Του HUGO DIXON / Reuters breaking views
Το ράλι ανακούφισης που ακολούθησε τη σύνοδο κορυφής της περασμένης εβδομάδας στην Ευρωζώνη έφθασε πραγματικά στο τέλος του. Το δημοψήφισμα που σχεδιάζει η Ελλάδα για το τελευταίο πακέτο στήριξης, το οποίο εξαγγέλθηκε την ώρα που οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν πως οι πολίτες της χώρας το απορρίπτουν, τίναξε στον αέρα τα πάντα.
Εφοδοι στις τράπεζες, άτακτη χρεοκοπία, έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ και επέκταση της κρίσης αλλού είναι σενάρια που δεν μοιάζουν πια και τόσο φανταστικά.
Είναι ασαφές τι ακριβώς πίστευε πως έκανε ο Γιώργος Παπανδρέου ζητώντας δημοψήφισμα. Ο Ελληνας πρωθυπουργός φαίνεται πως αιφνιδίασε τους Ευρωπαίους εταίρους του. Η σφοδρή κριτική στο εσωτερικό της Ελλάδας για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε την κρίση και οι πιέσεις από την υπόλοιπη Ευρώπη για μόνιμη εποπτεία ίσως τον έκαναν να αντιδράσει σπασμωδικά. Η αναδιάρθρωση του χρέους και το πακέτο στήριξης δεν είναι ιδανικά για την Ελλάδα. Ακόμα και το 2020, το χρέος της προβλέπεται στο 120% του ΑΕΠ. Ο κόσμος θα πρέπει επίσης να υποστεί διαρκή λιτότητα. Ομως, το πακέτο έφερε την υπόσχεση νέων δανείων 130 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 30 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Αν οι Ελληνες ψηφίσουν «όχι» σε ένα δημοψήφισμα, η βοήθεια αυτή μπορεί να εξαφανιστεί. Δεδομένου ότι η Αθήνα έχει χρήματα μόνο για να πληρώνει τους λογαριασμούς της ώς τις αρχές του ερχόμενου έτους, ίσως εξωθηθεί σε άτακτη χρεοκοπία. Οι τράπεζές της θα πτωχεύσουν τότε, γιατί κατέχουν μεγάλα ποσά κρατικού χρέους και η οικονομία θα βυθιστεί ακόμα πιο βαθιά στην άβυσσο. Η Ελλάδα δεν θα έχει άλλη επιλογή από την εγκατάλειψη του ευρώ. Αυτό, όμως, θα φέρει το χάος, όχι μόνο γιατί η Αθήνα εξακολουθεί να έχει πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα. Αν κανείς δεν θέλει να της παράσχει χρηματοδότηση, η κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει ακόμα πιο σκληρή λιτότητα.
Ο κ. Παπανδρέου ίσως ελπίζει πως ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο θα ταρακουνήσει τους συμπολίτες του και θα ψηφίσουν «ναι». Ομως, τέτοιες τακτικές θα φέρουν προβλήματα πριν ακόμα κληθούν οι Ελληνες να ψηφίσουν. Οι καταθέτες αποσύρουν τα χρήματά τους από τις ελληνικές τράπεζες. Μπροστά σε ένα πιθανό «όχι», έξοδο από το ευρώ και πτώχευση των τραπεζών, η διαδικασία θα μπορούσε να επιταχυνθεί. Η ΕΚΤ θα έπρεπε τότε να αποφασίσει αν θα επιτρέψει στην Τράπεζα της Ελλάδος να συνεχίσει να δανείζει εκτάκτως τις τράπεζες της χώρας ή θα τις εξωθήσει σε πτώχευση πριν από το δημοψήφισμα.
Η μετάδοση στην υπόλοιπη Ευρωζώνη θα ήταν πιο βίαιη απ’ ό,τι έχουμε δει ώς τώρα. Η Ιταλία είναι ο επόμενος αδύναμος κρίκος. Το πακέτο της περασμένης εβδομάδας ήλθε μαζί με σχέδιο μόχλευσης του ευρωπαϊκού μηχανισμού ΕFSF, με το σκεπτικό ότι θα γίνει αρκετά μεγάλος ώστε να παράσχει ένα κάποιο δίχτυ ασφαλείας για την Ιταλία, αν χρειαστεί. Το πρόβλημα είναι ότι όλο αυτό βασίζεται σε αδοκίμαστες μεθόδους, όπως η άντληση χρημάτων από την Κίνα.
Μετά την ελληνική «βόμβα», το EFSF θα δυσκολευθεί ακόμα περισσότερο να πωλήσει τα δικά του ομόλογα. Τώρα, βεβαίως, υπάρχουν και άλλα σενάρια. Ο κ. Παπανδρέου δεν αποκάλυψε τι θα ζητηθεί από τους Ελληνες να ψηφίσουν. Είναι πιθανό να επινοήσει ένα ερώτημα τέτοιο, που θα του εξασφαλίζει το «ναι». Πιθανό επίσης είναι να πέσει η κυβέρνηση πριν από το δημοψήφισμα. Στο μεταξύ, η υπόλοιπη Ευρώπη μπορεί να ατενίσει την άβυσσο και να αποφασίσει ότι είναι έτοιμη να συνεχίσει να στηρίζει την Ελλάδα τόσο κατά το δημοψήφισμα όσο και σε περίπτωση «όχι», ώστε να αποφύγει μια άτακτη χρεοκοπία.
Πάντως, η «βόμβα» Παπανδρέου έφερε την κρίση της Ευρωζώνης και πάλι στην αφετηρία – ή και χειρότερα.
www.radar-gr.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου