Είναι φορές που ένα όμορφο περιτύλιγμα μπορεί κάλλιστα να μας ξεγελάσει αναφορικά με το περιεχόμενό του… Να μας παραπλανήσει και να μας οδηγήσει σε λάθος εντυπώσεις ή συμπεράσματα. Αλήθεια, γνωρίζετε ότι πίσω από τα κάλλη της πικροδάφνης (nerium oleander) κρύβεται ένα εξαιρετικά δηλητηριώδες φυτό, αν φαγωθεί, και ότι ακόμα και οι αναθυμιάσεις από κάψιμο του βλαστού της είναι επικίνδυνες;
Αν και η πικροδάφνη μπαίνει άνετα στη λίστα με τα 5 πιο δηλητηριώδη φυτά στον κόσμο, παρ” όλα αυτά θα τη βρούμε παντού. Από τις άκρες των δρόμων και των εθνικών οδών μέχρι σε αυλές σπιτιών ακόμη και σχολείων. Σε πάρκα αναψυχής, νησίδες δρόμων, πεζοδρόμια και πλατείες. Την έχω δει ακόμη, πολύ κακώς βέβαια, και σε αυλές παιδικών σταθμών.
Ενδημικό φυτό της Μεσογείου και της νoτιοδυτικής Ασίας, πλέον μπορούμε να το βρούμε παντού στον κόσμο, εκτός από τα πολύ ψυχρά κλίματα, σαν καλλωπιστικό φυτό. Το πλούσιο φύλλωμα και η παρατεταμένη εντυπωσιακή ανθοφορία της όλο το καλοκαίρι, έχει κάνει την πικροδάφνη προτιμητέο φυτό στη διαμόρφωση εξωτερικών και κοινόχρηστων χώρων. Το συναντάμαι σαν αειθαλή θάμνο ή και μικρό δέντρο που μπορεί να φτάσει και 4 μέτρα ύψος. Η ανθοφορία της ξεκινά τον Μάιο και τελειώνει το Νοέμβριο. Τα άνθη της είναι μεγάλα και ρόδινα, στις δε βελτιωμένες καλλιεργούμενες ποικιλίες θα δούμε χρώματα, όπως λευκό, κόκκινο κ.α.
Παρά τις αυξημένες ανάγκες για ηλιακό φως, η πικροδάφνη είναι πολύ ανθεκτικό φυτό και προσαρμόζεται εύκολα σε κάθε τύπο εδάφους. Μοναδικός περιορισμός της είναι η θερμοκρασία κάτω από το 0, αν και αναβλαστάνει εύκολα. Αντέχει στην ξηρασία και στους ισχυρούς αέρηδες. Την αυτοφυή πικροδάφνη θα την βρούμε κοντά σε όχθες ποταμών, σε ρέματα και γενικά σε υγρές τοποθεσίες σε χαμηλά υψόμετρα. Ο καρπός εμφανίζεται τον Σεπτέμβριο και είναι επιμήκης, δερματώδης και περιέχει παρά πολλά σπέρματα με θυσανοειδή φτερά που τα βοηθούν να μεταφέρονται πιο εύκολα σε μεγάλες αποστάσεις. Πολλαπλασιάζεται εύκολα με μοσχεύματα και σπόρο. Ο γαλακτώδης χυμός που υπάρχει σε όλα τα μέρη του φυτού είναι γεμάτος με πολλές τοξικές ουσίες, καρδιακούς γλυκοζίτες, με κυριότερη την ολεανδρίνη (Oleandrin).
Ακόμη και ο καπνός από πικροδάφνη που καίγεται είναι πολύ τοξικός. Έχουν σημειωθεί θανατηφόρες δηλητηριάσεις σε ανθρώπους που έψησαν στην εξοχή, χρησιμοποιώντας βλαστούς πικροδάφνης. Η επαφή με το δέρμα προκαλεί ερεθισμό. Έχει χρησιμοποιηθεί και ως φαρμακευτικό φυτό από τους αρχαίους χρόνους. Την αναφέρουν οι Πλίνιος, Θεόφραστος και Διοσκουρίδης στα συγγράμματά τους. Τον 19ο αιώνα, απομονώθηκε η δραστική ουσία Oleandrin την οποία και χρησιμοποίησαν για καρδιακές παθήσεις σε ελάχιστη δοσολογία. Τα δραστικά στοιχεία της πικροδάφνης έχουν παρόμοια δράση με τα δραστικά στοιχεία της επίσης δηλητηριώδους διγιτάριας (digitalis). Ένα μόνο φύλλο είναι θανατηφόρο για ένα μικρό παιδί, λίγα φύλλα φτάνουν για έναν ενήλικα και αρκούν 100 γραμμάρια φύλλων να γίνουν θανατηφόρα για ένα άλογο. Αν και την αποφεύγουν »όπως ο διάολος το λιβάνι», συχνά παρατηρούνται θανατηφόρα ατυχήματα σε ζώα που κατά λάθος θα την δοκιμάσουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μέλισσες. Πρέπει να υπάρχει μεγάλη έλλειψη άλλης ανθοφορίας για να εξαναγκαστεί μια μέλισσα να τρυγήσει την πικροδάφνη. Έτσι κι αλλιώς, είναι αποστολή αυτοκτονίας αφού ξέρουν ότι οι περισσότερες που θα επισκεφτούν άνθη πικροδάφνης σύντομα θα είναι νεκρές. Το μέλι που θα έχει παραχθεί είναι τοξικό.
Καταλήγουμε, λοιπόν, ότι ένα τέτοιου είδους φυτό, όπως η πικροδάφνη, που μας δίνει τη δυνατότητα ακόμα και το χειμώνα να ομορφαίνει τις διαδρομές μας, τις αυλές μας και τους κοινόχρηστους χώρους μας, θέλει την προσοχή του.
Η ομορφιά, πολλές φορές, μπορεί να αποβεί μοιραία!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου