Το παράδειγμα του Ισημερινού

Δείτε στα βίντεο τις ομοιότητες των περιπτώσεων Γκουτιέρες - Παπανδρέου και γενικότερα Ισημερινού - Ελλάδας. Τώρα μας μένει μόνο το ελικόπτερο και ένας Κορέα στη συνέχεια.

Αναδιάρθρωση του χρέους ή όχι; Καθώς η ελληνική κυβέρνηση και οι ξένοι πιστωτές πασχίζουν να απαντήσουν στο μεγάλο δίλημμα των ημερών, περιμένοντας την αυριανή ετυμηγορία της κάλπης, δύο είναι οι χαρακτηριστικές περιπτώσεις, τα τελευταία χρόνια, στάσης πληρωμών και αναδιάρθρωσης χρέους.

Με ελικόπτερο έφυγε στις 20 Δεκεμβρίου 2001 ο τότε πρόεδρος της Αργεντινής Φερνάντο ντε λα Ρουά, αφήνοντας το διάδοχό του Εντουάρντο Ντουάλντε να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά, προχωρώντας σε στάση πληρωμών του εξωτερικού χρέους Η μία πιο βίαιη και η άλλη πιο... λελογισμένη. Η πρώτη αφορά την Αργεντινή και τη «βίαιη» εξώθησή της σε στάση πληρωμών το 2002, με σοβαρές πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Η δεύτερη αφορά το Εκουαδόρ (Ισημερινό) και τη στάση πληρωμών που κήρυξε το 2008, με μια διαφορά: η κυβέρνηση του νεοεκλεγέντος αριστερού προέδρου Ραφαέλ Κορέα, πριν κηρύξει στάση πληρωμών, προχώρησε σε μια πρωτόγνωρη διαδικασία, συγκροτώντας για πρώτη φορά στην ιστορία μια επιτροπή οικονομικού ελέγχου του δημόσιου χρέους.

Επειτα από σχεδόν ένα χρόνο εργασίας, η επιτροπή οικονομικού ελέγχου συνέστησε στην κυβέρνηση του Ισημερινού να κηρύξει στάση πληρωμών για τα 3,2 δισ. δολάρια εξωτερικού χρέους, που αφορούσαν τα λεγόμενα «διεθνή ομόλογα» (Global Bonds) που έληγαν το 2012, το 2015 και το 2030 και τα οποία ήταν αποτέλεσμα προηγούμενης αναδιάρθρωσης χρέους το 2000, μετά τη στάση πληρωμών του 1999.
Οι ρίζες της κρίσης χρέους του Ισημερινού ξεκινούν την περίοδο 1976-1979, όταν το τότε δικτατορικό καθεστώς της χώρας συνομολόγησε χρέος 3,4 δισ. δολαρίων.

Τα δύο τρίτα του χρέους αυτού πήγαν για τη χρηματοδότηση στρατιωτικών εξοπλισμών.

Μόνο το 2007 ο Ισημερινός πλήρωνε περισσότερα από 1,75 δισ. δολάρια για την εξυπηρέτηση του χρέους, περισσότερα από όσα η κυβέρνηση δαπάνησε για την υγεία, την κοινωνική πρόνοια, την κατοικία, την αστική ανάπτυξη και το περιβάλλον μαζί.

Η κυβέρνηση του οικονομολόγου Ραφαέλ Κορέα, επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος «Alianza Ραίς» (Συμμαχία για την Πατρίδα), με το που εξελέγη για πρώτη φορά το 2007 έθεσε ως άμεση προτεραιότητα την καταπολέμηση της μεγάλης φτώχειας, αμφισβητώντας τη νομιμότητα του χρέους.

Τον Ιούλιο του 2007 συνέστησε Δημόσια Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου (Public Debt Audit Commission), η οποία αποτελούνταν από εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών και άλλων φορέων, καθώς και από διαπρεπείς ξένους οικονομολόγους και ακτιβιστές οργανώσεων κατά του χρέους.

Ο οικονομικός έλεγχος του χρέους κατέληξε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα: όπως το ότι εκπρόσωποι των τραπεζών Smith Barney (ανήκει σήμερα στη Citigroup) και JP Morgan προχώρησαν σε αναδιάρθρωση χρέους το 2000, χωρίς την έγκριση της χώρας, χρεώνοντας επιτόκια 10% και 12%.

Οτι υπήρξαν παρατυπίες στην έκδοση ομολόγων, που έρχονταν σε αντίθεση ακόμη και με αυτούς τους κανονισμούς της πανίσχυρης Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ότι οι συμφωνίες έκδοσης ομολόγων δεν ήταν σύννομες με το Σύνταγμα της χώρας και ότι οι ανάδοχοι της έκδοσης είχαν ασυλία έναντι των οποιωνδήποτε ζημιών που θα είχαν σχέση με την έκδοση των «διεθνών ομολόγων» (Global Bonds), απαλλάσσοντάς τους από το οποιοδήποτε ρίσκο.

Με βάση το πόρισμα της εν λόγω επιτροπής, η κυβέρνηση Κορέα κήρυξε άνομο χρέος ύψους 3,2 δισ. δολαρίων και προχώρησε σε στάση πληρωμών.

Η απόφαση στην αρχή προκάλεσε κάποιες αναταράξεις στις διεθνείς αγορές, χωρίς όμως ιδιαίτερη συνέχεια, όπως σε άλλες κρίσεις ομολόγων, όπως για παράδειγμα αυτήν του Μεξικού το 1994.

Η στάση πληρωμών του Κορέα συνοδεύτηκε από αναδιάρθρωση χρέους -το Εκουαδόρ θα πληρώσει 35 σεντς για κάθε δολάριο- και βέβαια από μια ριζική αναθεώρηση του οικονομικού προσανατολισμού της χώρας, με έλεγχο επί των πλουτοπαραγωγικών πηγών της.

Η λύση στην Κίνα

Το Εκουαδόρ αποκλείστηκε από τις αγορές, σύναψε ωστόσο διμερείς συμφωνίες δανεισμού με την Κίνα ύψους 3 δισ. δολαρίων, με αντάλλαγμα τις εξαγωγές πετρελαίου και τη χρηματοδότηση ενός υδροηλεκτρικού έργου.

Οσο για την ανάπτυξη; Χωρίς βέβαια να έχουν λυθεί τα οξύτατα προβλήματα φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, η οικονομία της χώρας αναπτύχθηκε κατά 4,5% τα δύο πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Κορέα.

Φέτος η οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 3,7% και 5,06% του χρόνου, μετά την πολύ μικρή ανάπτυξη 0,4% πέρυσι, εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης και της μείωσης της ζήτησης για πετρέλαιο.


ΜΕΡΟΣ Β

ΜΕΡΟΣ Γ

">
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΣΚΟΠΕΥΤΗΣ