες ἐμπνέονται βασικῶς ὑπὸ τῆς καχυποψίας, ἣν αὐταρέσκως ἐκλαμβάνουν ὡς εὐφυΐαν. Ἔναντι τῶν Εὐρωπαίων οἵτινες οὐδεμίαν ἀνάγκην ἔχουν αὐτῆς, ὡς ἀντιλαμβανόμενοι νοητικῶς τὸν κόσμον. Ἐκ τούτων ἐπίσης φαίνεται σαφῶς, ὅτι ἡ καχυποψία καὶ ἡ ἀπότοκος αὐτῆς πονηρία εἶναι ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετόν της εὐφυίας ὡς πρὸς τὸν ὅλον αὐτῆς ἐκτοπιζομένης πάντοτε ὑπὸ τῆς δευτέρας. Λέγομεν ἀντίθετος μόνον ὡς πρὸς τὸν ρόλον, διότι ἡ διάνοια δὲν εἶναι τί τὸ ἀνεξάρτητον ἢ ἀντίθετόν του ἐνστίκτου, ἀλλὰ τουναντίον ἡ ἀνάπτυξις καὶ ὁ διὰ λογικῶν μέσων πλουτισμὸς αὐτοῦ εἰς τὴν ἀρχικὴν αὐτοῦ πάντοτε κατεύθυνσιν.

7. Πονηρία εἶναι ἡ ἐνεργητικὴ ὄψις τῆς καχυποψίας καὶ τὸ δεύτερον στάδιον αὐτῆς, ἤτοι ἡ δρᾶσις αὐτῆς, δρᾶσις ὅμως ζωϊκῶς ἀμυντικῆς φύσεως, διότι προϋποθέτει τὴν πνευματικὴν κατωτερότητα καὶ τὴν πνευματικὴν ἀμηχανίαν τοῦ βλακός, ὡς ζῴου ἐνστικτώδους καὶ πνευματικῶς πανικοβλήτου. Ἡ ἁπλὴ καχυποψία εἶναι ἄμυνα παθητικῆς φύσεως, καθ᾿ ὃ μὴ ἐνεργοῦσα ἐπὶ ἄλλων ἀτόμων. Ἡ πονηρία εἶναι ἄμυνα ἐνεργητικῆς φύσεως, διότι ἀποτελεῖ ἐγκεφαλικὴν ἐνέργειαν, σχηματισμὸν συλλογισμῶν καὶ συμπερασμάτων, ἀγόντων εἰς πράξεις («τὸν ἐγέλασε» κ.λπ.) καὶ συνεπῶς ἐνεργεῖ ἐπὶ ἄλλων ἀτόμων. Ἄσχετον τὸ ζήτημα τῆς βλακώδους ποιότητος τῶν συλλογισμῶν καὶ συμπερασμάτων. Ἡ χρησιμοποίησις ἤδη τῶν βλακωδῶν τούτων συλλογισμῶν καὶ συμπερασμάτων, μὲ μιὰν λέξιν τῆς πονηρῖας, χρησιμοποίησις ὅμως γενικώτερον ψυχολογικῶς ἐπιδρώσα ἐπὶ τοῦ ἄλλου ἀτόμου, ἤτοι χρησιμοποίησις αὐτῆς ἐν συνδυασμῷ μὲ στοιχεῖα κατωτάτης πνευματικῆς ὑποστάθμης (κολακεία, ψεῦδος, ρᾳδιουργία, συκοφαντία, σωματεμπορία, συμπαθὴς μορφὴ τοῦ βλακὸς ἀκόμη, ἐπίκλησις τῆς πολυτεκνίας του, προσφορὰ ἀνηθίκων καὶ εὐκόλων ὑπηρεσιῶν εἰς τὸ κολακευόμενον πρόσωπον, χαφιεδισμός, ξεσκονίσματα, τὸ «ποιεῖν τὸν καραγκιόζην», ἢ τὸν gigolot, χειροφιλήματα πρὸς τὸν «Ἐθνικὸν Κυβερνήτην», ἐκφωνήσεις λόγων, συρραφὴ κολακευτικῶν στίχων, μεταφορὰ λαχανικῶν, κλπ.

8. Ἂν ὁ βλὰξ καταφεύγει εἰς τὴν ἐπιτηδειότητα λόγω τῶν πενιχρῶν πνευματικῶν τοῦ μέσων ἐκ τῆς αὐτῆς ἐλλείψεως ἀνωτέρων πνευματικῶν μέσων ὠθεῖται καὶ πρὸς τὴν ἀπάτην. Ἀπάτη εἶναι ὡς γνωστὸν ἡ ἀποσιώπησις τῆς ἀληθείας ἢ ἡ παράστασις ψευδῶν πραγμάτων ὡς ἀληθῶν. Ἐξ αὐτοῦ τούτου τοῦ ὁρισμοῦ αὐτῆς συνάγεται ὅτι ἡ ἀπάτη δὲν ἀνάγεται εἰς τὴν εὐφυΐαν τοῦ ἀπατεῶνος, διότι πᾷς ἄνθρωπος δύναται νὰ παραστήση ψευδῶς πράγματα ὡς ἀληθῆ καὶ αὐτὸς οὗτος ὁ βλάξ, ἀλλ᾿ εἰς τὴν εὐπιστίαν τοῦ θύματος. Ὅτι λοιπὸν καταφεύγει εἰς αὐτήν, ὡς διανοητικῶς εὐκολώτερον μέσον ὁ βλὰξ ἐπειδή, στερούμενος εὐφυΐας, εἶναι ἀνίκανος νὰ μεταχειρισθῆ ἔντιμα μέσα, εἶναι αὐτονόητον, διότι ἔντιμα μέσα ὡς δυσκολώτερα, χρησιμοποιεῖ μόνον ὁ κεκτημένος πραγματικὴν ἀτομικὴν ἀξίαν. Πόθεν λοιπὸν προέρχεται ἡ εὐρέως διαδεδομένη ἀντίληψις, ὅτι ὁ ἀπατεὼν ὄχι μόνον ἀποκλείεται νὰ εἶναι βλάξ, ἀλλ᾿ ἀναγκαίως εἶναι εὐφυής, ἀντὶ τῆς ὡς ἄνω ἀναλύσεως, ἐξ ἢς ἀντιθέτως προκύπτει, ὅτι ὁ ἀπατεὼν ὄχι μόνον ἀποκλείεται νὰ εἶναι εὐφυής, ἀλλ᾿ εἶναι ἀναγκαίως βλάξ; Ἡ ἀντίληψις αὕτη προέρχεται ἐκ τῆς «θεωρίας» τοῦ βλακὸς περὶ τῆς εὐπιστίας. Εἰθισμένος ὁ βλὰξ νὰ «σκέπτεται» οὐχὶ διὰ τοῦ νοητικοῦ μηχανισμοῦ, ἀλλὰ διὰ χονδροειδῶν ἔξωθεν ἐντυπώσεων, δὲν ἐρευνᾷ τὰς αἰτιοκρατικὰς σχέσεις, ἀλλὰ περιορίζεται εἰς τὸ γεγονὸς μίας ἐπιτυχούσης ἀπάτης, γεγονὸς ἐξ οὗ καὶ μόνου συνάγει τὴν βλακείαν τοῦ θύματος καὶ τὴν εὐφυΐαν τοῦ ἀπατεῶνος. Ὅτι ἡ ἀπάτη δὲν ὀφείλεται εἰς εὐφυίαν ἀνελύθη, νομίζομεν ἐπαρκῶς. Ὅτι ὅμως ἡ εὐπιστία τοῦ θύματος ἀποτελεῖ βλακείαν, τοῦτο εἶναι ἀληθὲς μνημεῖον βλακικὴς «διανοίας» καὶ πολιτιστικῆς ὑποστάθμης. Διότι ἡ εὐπιστία ἑνὸς ἀτόμου, ὡς προϋποθέτουσα τὰ ἄλλα ἄτομα ὡς ἔντιμα καὶ συνεπῶς ὡς εὐφυά, εἶναι ἀσφαλῶς τὸ μέγιστον τῶν τεκμηρίων τῆς πνευματικῆς του ἀναπτύξεως καὶ τοῦ πολιτισμοῦ του. Ὅσον ὑψηλότερον ἐπὶ τῶν βαθμίδων τῆς εὐφυΐας καὶ τοῦ πολιτισμοῦ ἵσταται ἐν ἄτομον ἢ εἷς λαός, (οἱ Εὐρωπαῖοι ἐν σχέσει πρὸς τοὺς Ἀνατολίτας) τόσον περισσότερον εὔπιστος εἶναι. Ὁ τελευταῖος τῶν βλακῶν θὰ ἠδύνατο νὰ ἐξαπατήσῃ ἕνα Κὰντ ἢ ἕνα Μπετόβεv καὶ ὁ τελευταῖος τῶν Ἑλλήνων ἕνα Εὐρωπαῖον... Τὸ μειδίαμα τοῦ οἴκτου,τὸ ὁποῖον ρίπτουν οἱ «ἀφελεῖς κουτόφραγκοι», δημιουργοὶ τῶν πνευματικῶν ἀξιῶν καὶ ἐξουσιασταὶ τοῦ κόσμου, ἐπὶ τῶν δυστυχῶν «ἔξυπνών» της Μεσογείου καὶ τῆς Ἀνατολῆς, ἂς εἶναι καὶ ἡ τιμωρία τῶν βλακῶν καὶ διὰ τὴν «θεωρίαν» των ταύτην!

V

9. «Ὅτι ὁ βλάξ, ἀκολουθῶν τὴν ἔνστικτον αὐτοῦ καχυποψίαν, εὑρίσκεται ἐντὸς τῆς πραγματικότητος, τοῦτο εἶναι ἀναμφισβήτητον, θέτει δὲ αὐτὸν ἐν τῷ Κοινωνικῷ βίῳ εἰς «ἀνωτέραν» μοῖραν λ.χ. τοῦ μεταφυσικοῦ, τοῦ ὁποίου ὁ ἐνστικτώδης κόσμος ἔχει ὑποστὴ νοσηρὰν ἀτροφίαν, ἔναντι τοῦ διανοητικοῦ αὐτοῦ κόσμου, ὅστις ἔχασε πᾶσαν ἐπαφὴν μετὰ τῆς πραγματικότητος. Ἐὰν δεχθῶμεν, ὡς ὑποχρεούμεθα, πρῶτον ὅτι τὸ ἔνστικτον εἶναι ἀλάθητον, καθ᾿ ὃ ἀνεξήγητον καὶ ἄφθαρτον, δεύτερον ὅτι ὁ κόσμος τῶν ἐνστίκτων εἶναι ὁ κατ᾿ ἐξοχὴν φυσικῶς ὑγιὴς κόσμος, τρίτον ὅτι ἡ κοινωνία ὡς συνέχεια τῆς φύσεως εἶναι ὑγειὴς ὀργανισμός, ἀπαρτιζόμενος ὑπὸ ὑγειῶν ἀτόμων, τότε τὸ συμπέρασμα περὶ τῆς ὑπεροχῆς τοῦ βλακὸς ἐπὶ τοῦ μεταφυσικοῦ ἐν τῇ κοινωνίᾳ, εἶναι συμπέρασμα ἀναγκαστικὸν καὶ ἀνέκκλητον, ἐπαληθευόμενον ἄλλως τε, κατὰ φυσικὴν ἀναγκαιότητα, ὑπ᾿ αὐτῆς ταύτης τῆς κοινωνικῆς πραγματικότητος ὅλων τῶν ἐποχῶν καὶ τῶν λαῶν. Τὸ ὅτι οἱ μεταφυσικοὶ ἐπεκράτησαν (ὄχι ἤνθισαν) εἰς ἐποχὰς παρακμῆς τῶν κοινωνιῶν δὲν εἶναι τυχαῖον. Ὁ βλάξ, ὡς ἐλέχθη καὶ ἀνωτέρω, διαισθανόμενος ἐν τῇ καχυποψίᾳ του τὴν ἐπίθεσιν ἐκ μέρους τοῦ εὐφυοῦς, εἶναι θεμελιωδῶς ἐντὸς τῆς πραγματικότητος, διότι διαισθάνεται ὀρθῶς τὸν κίνδυνον νὰ περιέλθῃ κοινωνικῶς εἰς τὴν κάτω τάξιν. Ἐὰν διὰ τῆς καχυποψίας αὐτῆς καὶ μόνης προστατεύεται ἔναντι τοῦ φυσικοῦ αὐτοῦ προορισμοῦ του, τοῦτο εἶναι ἄλλο ζήτημα. Φανερὸν εἶναι, ὅτι τὸ ἔνστικτον ἀποτελεῖ μέσον προσανατολισμοῦ καὶ στοιχειώδους ἀμύνης εἰς τὸν πρωτόγονον ἄνθρωπον, ὄχι ὅμως μέσον κατισχύσεως καὶ ὑπεροχῆς ἐν προηγμένῃ κοινωνίᾳ μετὰ προηγουμένου κοινωνικοῦ διαφορισμοῦ καὶ ἀναπτύξεως τῶν νοητικῶν του ἀνθρώπου μέσων, τῶν ὁποίων ἡ κατ᾿ ἄτομα ἀνισότης εἶναι ἐξ ἴσου φυσικῶς δεδομένη. Ὁ βλὰξ ὁμοιάζει ἐνταῦθα τὸ ζῷον, τὸ ὁποῖον ἐξ ἐνστίκτου γνωρίζει νὰ διαφεύγῃ πάντα κίνδυνον, πλὴν ἀνωτέρας ὠμῆς βίας, εἰς τὴν ζούγκλαν, εἰσερχόμενον ὅμως εἰς κεντρικὴν ὁδὸν μεγαλουπόλεως, εὑρίσκεται αἰφνιδίως ὑπὸ τοὺς τροχοὺς αὐτοκινήτου. Τοῦτο εἶναι ἄγνωστος καὶ ἀκατανόητος εἰς αὐτὸ μηχανή, βασιζομένη βεβαίως κατὰ τελευταῖον λόγον εἰς τὸ ἔνστικτον τοῦ ἀνθρώπου, κατασκευασθεῖσα ὅμως διὰ τῆς διανοίας του. Πῶς ἤδη οἱ πνευματικῶς κατώτεροι ἄνθρωποι εὑρίσκονται ὑπὸ τοὺς τροχοὺς διαφόρων κοινωνικῶν «αὐτοκινήτων», - τοῦτο δεικνύει ἡ θέσις αὐτῶν εἰς τὴν κάτω τάξιν. Τὴν «μηχανήν» αὐτὴν εἶναι βεβαίως ἀδύνατον νὰ διαφύγῃ καὶ ὁ βλάξ, τοῦ ὁποίου καὶ ἡ ἄνοδος εἶναι αὐστηρῶς ἐντὸς ὡρισμένων πλαισίων περιωρισμένη. Ὅτι δὲ τέλος ὁ μεταφυσικὸς οὐδὲ τὸ ζῷον, οὐδὲ τὸν βλάκα δύναται νὰ περιπλέξῃ εἰς τροχούς, τοῦτο εἶναι εὐνόητον ἐκ τοῦ γεγονότος, ὅτι οὗτος φέρεται ἐπὶ τοῦ Πηγάσου...

VI

10. Ὡς πρὸς τὴν κοινωνικὴν προέλευσιν τῶν βλακῶν διαπιστοῦται ὅτι ἡ παραγωγὴ βλακῶν δὲν εἶναι ταξική. Ἡ πονηρὰ φύσις δὲν ἔδωκεν εἰς ὡρισμένην τινὰ κοινωνικὴν τάξιν τὸ ἐπίζηλον τοῦτο προνόμιον. Ἐπεδαψίλευσεν ἴσως ὡς φαίνεται, εἰς τὴν ἑκάστοτε ἄνω τάξιν τοὺς διασκεδαστικωτέρους ἁπλῶς τύπους βλακῶν, ἀλλὰ δὲν ἐστέρησεν οὐδεμίαν ἄλλην κοινωνικὴν τάξιν τῆς σοβαρᾶς συμβολῆς των. Ὁ βλὰξ ὑπουργός, ὁ ἀγόμενος καὶ φερόμενος ὑπὸ τῶν ὑπαλλήλων του καὶ τὰ μέλη ἑνὸς ἐργατικοῦ σωματείου, τὰ ὁποῖα ἐκμεταλλεύεται ὁ πονηρὸς ἐργατοκάπηλος, ἀποτελοῦν δυὸ ἀντίθετα παραδείγματα τοῦ γεγονότος, ὅτι ἡ βλακεία δὲν ἔχει ταξικὴν τὴν πατρίδα.

Ψυχολογικὰ δὲ εἶναι κυρίως τὰ περιεχόμενα, τὰ ὁποῖα δημιουργοῦν τὰς ποικιλίας καὶ παραλλαγὰς μεταξὺ τῶν βλακῶν. Ὁ fils a papa τῆς ἄνω τάξεως, ὁ ὁποῖος λόγω φυσικῆς ἀτροφίας τοῦ βουλητικοῦ του κόσμου, λαμβάνει σοβαρῶς ὑπ᾿ ὄψιν τὴν ἀτελεύτητον σειρὰν τῶν ἀπαγορεύσεων τῆς οἰκογενείας του, στερούμενος δὲ καὶ ἰδῖας πνευματικότητος, καταντᾷ εἰς τὸ τέλος τύπος χωρὶς τὴν ἐλαχίστην προσωπικότητα, ὀνομάζεται ὑπὸ τῆς τάξεώς του ἐπιεικέστατα «καλὸ παιδί», εἰς δὲ τὴν ἀντικειμενικὴν διάλεκτον θὰ ἠδύνατο νὰ ἀποκληθῇ «εὐπρεπὴς βλάξ», ἐνῷ τὸ «τέκνον τοῦ λαοῦ» εἰς τὴν αὐτὴν περίπτωσιν ὀνομάζεται ὑπὸ τοῦ εὐφυεστέρου καὶ κυριολεκτοῦντος λαοῦ δραστικώτατα «κόπανος». Σημαντικῶς αὐστηροτέρα εἶναι ἑπομένως ἡ φυσικὴ ἐπιλογὴ ἐντὸς τῆς κάτω τάξεως: ἐνῷ λ.χ. ὁ fils a papa εἰς τὴν μαθητικὴν ἡλικίαν τυγχάνει τῆς ἀγωγῆς, τῶν μορφωτικῶν μέσων καὶ τῶν περιποιήσεων τῆς τάξεώς του καὶ παραμένει ψυχικῶς ἀμείωτος, ὅπερ ἐπαυξάνει τὴν γελοίαν αὐτοπεποίθησίν του εἰς πρεσβυτέραν ἡλικίαν, δυνάμενος νὰ φθάσῃ ἀνενοχλήτως καὶ εἰς ὑψηλὰ ἀξιώματα, ἡ δὲ ἀτομική του ὕπαρξις ὡς μὴ ὤφειλε, εἶναι γνωστὴ ἐν τῇ κοινωνίᾳ. Ἀντιθέτως τὸ τέκνον τοῦ λαοῦ καὶ σκληρώτερον χειραγωγεῖται ὑπὸ τῶν γονέων του καὶ τῶν συμμαθητῶν τοῦ ἐν τῷ σχολείῳ μέχρι πλήρους ψυχικῆς ἐξουθενώσεως διὰ σκληρᾶς ὑποτιμήσεως, προπηλακισμῶν, φαρσῶν, ὕβρεων καὶ βιαιοπραγιῶν καὶ δυσκολώτερον εἶναι κατόπιν τούτων ν᾿ ἀνέλθῃ τὴν κοινωνικὴν κλίμακα, ὁ δὲ βλὰξ τῶν λαϊκῶν τάξεων οὕτως καὶ συμπαθέστερος εἶναι καὶ ἄγνωστος καὶ ἀκινδυνώτερος καὶ ὀλιγώτερον γελοῖος, καθ᾿ ὃ σεμνότερος καὶ ἐστερημένος τῆς αὐτοπεποιθήσεως ἢ ἐπάρσεως τοῦ βλακὸς τῶν ἄνω τάξεων, εἰς τὸν ὁποῖον λόγω ἀτροφίας τοῦ βουλητικοῦ του καὶ τῆς μαλθακότητος τοῦ οἰκογενειακοῦ του περιβάλλοντος προστίθεται ἔστιν ὅτε καὶ ἀηδὴς γυναικωτὸς χαρακτήρ. Ἑνιαῖον ὅμως εἶναι τὸ πνευματικὸν προλεταριᾶτον πάσης ταξικῆς καταγωγῆς.

VII

11. Ἡ ἠθικὴ τέλος σχέσις μεταξὺ βλακὸς καὶ ἐπιτηδείου ἢ ἀπατεῶνος εἶναι ἀπροσδοκήτως διάφορος τῆς ἣν ἐκλαμβάνει συνήθως ἡ «κοινὴ γνώμη». Ὁ συνήθης κοινωνικὸς ἄνθρωπος θεωρεῖ τὸν ἐπιτήδειον καὶ τὸν ἀπατεῶνα ὡς ἀνηθίκους μέν, ἀλλ᾿ ὡς ὑποδιαιρέσεις τοῦ εὐφυοῦς. Ὅλως τὸ ἀντίθετον ὅμως συμβαίνει: ὁ ἐπιτήδειος καὶ ὁ ἀπατεὼν εἶναι ἀκριβῶς ὑποδιαιρέσεις τοῦ βλακός. Καὶ ἰδοὺ πῶς. Εἴπομεν ἀνωτέρω ὅτι ἡ πονηρία, ἐκτὸς ἐὰν εἶναι μέσον ἀμύνης τῶν εὐφυῶν οὐχὶ κατὰ τῶν βλακῶν ἀλλὰ κατὰ τῆς πονηρίας των, ἀποτελεῖ φυσικὴν ἰδιότητα τῶν βλακῶν καὶ δὴ φυσικὴν συνέπειαν τοῦ γεγονότος, ὅτι, λόγω ἀτροφίας τοῦ νοητικοῦ τῶν μηχανισμοῦ, ἀποτελεῖ αὕτη τὴν μόνην ἄμυναν αὐτῶν κατὰ πάσης ἔξωθεν ἐπιθέσεως. Ἀπὸ τῆς διαπιστώσεως τῆς ἀληθείας ταύτης μέχρι τῆς ἀκολούθου ἀληθείας ὑπάρχει ἓv καὶ μόνον βῆμα: ὅτι μόνον ὁ πνευματικῶς ἀνάπηρος ἔχει ἀνάγκην τῆς ἐπιτηδειότητος καὶ τῆς ἀπάτης διὰ νὰ προωθηθῆ ἢ νὰ ἐπικρατήση. Οὐδεὶς ἄνθρωπος ἀξίας ἔχει ἀνάγκην νὰ γίνῃ ἐπιτήδειος ἢ ἀπατεών. Ἡ καθημερινὴ κοινωνικὴ πεῖρα διδάσκει ὅτι τὰ ἐπίθετα ταῦτα οὐδέποτε κατώρθωσαν νὰ «κολλήσουν» εἰς ἀνθρώπους πραγματικῆς ἀξίας, οἱ ὁποῖοι, ἐὰν ὑπῆρξαν μισητοί, ἐχαρακτηρίσθησαν ἴσως ὡς «κακοί», ὡς «καταχθόνιοι», ὡς «γόητες», ὡς «τορπιλληταί» ἢ ὡς «λιβελλογράφοι», οὐδέποτε ὅμως ὡς ἐπιτήδειοι ἢ ἀπατεῶνες, καὶ ὅταν ἀκόμη ὑπῆρξαν συντηρητικοὶ εἰς τὰς σχέσεις τῶν μετὰ τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων καὶ κατώρθωσαν πάντοτε νὰ προωθηθοῦν ἢ νὰ ἐπικρατήσουν. Ἀπόλυτος ἐσωτερικὴ συνέπεια τῆς πνευματικῆς ἀναπηρίας τοῦ βλακὸς εἶναι ἄλλως τὲ ὄχι μόνον ἡ ἀγελαία του τάσις, ὄχι μόνον ἡ προώθησίς του «πλάτην μὲ πλάτην» μὲ τὴν λεγεῶνα τῶν ὁμοίων του, ὄχι μόνον ἡ προσφυγὴ εἰς τὰ εὐτελέστερα μέσα τῆς ἐπιτηδειότητος, τὴν ἔλλειψιν ἀντιθέτου γνώμης, τὴν προσφορὰν εὐκόλων καὶ ἀνηθίκων ἐκδουλεύσεων καὶ τὴν κολακείαν, ἀλλὰ καὶ ἡ συστηματικὴ ἀποφυγὴ πάσης συγκρούσεως καὶ πάσης μάχης. Καὶ ὅταν ἀκόμη ὁ βλάξ, ὑπὸ τὴν μορφὴν τοῦ ἐπιτηδείου ἢ τοῦ ἀπατεῶνος, ἐξαναγκασθῇ νὰ δώσῃ μάχην, θὰ δώσῃ αὐτὴν διὰ τῶν πνευματικῶς εὐκολοτέρων καὶ συνεπῶς τῶν ἀνηθικωτέρων «ὅπλων»: τοῦ ψεύδους, τῆς διαστροφῆς, τῆς ρᾳδιουργίας καὶ τῆς συκοφαντίας.

Ἐξ οὗ ἕπεται τὸ ἀκλόνητον δόγμα: καὶ ἡ ἀνηθικότης εἶναι ἀποκλειστικὸν προνόμιον τῶν βλακῶν!

Εὐάγγελος Λεμπέσης
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/prose/evangelos_lempesis_idiots.htm

Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Ο στρατός θα ακυρώσει το νέο μνημόνιο!


Άρθρο αξιωματικού των ενόπλων δυνάμεων που δημοσιεύεται στο διαδίκτυο απειλεί με επέμβαση του στρατού κατά του μνημονίου. Ο αντισυνταγματάρχης Ανέστης Τσουκαράκης, πρόεδρος της οργάνωσης "Σύνδεσμος Υποστήριξης και Συνεργασίας Μελών Ενόπλων Δυνάμεων" (www.sysmed.gr) τονίζει ότι ο ελληνικός λαός "πολύ σύντομα θα τιμωρήσει τους ξένους και ντόπιους δυνάστες του". "Η απάντηση (ΣΣ στα δεύτερο μνημόνιο) βρίσκεται στην καρδιά όλων των Ελλήνων πολιτών. Και είναι σίγουρο ότι, μαζί με τους Έλληνες στρατιωτικούς, πολύ σύντομα θα δοθεί δημοκρατικά.". Μήπως η λέξη "δημοκρατικά" αποτελεί άλλοθι;

Όλο το άρθρο

Το δεύτερο μνημόνιο, ταφόπλακα του Ελληνικού λαού, διατάσσει την άμεση μείωση στα ειδικά μισθολόγια το ελάχιστο της τάξεως του 10% (χωρίς να προσδιορίζει το ταβάνι).

Ανοίγει επιτέλους η συζήτηση και πολύ σύντομα θα δούμε ποιοι θέλουν ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις και ποιοι όχι. Ο Σύνδεσμος Υποστήριξης και Συνεργασίας Μελών Ενόπλων Δυνάμεων (www.sysmed.gr) έχει διαλαλήσει με όλη την ένταση της φωνής του και τον τρόπο που του επιτρέπεται ότι, ήδη, το ηθικό των Ελλήνων στρατιωτικών έχει, πλέον, φτάσει στο ναδίρ. Αλληλένδετα στοιχεία, όσο και να θέλει ο οποιασδήποτε να το αμφισβητήσει, είναι το ηθικό με την αμοιβή του παρεχόμενου έργου. Το ηθικό των στελεχών είναι ο πολλαπλασιαστής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων.

Μέχρι και σήμερα, δυστυχώς, ο Έλληνας στρατιωτικός ποτέ δεν αμείφθηκε και συνεχίζει να μην αμείβεται για αυτό που παρείχε και εξακολουθεί να παρέχει. Την ασφάλεια της Χώρας μας και την εδαφική της ανεξαρτησία και ακεραιότητα. Ακόμη και μέσα στα ειδικά μισθολόγια είναι ο χαμηλότερα αμειβόμενος. Ο μισθός του υπολείπεται των λοιπών. Δεν μπορεί να συγκριθεί ούτε με τους δικαστικούς, ούτε με τους καθηγητές Πανεπιστημίων, ούτε με τους Αρχιερείς, ούτε με τους γιατρούς του ΕΣΥ κλπ.

Τα 2 τελευταία χρόνια λοιδορήθηκε βάναυσα και συκοφαντήθηκε από χείλη ανώτατων κυβερνητικών παραγόντων, δημιουργώντας στον Ελληνικό λαό την εικόνα ενός εργαζόμενου που παρεργάζεται σε βάρος του συνόλου. Προσπάθειες από άλλα κυβερνητικά στελέχη για ανύψωση του ηθικού πέφτουν στο κενό. Από το ένα αυτί μπαίνουν και από το άλλο βγαίνουν. Η πραγματικότητα αμείλικτη. Άδειες τσέπες και φαγωμάρα στην οικογένεια. Μεγάλος αριθμός συναδέλφων στρατιωτικών (ιδίως χαμηλόβαθμων) δεν μπορούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους. Τα παιδιά υποσιτίζονται. Τα έξοδα μεγαλώνουν. Οι Τράπεζες με το τηλέφωνο στο χέρι πιέζουν. Θα σας κάνουμε ρεζίλι στην Υπηρεσία απειλούν. Τα καθήκοντα και οι υποχρεώσεις στην Υπηρεσία δυσανάλογα με τις παροχές. Μα τι να κάνουμε πια; Χωρίς κάρβουνο η μηχανή δεν μπορεί να δουλέψει.

Η απάντηση βρίσκεται στην καρδιά όλων των Ελλήνων πολιτών. Και είναι σίγουρο ότι, μαζί με τους Έλληνες στρατιωτικούς, πολύ σύντομα θα δοθεί δημοκρατικά. Ο Ελληνικός λαός πολύ σύντομα θα τιμωρήσει τους ξένους και ντόπιους δυνάστες του.

Δυστυχώς οι ξένοι και ντόπιοι Τροϊκανοί απεργάζονται σχέδια υποδούλωσης της Χώρας, εξαθλίωσης των πολιτών της και αφανισμού της. Αποδυνάμωση και αποψίλωση των Ενόπλων Δυνάμεων και καταπίεση των στελεχών τους. Μάλλον, όμως, καρβέλια ονειρεύονται. Ξεχνούν κάτι. Την υπερηφάνεια του Ελληνικού λαού και το πείσμα των Ελλήνων στρατιωτικών. Τη ενότητά τους στις δύσκολες καταστάσεις. Το συλλογικό αγώνα τους για την ανατροπή της δυσκολίας. Τη ρήξη τους με τους δυνάστες. Την ελευθερία τους.

Ας διαβάσουν ιστορία. Πλούσια με πάμπολλα παραδείγματα και προσφερόμενα δωρεάν φροντιστηριακά μαθήματα.. Μπορεί κάποιοι, εκ των υπογραφόντων, να μην διάβασαν τα μνημόνια, τα μεσοπρόθεσμα, τους εφαρμοστικούς νόμους, αλλά ποτέ δεν είναι αργά να διαβάσουν Ελληνική ιστορία. Να ξεφυλλίσουν τις σελίδες της. Να παραδειγματιστούν και να σκεφτούν. Όλοι κρινόμαστε από τις πράξεις και τα αποτελέσματά τους. Όχι τα βαρύγδουπα λόγια και τις φανφάρες. Αυτά εκστομίζονται, ακούγονται, καταγράφονται και, ιδίως, στη σημερινή εποχή, πετάγονται στον «Καιάδα». Δεν λαμβάνονται υπόψη. Ας το καταλάβουν κάποιοι. Η καλύτερη τακτική είναι η σιωπή. Πράττω αυτό που πιστεύω και κρίνομαι. Αυστηρά και αμείλικτα. Και να ξέρουν πολύ καλά ότι ο αυστηρότερος κριτής όλων μας είναι τα δακρυσμένα μάτια των Ελληνόπουλων. Τα παγωμένα χείλη των παιδιών μας. Τα τρεμάμενα χέρια τους. Είναι σίγουρο ότι κάποια στιγμή θα ψελλίσουν. Μαζί με τους γονείς τους θα πράξουν αυτό που πρέπει.

http://logioshermes.blogspot.com/2012/03/blog-post_5900.html

Τι είναι το psi;;

http://www.cna.gr/articles/item/731-%CF%84%CE%B9-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-psi,-%CE%BC%CE%B5-%CE%B1%CF%80%CE%BB%CE%AC-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC

Τι είναι τα CACs;


Του Λεωνιδα Στεργιου
- Πρόκειται για ρήτρες που προβλέπουν ότι από τη στιγμή που ένα ποσοστό ομολογιούχων συμφωνήσει σε μία αναδιάρθρωση κρατικού χρέους, τότε ακολουθούν υποχρεωτικά και οι υπόλοιποι κάτοχοι των ομολόγων. Για παράδειγμα, εάν βρεθεί ένα 75% των ομολογιούχων που θα δεχθεί το «κούρεμα» κατά 50% της αξίας των ελληνικών ομολόγων που έχει, αυτό θα σημαίνει ότι αυτόματα το ίδιο «κούρεμα» θα υποστεί και το υπόλοιπο 25%.

- Πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν στην ελληνική περίπτωση;

- Υπάρχουν τρία βασικά σενάρια για το πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν:

1. Να θεσπιστεί ως απαραίτητη εθελοντική συμμετοχή στην αναδιάρθρωση ένα ποσοστό στα επίπεδα του 75%. Από τη στιγμή που η συμμετοχή κυμαίνεται από το 75% έως και το 90%, τότε θα υποστούν το «κούρεμα» και όσοι δεν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής.

2. Να προκύψει ποσοστό συμμετοχής άνω του 90%, αλλά όχι 100% όπως είναι το επιθυμητό. Στην περίπτωση αυτή, θα θεωρηθεί επαρκής η συμμετοχή και θα υποχρεωθούν και οι υπόλοιποι να συμμετάσχουν.

3. Να συγκεντρωθεί λιγότερο του 75% των ιδιωτών που θα δεχθεί το «κούρεμα», οπότε το ελληνικό Δημόσιο θα προχωρήσει μονομερώς στο «κούρεμα».

- Tα CAC's θα περιλάβουν και τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν ελληνικά ομόλογα;

- Μέχρι στιγμής, η πρόθεση είναι να εξαιρεθούν.

- Πώς ασκούν πίεση στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές;

- Οι πιστωτές προσπαθούν να εξασφαλίσουν τους ευνοϊκότερους όρους γι' αυτούς. Η χρήση των CACs ενέχει τον κίνδυνο να γίνει η ανταλλαγή υποχρεωτική για όλους τους ομολογιούχους και ενδεχομένως με δυσμενέστερους όρους.

- Πώς εμπλέκονται οι Ευρωπαίοι εταίροι, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ;

- Το «κούρεμα» αποτελεί προϋπόθεση για να προχωρήσει η διαπραγμάτευση του νέου πακέτου στήριξης της Ελλάδας. Οσο πιο ευνοϊκοί όροι εξασφαλιστούν στην ανταλλαγή ομολόγων για το ελληνικό χρέος, τόσο μικρότερες είναι οι ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας.

Επομένως, το κόστος στήριξης της Ελλάδας για τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα είναι μικρότερο. Επίσης, η τρόικα θέλει χαμηλό επιτόκιο για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους, αφενός για να μπορεί να εγκριθεί η νέα δανειακή σύμβαση (και οι επόμενες δόσεις) και αφετέρου να μειωθεί η πιθανότητα για νέο γύρο «κουρέματος», που αυτή τη φορά θα περιλαμβάνει και το χρέος προς τον λεγόμενο «επίσημο τομέα» (κράτη, ΕΚΤ, ΔΝΤ).

Από την άλλη, οι ευνοϊκότεροι όροι στο PSI για την Ελλάδα σημαίνουν μεγαλύτερες ζημίες για τους ιδιώτες πιστωτές που κατέχουν ελληνικά ομόλογα. Ετσι, ευρωπαϊκές χώρες με τράπεζες που διαθέτουν μεγάλα ποσά ελληνικών ομολόγων είναι λιγότερο πιεστικές ως προς το ύψος των επιτοκίων.

Την ίδια στιγμή, η ΕΚΤ έχει να αντιμετωπίσει το εξής δίλημμα: μικρότερο κόστος στήριξης της Ελλάδας ή μεγαλύτερες ζημίες στις τράπεζες και, κατά συνέπεια, υψηλότερος κίνδυνος για το ευρωσύστημα, που σημαίνει επίσης κόστος για την ενίσχυση της ρευστότητάς του;

- Πώς πίεσε την τρόικα το «χαρτί» των CAC's κατά τις διαπραγματεύσεις;

- Στην εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων δεν συμμετέχει η ΕΚΤ. Με τα CAC's αυτό δεν είναι δεδομένο. Επομένως, μπορεί η ΕΚΤ να υποστεί ζημίες, τις οποίες θα πρέπει να καλύψει π.χ. με τύπωμα χρήματος ή με αύξηση κεφαλαίου.

Οι ζημίες της ΕΚΤ φέρνουν σε δύσκολη θέση κυρίως τη Γερμανία, η οποία «μισεί» το πληθωριστικό χρήμα και ταυτόχρονα θα έχει τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην ενίσχυση της ΕΚΤ (μέσω της κεντρικής της τράπεζας, της Bundesbank), αφού είναι η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη και στο ευρωσύστημα, αντίστοιχα.

Η «απειλή» των CAC's έστειλε προς όλους το μήνυμα: αμοιβαίες υποχωρήσεις, διαφορετικά θα υπάρξουν ζημίες για όλους, οι οποίες μπορεί να είναι μεγαλύτερες από ό,τι στην εθελοντική βάση.

- Η χρήση των CAC's μπορεί να θεωρηθεί πιστωτικό γεγονός;

- Η θεσμοθέτησή τους όχι. Η ενεργοποίησή τους, ίσως. Η Διεθνής Ενωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων (ISDA), που αποφασίζει για το τι είναι πιστωτικό γεγονός και για το πότε πληρώνονται τα ασφάλιστρα κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS), ανέφερε ότι η εισαγωγή των CAC's δεν αναμένεται, αυτή καθαυτή, να οδηγήσει σε πιστωτικό γεγονός. Tο αν μία οποιαδήποτε πράξη συνιστά πιστωτικό γεγονός θα αποφασιστεί από την αρμόδια επιτροπή της Ενωσης στην Ευρώπη (EMEA Determinations Committee) στη βάση συγκεκριμένων γεγονότων και κανόνων, εφόσον το ζητήσει κάποιος παράγοντας της αγοράς που έχει, για παράδειγμα, στην κατοχή του ασφάλιστρα κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS).

Για παράδειγμα, δεν μπορεί να υπάρξει πιστωτικό γεγονός και ενεργοποίηση των CDS όταν ένα κράτος προχωρεί σε αναδιάρθρωση χρέους (π.χ. μέσω επαναγοράς), επειδή τα οικονομικά του είναι σε καλή κατάσταση ή/και διαθέτει τα κεφάλαια για να το κάνει.

Το δεύτερο πακέτο στήριξης προβλέπει ότι ένα τμήμα της χρηματοδότησης (30 δισεκατομμύρια ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για την αναδιάρθρωση και ότι επιπλέον 30 δισ. ευρώ θα δοθούν ως εγγυήσεις για τη στήριξη του τραπεζικού συστήματος. Αν η αρμόδια επιτροπή της ISDA αποφασίσει ότι η χρήση των CAC's είναι πιστωτικό γεγονός, τότε ενεργοποιούνται τα CDS. Η απόφαση αυτή δεν επηρεάζεται από τις αποφάσεις των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης.

- Πόσα είναι τα CDS σε ελληνικά ομόλογα;

- Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού αποθετηρίου (DTCC), το «καθαρό» ποσό που έχει επενδυθεί στα ελληνικά CDS είναι 3,34 δισεκατομμύρια δολάρια. Η πληρωμή των CDS δεν επιβαρύνει την Ελλάδα.

- Αν ενεργοποιηθούν τα CAC's και θεωρηθούν πιστωτικό γεγονός, μπορεί η Ελλάδα να προχωρήσει τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για τη νέα δανειακή σύμβαση;

- Ναι. Η Ελλάδα μπορεί να ζητήσει το νέο πακέτο στήριξης ακόμα κι αν έχει αξιολογηθεί από τους οίκους ως «default» και αν έχει θεωρηθεί από τον ISDA πιστωτικό γεγονός η χρήση των CAC's. Ισως, όμως, οι νέοι όροι της στήριξης να είναι διαφορετικοί από αυτούς που συμφωνήθηκαν την 27η Οκτωβρίου 2012.

- Ποια είναι η αναγκαιότητα της χρήσης των CAC's, δεδομένου ότι ο υπάρχων ελληνικός νόμος δίνει τη δυνατότητα στο Δημόσιο να προχωρήσει ανά πάσα στιγμή μονομερώς σε οποιαδήποτε αναδιάρθρωση επιθυμεί;

- Η απάντηση βρίσκεται στην «ψυχολογική σημασία» για τις αγορές. Τα CAC's αποτελούν μια διεθνή πρακτική και, κατά συνέπεια αποτελούν έναν πιο κατανοητό «κώδικα επικοινωνίας».

- Είναι συμβατή η αναδρομική ισχύς των νέων νομικών ρητρών;

- Στις νομικές συμβάσεις των υφιστάμενων ελληνικών ομολόγων αναγράφεται ότι αυτά υπάγονται στον «κρατικό νόμο». Οταν εκδόθηκαν τα ομόλογα, ο νόμος δεν προέβλεπε τη διαδικασία των CAC's και τώρα οι ομολογιούχοι θα υποστούν κάτι για το οποίο δεν είχαν συνομολογήσει όταν έπρεπε. Αρμόδιοι παράγοντες σημειώνουν πως νομικά το ελληνικό Δημόσιο έχει το δικαίωμα να προωθήσει τώρα τα CAC's. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο προσφυγών σε διεθνή δικαστήρια από την πλευρά των ιδιωτών.

Νομικά προβλήματα
Πέραν των τεχνικών και οικονομικών θεμάτων που προκύπτουν, η θεσμοθέτηση και η ενεργοποίηση των CAC's δημιουργεί μια σειρά από ερωτήματα κυρίως νομικής φύσης, που αναζητούν απαντήσεις.

Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, τα κυριότερα θέματα που προκύπτουν είναι είναι τα εξής:

1. Στο άρθρο 17 του Συντάγματος αναφέρεται ότι «κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει και πάντοτε αφού προηγηθεί πλήρης αποζημίωση, που να ανταποκρίνεται στην αξία την οποία είχε το απαλλοτριούμενο κατά τον χρόνο της συζήτησης στο δικαστήριο για τον προσωρινό προσδιορισμό της αποζημίωσης». Τα ομόλογα αποτελούν περιουσιακό στοιχείο, οπότε γίνεται αντιληπτό το πιθανό πρόβλημα.

2. Η Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου προστατεύει το δικαίωμα στην «ειρηνική απόλαυση της περιουσίας». Πρόκειται για παρόμοιο δικαίωμα με αυτό το ελληνικού Συντάγματος.

3. Οι ξένοι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων ενδέχεται να στραφούν σε διμερείς επενδυτικές συμφωνίες για θέματα αποζημιώσεων, οι οποίες γενικά προστατεύουν από απαλλοτριώσεις χωρίς αποζημιώσεις και από την άνιση μεταχείριση.

4. Ενδέχεται διεθνή δικαστήρια, όπως αυτά των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, να θεωρήσουν ότι η ελληνική κυβέρνηση παραβιάζει έμμεσα τις υποχρεώσεις.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012

Η τιμη της Αννας


Α/Τ ΟΜΟΝΟΙΑΣ

Η ιστορια ειναι πραγματικη. Μου την αφηγηθηκε πελατισσα μου, μπατσινα που υπηρετει στο Α/Τ Ομονοιας.

Δευτερα βραδυ λεει η μπατσινα, ειχανε μαζεψει καμια δεκαρια πουτανες εξω απο ενα ξενοδοχειο της οδου Μενανδρου. Αναμεσα τους και την Αννα.
Την πεταξανε σ΄ενα κελι, μαζι με τις αλλες. Η ωρα 11:00.
Σε μιση ωριτσα πλακωσανε οι δικηγοροι. Μια - μια οι αλλοδαπες την εκαναν. Πληρωνανε οι νταβατζηδες τους.
Ξεμεινε η Αννα.
- Ο δικος σου ο δικηγορος?
- Δεν εχω δικηγορο...
Οι μπατσοι κατι μυριστηκαν. Εχουνε δει πολλα τα ματια τους. Την πηρανε την Αννα, την πηγανε στον αξιωματικο υπηρεσιας.
- Απο που ξεφυτρωσες εσυ?
Η Αννα κατι πηγε να ψελισει αλλα δεν της εβγαινε ηχος. Μονο ενα δακρυ. Κι αυτο στεγνο...

Η μπατσινα μου, που εκοβε χαρτοσημα στο γραφειο, επηρρεαστηκε. Ενταξει. Δεν ειναι και το πιο συνηθισμενο να βλεπεις ελληνιδες και καλοβαλμενες κοπελες σαν την Αννα, να κανουνε πιατσα στη Μενανδρου. Ασε που εκτος της ταυτοτητας, ειχανε βρει στο τσαντακι της και κατι φωτογραφιες. Κι αναμεσα στις αλλες φωτογραφιες, ενα βρεφος ολιγων μηνων.
- Το μωρο ποιανης ειναι?
- Δικο μου
- Ποσω μηνων?
- Εξη
- Και που το εχεις τωρα?
- Το φυλαει ο αντρας μου
- Και ξερει ο αντρας σου που γυρνας?
- Οχι δεν το ξερει...

Βουβαμαρα. Οι μπατσοι αλληλοκοιταζοντουσαν. Ητανε κι η πελατισσα μου, που την ειχε πιασει το μητρικο. Μανουλα κι αυτη.
Σηκωνεται, φερνει στην Αννα λιγο καφε.
- Γιατι ρε κοπελα μου?
Ετσι ξερα, ενα "Γιατι". Και σαν τι αλλο να πεις?
Να πεις δηλαδη οτι η Αννα που ελιωσε βρακακια να σπουδασει Φιλοσοφικη Αθηνων κι εξον απο το ξευτιλισμενο το πτυχιο ειχε και ενα μεταπτυχιακο στην ιστορια της Τεχνης, δουλευε τωρα σε ενα πολυεθνικο σουπερ μαρκετ για 480 ευρω το μηνα? Κι επιπλεον την πιανουνε να καμεις πιατσα στα Χαυτεια? Στα κωλαδικα που πανε για να πηδηξουνε οι Πακιστανοι?
Πως να το πεις?
Γιατι αμα το πεις, ερχεται η σειρα του να ρωτησεις και για πιο λογο γινανε ολα αυτα? Και ποιος φταιει? Και μηπως φταις κι εσυ που γινανε ολα αυτα, οπως σκατα γινανε.
Και δεν το λες.
Λες μονον ενα ξερο "γιατι", που μεσα στη γυμνια του, εναι ντυμενο ολα τα θανασιμα ερωτηματα αυτου του κοσμου...

Γιατι? Γιατι ετσι...
Γιατι πολυ απλα, τα 480 ευροπουλα που της δινουνε της Αννας οι πολυεθνικοι υπεραρπαγες δεν φτανουν ουτε για το νοικι με τα κοινοχρηστα. Γιατι ο αντρας της το εκλεισε το μαγαζι του και δεν λογιζεται ουτε ως ανεργος, για να του πετανε τουλαχιστον ενα επιδομα. Γιατι αν δεν πληρωνε το χαρατσι αυτο τον μηνα θα της κοβανε και το ρευμα.
Και πανω π 'ολα γιατι η Αννα εχει ενα βρεφος εξη μηνων.
Που ξυπναει τις νυχτες και σπαραζει στο κλαμα, αμα δεν του εχουνε ετοιμο το αποστειρωμενο μπιμπερο με το γαλα. Και τι γαλα? Οχι το γαλα που πουλανε στα περιπτερα. Το αλλο το γαλα. Που ειναι για τα μωρα. Το ακριβον. Το Αλμυρον...
Γιατι τα βρεφη δεν μπορουνε να φανε ροβιθια ή φακες που φερνει καθε μεσημερι ο αντρας της απο τα συσσιτια της εκκλησιας. Ουτε να καταλαβουνε οτι σ' αυτον τον κοσμο υπαρχουνε ανθρωποι που βγαζουν σε μια μερα τοσα ευροπουλα, οσα χρειαζεται μια οικογενεια για να ζησει ενα χρονο! Κι οτι αυτοι οι ιδιοι ανθρωποι, προκειμενου να βγαλουνε αλλα τοσα παραπανω [και τι να τα καμουνε γαμω την τρελα μου?] ειναι ικανοι να στειλουν στο θανατο χιλιαδες οικογενειες.
Οχι!
Τα βρεφη δεν τα καταλαβαινουνε αυτα.
Τα βρεφη διαθετουνε μονον τη σοφια της ζωης. Που λεει οτι καθε ανθρωπος που ερχεται σ αυτον τον κοσμο δικαιουται ενα μεριδιο στο φως, στην τροφη και στην ελπιδα...
Αυτο καταλαβαινουν τα βρεφη και αυτο ειναι που σε μαχαιρωνει στην καρδια, οποτε τ' ακους να σπαραζουνε στο κλαμα απο την πεινα.
Και το Αλμυρον εχει λεφτα.
Πως να το αγοραασει η Αννα, που δεν εβισκε στο πορτοφολι της παρα μισο σεντ και δυο φωτογραφιες?
Τις φωτογραφιες της ζωης της, πιου δεν αξιζε πια ουτε ενα κουτακι αλμυρον.
Τη μικρη συσκευασια...

Κι ετσι η Αννα πηρε το τσαντακι της και την εκαμε για την οδο Μενανδρου. Τριαντα ευροπουλα ο πελατης. Εικοσι παιρνεις για το μουνι σου και δεκα δινεις στο ξενοδοχειο. Στηνεις κωλο στον πρωτο βρωμιαρη που θα στα δωσει και μετρας τις φτυσιες .
Ενας, δυο, τρεις πελατες και νατο το αλμυρον και νατα τα τσιγαρα. Σου μενει και κατι τις να αγορασεις ενα μπουκαλι κρασι να το πιεις με τον Αλεξανδρο σου [αλλος πτυχιουχος κι αυτος], να ξεχαστεις λιγακι.
Τριαντα ευρω.
Η τιμη της Αννας.
Και για να τα λεμε οπως ειναι, το ειχε ξανακαμει. Και μια και δυο φορες. Τη μια για να βγαλει τα κοινοχρηστα, την αλλη για να βγαλει το χαρατσι. Μαλιστα! Και ειχε ξαναβρεθει στο ξενοδοχειο της Μενανδρου και ειχε ξαναμετρησει φτυσιες στην ψυχη της.
Τριαντα ευροπουλα το γαμησι, δεκαπεντε η πιπα.
Στα ορθια. Και με τα ματια κλειστα για να μην της ερθει να ξερασει.
Ετσι ωμα, γιατι ετσι γινονται.
Κι επειδη στην Αληθεια, δεν μπαινει προφυλακτικο...

Μοναχα που τις αλλες δυο φορες δεν την ειχανε τσιμπησει οι μπατσοι. Τωρα ομως την επιασαν.
Και καθονταν η μπατσινα απο πανω της και δεν ηξευρε τι να πει η γυναικα.
Ο αξιωματικος υπηρεσιας, ξεστομισε μια βαρεια βρισια.
- Να χεσω που ειμαι ανθρωπος, ρε πουστη μου...
Μετα αλλαξε ενα βλεμμα με τους αλλους που ηταν εκει μεσα. Και με τη μπατσινα, που ετρωγε τα νυχια της απο τον καημο.
- Αστην να φυγει. Μην γραφεις τιποτα στο βιβλιο σμβαντων...
Η μπατσινα ευθυς πεταξε και στυλο και μολυβια. Βουτηξε την Αννα απο το μπρατσο
- Φευγα ρε κοριτσι. Καντηνε τωρα δα, Παρε την τσαντουλα σου και χασου...
Αλλα η Αννα τιποτα. Δεν κουνηθηκε καν
- Οριστε κυρια μου, μουγκρισε ο μπατσος. ειστε ελευθερη. Γυριστε στο σπιτι σας και μη σας ξαναπιασουμε στα μπουρδελα...
- Αειντε, γρηγορα πριν μας την πεσει κανενας μυστηριος και βρουμε τον μπελα μας...
Εκει η Αννα. Δεν ελεγε να σηκωθει απο το καθισμα.
Οι μπατσοι τα χασανε.
- Καλα δεν ακους?
- Ακουω
- Ε, τοτε τραβα σπιτι σου
- Δεν γυρναω σπιτι μου
- Τι μας λες ρε κοριτσι? Το χεις κουνημενο?
- Το μωρο μου πειναει, το καταλαβαινετε? Δεν προλαβα να παρω ουτε εναν πελατη. Δεν γυρναω σπιτι μου χωρις το αλμυρον... Δεν αντεχω ν ακουω το μωρο μου να σπαραζει στο κλαμα...

Ο αξιωματικος υπηρεσιας, βαρεσε μια γροθια στον αερα. Ε, και που να τη βαρεσει ο ανθρωπος?
Στα λαμογια? Στους γραβατοπειρατες? Στους τραπεζιτες? Στιςπολυεθνικες? Στα αφεντικα του? Στον διοικητη του? Στο στομαχι του?
Ή στο εικονισμα του Χριστου που δεσποζε απανω απο το γραφειο του.
- Ποσο καμει αυτο το γαμημενο το αλμυρον ρε Μαρια? {Μαρια λενε την πελατισσα μου}
- Κανα εικοσαρι...
Ο μπατσος εβγανε κι εριξε ενα ταλληρακι στο τραπεζι. Μετα ηρθανε κι οι αλλοι. Και η Μαρια, που της ειπε κι ολας της Αννας διανυκτερευον φαρμακειο για να το αγορασει.
- Οριστε. Μαζευτηκαν αρκετα... Θα χεις να παρεις και τσιγαρα... Φευγα και μην ξαναγυρισεις εκει ρε κοριτσι... Δεν λεει...
Η Αννα τα πηρε και την εκανε.

Για κεινο το βραδυ τουλαχιστον, ο Ανθρωπος ειχε ανεβασει την τιμη του...


http://panusis.blogspot.com/2012/03/blog-post.html?spref=fb

ΑΚΜΗ βοτανική θεραπευτική προσέγγιση

  Με σχεδόν 2 τετραγωνικά μέτρα επιφάνεια, το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας. Είναι το προστατευτικό τοίχος του οργανισμού...